WEEEHHH!! Hoewel we allemaal allang weten wat er achter ons gebeurt, kijkt de hele rij van kassa 3 om. Je moet wel, met zo’n oorverdovende sirene. Dader is een manneke van een jaar of drie, die het duidelijk niet naar zijn zin heeft. En, te beoordelen aan het gezicht van mama: hij is niet de enige. Mama in kwestie heeft een verhit hoofd, vlekken in haar nek en een wanhopige blik in haar ogen. Hoewel, ik zou het geen wanhoop noemen, maar overgave en vermoeidheid. Ze is er he-le-maal klaar mee. Ziet u het voor zich? Ach, arm mens. En arm kind. Want mama gooit vervolgens alle pedagogische regels overboord en brult vanuit haar tenen haar zoontje één en ander toe, terwijl ze zijn arm iets te strak vastpakt. Zoonlief is het duidelijk gewend, want hij is niet onder de indruk. Ik wel. En de rest van de rij ook.

“Ik zei haar dat ze een schatje was”

Kriebels
De hardnekkige kriebel om me ermee te bemoeien, weersta ik vandaag. Niet altijd; soms fluister ik de moeder van dat moment een bemoedigend woord toe, zeker als die bezig is het pedagogisch helemaal geweldig te doen. Dat valt niet mee, met een leger nieuwsgierige winkelaars om haar heen. Zie dan nog maar eens voet bij stuk te houden. En soms… Herkent u dat? Het “geef dat kind maar even een weekje met mij mee-gevoel”. Of zoals de oma vóór mij in de rij zei: “Dat hoefden mijn kinderen vroeger écht niet te doen!”. Nope, in mijn lokaal ook niet. We knikken elkaar eens begrijpend toe.

Elke ouder komt wel eens in een negatieve spiraal, zoals we dat noemen, terecht. Een kind moet toch ‘es proberen waar de grens ligt en, ook wel interessant, wat er gebeurt als je daar vol overtuiging (met veel geluid?) overheen stuitert. Geen betere en veiligere plek dan bij papa en mama om daar eens een grens-experimentje tegenaan te gooien. Het is nuttig voor later; iedereen moet leren grenzen te respecteren en zelf ook grenzen te stellen, mocht dat nodig zijn. Een beetje pit; daar hou ik altijd wel van. Als u denkt dat een juf, jeugdhulpverlener of pedagoog nooit tot tien hoeft te tellen (en daarna nóg eens) en een keer diep ademhaalt, dan vergist u zich deerlijk. Overdrijven is natuurlijk ook een kunst. Een béétje pit, geen hele vrachtwagen graag.

Structuurrrrr
Ik begon ooit in een behandelgroep, waar vooral kinderen werden geplaatst met ernstige gedragsproblemen. We waren een structuurgroep, de strengste van de instelling. Er zaten vooral kids met ADHD en autisme-gerelateerde problemen. Het was de rustigste groep van de instelling, maar met de heftigste problematiek. Dat verbaasde mensen altijd als ze binnenkwamen. Superstil. Man man, wat heb ik er een geweldige tijd gehad en veel geleerd. Ik kijk er echt met veel plezier op terug. Ik heb er de laatste week veel aan teruggedacht. Nou was de structuur in deze groep echt behoorlijk strak. In een gewone klas of thuis is dat al een stuk minder. Er is structuur in allerlei gradaties, maar een stevige basis is mijns inziens altijd nodig. Kinderen willen weten waar ze aan toe zijn. Grenzen stellen is dus prima.

“Ik mag van hem niet eens mezelf elektrocuteren”

Duidelijk is veilig
Ons kleine bruller uit de supermarkt van deze week had een stevig tekort aan duidelijkheid. Papa en mama waarschuwden meermaals. Nee, nu gingen de koekjes en chipjes écht terug in het schap. Nee, nú écht. Iedereen in de rij had direct door, dat er niets met die koekjes zou gebeuren. Er werd te vaak gedreigd en weinig actie ondernomen. Als je eenmaal een consequentie hebt genoemd, moet je je eraan houden, anders verlies je je geloofwaardigheid. Dat is duidelijkheid. Is het in dit geval de beste oplossing?

In ieder geval niet de meest productieve idee, als het product is om het kind iets te leren. Het zou toch fijn zijn als dit niet te vaak gebeurde. Een consequentie moet altijd iets bijdragen, een boodschap geven die in verhouding staat.

En nu?

Dit was ook niet het meest positieve idee. Een potje terug brullen is niet zo’n best voorbeeld. Er zijn een aardig rijtje creatieve oplossingen voor te bedenken.

U heeft er misschien al een paar bedacht, terwijl u dit las. Mama (of papa, maar voor het typegemak is mama nu even de pineut) had met zoon alvast naar buiten kunnen lopen, terwijl papa afrekende. Lekker even een rondje parkeerplaats. Mama had zoon bij de uitgang kunnen parkeren (in zicht) met de boodschap: brullen doe je buiten, niet binnen waar mensen er last van hebben. Mama had sowieso eerder in moeten grijpen. Zodra je je eigen irritatie voelt opkomen, moet je eigenlijk al actie ondernemen. Die rode vlekken in de nek willen we graag voorkomen.

Geef dat kind iets te doen. Hij wil bewegen? Mooi, dan mag jij helpen om alle boodschappen in te laden. Zoek jij maar naar de tomatenpuree. Eerder ingrijpen of van tevoren afspraken maken, werkt zóveel beter en makkelijker dan met een rood hoofd iets uit de hand laten lopen. Hoe sneller je erbij bent, hoe sneller alles weer op de rit staat. Blijf laconiek, zie de humor ervan in. Een drama kan gaan om drie milliliter vla. Of…

Cindy van der Houven

Cindy van der Houven

Cindy van der Houven | Pedagoog en docent | Woensdagcolumnist 1x 4 weken | Coachingbureau Cindy | Stichting Feniks |