Column: De Aanprater

Gedachteloos kijk ik naar de overzijde waar de oliebollenkraam wordt opgebouwd. Ik zit aan de bar van het grandcafé en peins wat over het poëziecafé van Maassluis. Dan wijst de barman met zijn hoofd naar de raamzijde en zegt: “Daar heb je de Aanprater.”  Hij stapt binnen en neemt plaats op de barkruk naast mij. Ze noemen hem zo, maar ik heb geen idee waarom.

“Doe mij maar een cappucccino.” Hij kijkt mij indringend aan en vervolgt naadloos: “en geef meneer hier naast mij er ook één, die wil er ook één, toch?”

Voordat ik kan nadenken, heb ik al ja geknikt en hij zegt lachend: “U zegt alleen maar ja omdat ik dat vol overtuiging breng. Kijk dat is nu een mooi voorbeeld van mijn filosofietje over elkaar wat aanpraten.”

Mijn nieuwsgierigheid is gewekt en ik reageer met “Wat bedoelt u?”

“Kijk eens naar de economische crisis vanaf 2008. Die was er wel degelijk, technisch bekeken, maar waarover ging het nu helemaal? Een paar Amerikaanse banken hadden het moeilijk vanwege speculaties op de hypothekenmarkt. Dat is ver-van-ons-bed, maar toch liet Europa zich gek maken. We vielen terug in welvaart naar het niveau van 2006, toen hadden we het moeilijk…. Guttegut. Iedereen praatte elkaar vervolgens ellende aan. De banken voorop en de regeringen papegaaiden hen kritiekloos na. Noodmaatregelen vanwege omvallende banken en dergelijke. En waarvoor? Ik weet het niet maar het lijkt er erg op dat ze gewoon elkaar gek hebben gemaakt. En dan geven de jongens van de beursvloer natuurlijk een analyse waarom en wat je vooral moet doen. Dat heeft iedereen op alle beurzen in heel Europa en de rest van de wereld gek gemaakt. En de angsthazerij die er vervolgens ontstond, leidde tot paniekvoetbal op alle fronten.”

Ik knik en zeg: “Ja dat is zo, maar het gevolg was wel dat er ook hier banken dreigden om te vallen en die kregen vervolgens regeringssteun, omdat het helemaal fout dreigde te gaan, toch?”

Hij grinnikt en zegt op overtuigende wijze: “Dat hebben ze u dus ook aangepraat. Het is gewoon niet waar. Het was slechts een middel voor de banken om het eigen kapitaal veilig te stellen en ze pakten vervolgens zelf wel veel rente, maar gaven en geven nog steeds minder rente aan de consument. En de belastingdienst hanteert nog steeds een hoger fictief rendementspercentage. We krijgen aan de ene kant minder en betalen aan de ander meer. Kortom ze pakken Jan-met-de-pet aan twee kanten. Zo zit dat! En nu roepen ze al een jaar dat het steeds beter gaat door hun maatregelen. Ja natuurlijk. Ze moeten immers bij de verkiezingen kunnen roepen dat het allemaal dankzij hun is. Mooi niet!”

Ik kijk hem nadenkend aan. Hij merkt dat onmiddellijk op en zegt: “U denkt nu bij uzelf zou hij gelijk hebben? Ik zie het aan u ogen, geef het maar toe. Ik weet dat ik gelijk heb!”

Hij is zeer overtuigend en ik knik. Hij neemt een laatste slok en sluit dan gehaast zijn betoog af: “Kijk meneer, dit is een gratis les. Ik hoop dat u wat ervan op heeft gestoken. Dat zal vast, want iedereen die ik dit vertel, geloof het. Ik heb dit verhaal via-via regelmatig weer aan mij zelf horen vertellen. Het cirkeltje is dan weer rond. Met overtuiging iets brengen en op de mensen inpraten. Dat werkt altijd! Maar goed, ik moet weer eens gaan. Als u afrekent, krijgt u de volgende keer van mij een bakkie.”

Voordat ik iets kan zeggen, wipt hij van zijn kruk, knikt en loopt de deur uit. Ik besef nu waarom ze hem ‘De Aanprater’ noemen. Ik kijk hem na en zie dat hij de P.C. Hooftlaan oversteekt en richting de Vertowijk loopt. Op de hoek staat hij stil bij een man die daar staat. Zo te zien zijn volgende slachtoffer.