column nr 17

Heerlijk, een column vanuit de Waker, tussen twee lessen door. Even een afwisseling van omgeving geeft wellicht weer frisse ideeën. Ik heb bewogen weken achter de rug en de inspiratie om te schrijven en innoveren druppelt weer langzaam binnen. Terwijl ik hier worstel om mijn laptop veilig te waren van een broodje ham met pijnboompitjes en een verse muntthee, wil ik graag een berucht onderwerp te berde brengen: De Cito-toets.

Slok en hap
Als ondernemer moet ik resultaten boeken. Daar word ik voor ingehuurd door instellingen, scholen en ouders. Logisch. Ik zou het niet anders willen. Het is ook echt genieten als ik zie dat een leerling stappen maakt. Een toets is dan ook geen probleem, want daarmee meet ik de voortgang en weet ik precies (voor zover ik dat niet al uit de lessen haal) waar de puntjes nog op de i moeten. Lekker duidelijk, daar hou ik van. Ikzelf begin geen traject met een leerling zonder een nulmeting. Alweer, lekker duidelijk. De eerste les is meteen een toets, als meting van het huidige niveau. Ik ga geen tijd verspillen met les over al beheerste vaardigheden. Hop, we gaan knallen.

Moment, even een slok en een hap.

Lekker duidelijk 1
De onderwijsconferentie in Maassluis; wat een goed initiatief! Mooi moment om ideeën uit te wisselen en zo her en der contacten te leggen. Ik noemde daar het belang van een nulmeting voor bijvoorbeeld VVE. Hop, de eerste dag en direct meten welke woorden er bekend zijn, of er een zin van twee of drie woorden gevormd wordt, of een kind een meervoudige opdracht al begrijpt. U weet misschien dat ik nogal fanatiek ben wat betreft verbetering van de huidige VVE. Zo niet, dan nu alsnog. Dat ontdekten ze daar aan de discussietafel ook al snel. Ik hoop dat ze me een beetje vergeven hebben intussen. Klets klets klets. Ik draaf graag door over dit soort onderwerpen. Maar goed, nulmeting. Heerlijk toch, meteen weten waar je aan toe bent? En aan het eind de eindmeting.

Je ziet precies wat een leerling in de loop der tijd bijleert.

Nog maar een muntthee
Hap. Slok. Ja hoor, we kunnen weer. Hoera, hoera, het CDA heeft een motie ingediend afgelopen week om een logopediste te betrekken bij het VVE programma, zodat (zo hoop ik) ook een goede nulmeting kan plaatsvinden en waar nodig de effectiviteit kan worden verhoogd. Die motie is erdoor, zoals dat heet, dus dat is winst. Chapeau voor de gemeenteraadsleden die vooruit denken en oplossingen aandragen voor gespotte zwakke plek. Actie, daadkracht, YES. Doet u mij nog maar een muntthee intussen.

Lekker duidelijk 2
Terug naar Cito. U ziet, ik heb niks tegen toetsen. Het liefst op een manier waarop een leerling niet merkt dat er gemeten wordt. Lekker duidelijk, had ik dat al gezegd?
Van alle metingen vind ik Cito intussen de slechterik van het stel. Niet om de inhoud trouwens. De manier waarop met de Cito wordt omgegaan, daar gaat het me om. Ik heb geprobeerd me zo min mogelijk van de tendens van ‘de snelle fix’ aan te trekken, maar merk dat ik nu in een spagaat sta. Het liefst stort ik me volop op de te leren doelen en het verhogen van competenties van ‘mijn kinderen’. Aan de hand van de leerlijnen van het onderwijs rustig de basis verstevigen. Het plezier en zelfvertrouwen weer terugbrengen. Het natuurlijk leerproces wakker kriebelen en een flinke zet geven. Dan komt het goede cijfer vanzelf. In mijn achterhoofd ruisen echter stemmen van ouders: “We verwachten natuurlijk wel een goede Cito-score straks.” En daar loop ik klem. Een Cito-score is, als het goed is, het resultaat van stevige basiskennis. Tenminste, dat dacht ik altijd. Nu blijkt dat er soms krampachtig moet worden geprobeerd de score op te krikken met een snelle fix. Er komt een toets aan en vóór die tijd moetmoetmoet zus en zo geleerd zijn en dan het liefst twee niveaus hoger dan de vorige keer. Er komen ouders vier weken voor dé toets ‘even langs’. Even snel leren hoe je de vragen moet interpreteren en welke strategie werkt, graag. Ik vind het vreselijk, want: zullen we eerst even kijken hoe het inhoudelijk gesteld is? U begrijpt mijn dilemma.

Gelukkig zijn er ook genoeg ouders die kennis belangrijker vinden dan toets!

M’n thee wordt lauw, volgens mij

In sommige gevallen werkt het, die snelle fix. Dan ligt het echt puur aan de strategie van het kind en moeten we vooral op ‘meta-niveau’ met een toets omgaan. Dus niet inhoudelijk, maar puur: hoe pak je het aan? Wat ik echter merk, is dat mensen die voor de ‘snelle fix’ gaan, zich niet altijd voldoende realiseren dat er eventueel nog inhoudelijk moet worden bijgeschaafd. Er zijn twee dingen die getoetst worden op de Cito: de aanpak van een toets én de inhoudelijke kennis. Mocht er iets schelen aan de inhoud, dan gaan die vier weken echt weinig uithalen, kan ik u vertellen. Leren noemen we een leerproces. Want dat is het. Een proces. Dat dwing je niet af in een week of drie. Sterker nog, dwingen/druk uitoefenen zal het plezier en zelfvertrouwen niet gaan vergroten en dus het resultaat al helemaal niet.

Echt lauw nu

Oh, mijn thee is lauw. Mag ik een nieuwe? Ik hoorde vorige week een goede vergelijking. Stel: je krijgt een dik boek dat je moet lezen. Ik bedoel dik dik. Echt. Freaking. Veel. Bladzijdes. Je hebt twee handen nodig om het vast te houden, zó dik. Het eerste hoofdstuk is langdradig, wellicht zelfs een tikkie saai en behoorlijk moeilijk. Er staan begrippen in die je moet leren. Kortom, het kost tijd en energie. Er zijn twee manieren om daarmee om te gaan. Een: je worstelt je je erdoorheen. Een reep chocola ernaast om het leven nog enigszins dragelijk te maken. Tenminste, dat is mijn methode. Het staat u vrij om de reep te vervangen door een lekker glas van het één of ander. Twee: Je bladert door naar hoofdstuk 2, onder het motto: “Ja, hallo, weet je hoeveel wèrk het is? Hoe làng dat duurt?”

‘n Toetje past nog wel

U mag zelf raden wie van de twee hierboven in hoofdstuk 5 gaat vastlopen. En anders wel in hoofdstuk 6.
Oei, dat was een lekker broodje. Tijd voor een toetje. Want ik moet nog tot zes uur lesgeven straks, dus er moet een stevige bodem in. Wat zal ik eens nemen?

 

 

Cindy van der Houven

Cindy van der Houven

Cindy van der Houven | Pedagoog en docent | Woensdagcolumnist 1x 4 weken | Coachingbureau Cindy | Stichting Feniks |

2 Reacties

  1. bea scheurwater
    8 november 2017 at 13:55

    enthousiast en vol passie, echt Cindy! Had ik maar zo’n juf gehad vroeger

  2. Huub
    8 november 2017 at 09:42

    Doe mij maar een stevige basis! Korte termijn is kortzichtig!