Er lag nog een reserve column op de plank

Heimwee naar de stuiver

“Wanneer ik op de kleintjes pas,
Dan groeit mijn spaarpot in de kas,
Dien ‘k met mijn broertje wensch te deelen.
Zie! Deze tuier gaat erin;
Ik had in ’t snoepen ook geen zin;
Want snoepen legt de grond tot stelen”.

In tegenstelling tot de gulden is de stuiver van Nederlandse oorsprong. In 1433 wordt de eerste stuiver in de Nederlanden geslagen. “Stuiver”, omdat op de dan nog zilveren munt vuurijzers zijn afgebeeld waar de vonken vanaf stuiven. Lang blijft de stuiver in Nederland fungeren als centrale rekeneenheid en wordt hij pas laat door de gulden (= 20 stuivers) verdrongen. De uitdrukkingen in de Nederlandse taal met de stuiver als onderwerp zijn dan ook talrijk. ‘Hij bezit geen stuiver’ betekent hij heeft geen geld; ‘een stuivertje op zijn kant’ staat voor erg wisselvallig en ‘iemand een slordige stuiver nalaten’ betekent dat je een klein kapitaal nalaat. Het oude woord ‘grijpstuiver’ verwijst naar de vogelsoort ‘grijp’ die enige tijd op de stuiver afgebeeld stond. De Nederlandse stuiver wordt a snel in heel Europa populair. Zo krijgt Duitsland zijn ‘stuber’, Zweden en Denemarken een ‘styver’ en Engeland een ‘stiver’. Ook de kerken hebben tenslotte lange tijd baat bij de stuiver. Hoogleraar J. H. Van Swinden, de vader van ons decimale stelsel, meldt daarover in 1815: ‘zodanig muntstukje is gemakkelijk, bevallig en van meer waarde bij ons, daar het in zeer ruime mate als aalmoes in de kerken kan worden geschonken’

De Gulden
De gulden is al eeuwenlang een keiharde munt die zijn oorsprong vindt in Florence. Daar wordt in 1252 een goudstuk – de florina d’oro (gouden florijn) – ingevoerd. De munt draag aan de voorzijde de beeltenis van Sint Jan de Doper en aan de achterzijde de beeltenis van een Florentijnse lelie. Deze “florenus, afgekort fl, wordt door heel Europa gebruikt. In de Nederlanden wordt naar het voorbeeld van de Florentijnse gulden in 1325 de eerste gulden geslagen van 1278 en de Sint Andriesgulden van 1466. De eerste Nederlandse gulden – de gouden Karolusgulden – van 1,6965 gram goud wordt op 20 februari 1521 geslagen op last van Karel V. Deze vorst, leerling van de Nederlandse paus Adrianus VI ( de uitvinder van het heffen van rente) wordt daarom gezien als de vader van de Nederlandse gulden. In 1542 volgt de uitgifte van de zilveren Karolusgulden. Vanaf die tijd is de gulden niet meer weg te denken uit ons monetaire stelsel. Alleen in de Zuidelijke Nederlanden wordt in de Franse tijd (1795-1814) de gulden tijdelijk vervangen door de franc. In 1814 – als de Fransen verdreven zijn – wordt de Nederlandse Bank gesticht. In dat jaar wordt ook het eerste Nederlandse bankbiljet (1000 gulden) gedrukt. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verdwijnt de gulden als munt en wordt vervangen door bankbiljetten. Pas in 1954 komen er de eerste zilveren guldens en rijksdaalders in omloop. Uiteindelijk wordt als gevolg van de stijging van de zilverprijs in 1986 de eerste nikkelen gulden geslagen. Tenslotte verdwijnt op 1 januari 2002 de nikkelen gulden na eeuwen trouwe dienst en maakt hij “definitief” plaats voor de euro. En daarmee verdwijnt ook een van de minst geplaagde munten in de economische wereldgeschiedenis: ‘nooit hyperinflatie, nooit een ander naam en nooit ene dramatische koersval’. Zal de euro deze staat van dienst kunnen gaan evenaren?“

“God zij met ons!” Wat dunkt u Maassluizers; ‘Weg met de euro & uit ’n grenzeloos EU?’

“Niemant kan beter oordelen wat profijtelijk ende dienstelijck voor den landen van Delfland is als d’ ingesetenen”

Marcel Thomassen

Marcel Thomassen

Marcel Thomassen | Criticus | Commissielid Hoekse Lijn | FNV Uitkeringsgerechtigden | Fonosoof | en meer

4 Reacties

  1. bea scheurwater
    9 augustus 2017 at 12:01

    De goede oude tijd, je wordt er weemoedig van, met de gulden, mark etc kon men devalueren, nu zit men gevangen in de euro met alle narigheid die erbij hoort

  2. Aad Rieken
    9 augustus 2017 at 09:39

    “Euro-Ma-’t Is Voor Het Geven…..,
    A-Ro-Ma Doet Mens Meer Leven!

  3. Aad Rieken
    9 augustus 2017 at 09:05

    In Het Kort Gezegd,
    Jij Hebt je Ei Gelegd,
    maar kan het voortaan (n)iets korter,
    GOD ZIJ DANK!

  4. Aad Rieken
    9 augustus 2017 at 08:38

    In Het Kort Gezegd..,
    Jij Hebt Je Ei Gelegd,
    maar kan het voortaan wat korter,
    GOD ZIJ DANK!