Column: Roddel

In deze tijd is het geheel gewoon dat men elkaar kritiekloos papagaait. Op twitter en vergelijkbare social media trachten diverse lieden regelmatig een hype of een hoax te veroorzaken. Voordat je het doorhebt werk je mee aan zo een luchtbel of roddel.

Afgelopen zondag nog het bericht over de dood van zanger Lou Reed dat tot verwarring leidde. Het bericht dat hij was overleden, werd snel weersproken en weer bevestigd. Het verhaal rond Zwarte Piet ontlokte uitspraken aan een VN vertegenwoordiger of was het wel een vertegenwoordiger? Verwarring alom.

In de middeleeuwen werd het nieuws op geheel andere wijze verspreid. Troubadours trokken rond en brachten in liedvorm de berichten over belangwekkende gebeurtenissen van elders. Het duurde lang voordat men wist wat zich in een ander deel van het land of Europa had afgespeeld. Die rondtrekkende mannen hadden een verbazend goed geheugen en brachten allen overal dezelfde objectieve boodschap… althans dat is wat wordt beweerd. Daar zit het zwakke punt, want ook die boodschap kwam via vergelijkbare bronnen tot ons. Als genoeg mensen hetzelfde roepen, krijgt een uitspraak op den duur het karakter van een objectieve waarheid. Zo werkt hedendaagse reclame ook: vaak herhalen, dan krijgt het vanzelf een waarheidsimago.

Tegenwoordig is alles manipuleerbaar, geluid (Giel op radio 3) of beeld (DWDD Lucky tv), alles kan worden omgevormd, gephotoshoped etc. Het vervelende effect is dat je bijna niets meer klakkeloos kunt geloven.

Er is al zoveel virtueel, verzonnen en fictief in dit digitale tijdperk, laten we samen ervoor zorgen dat het gemeenschappelijk beeld van de werkelijkheid een acceptabele waarheid borgt. Lukt dat niet meer dan is de mensheid gedoemd ten onder te gaan aan achtervolgingswaanzin, illusies en onwaarheden.

Als we op deze wijze doorgaan zal ook veel uit de historie op dezelfde weegschaal worden gelegd en de toets der kritiek niet doorstaan. Is het verhaal uit de Bijbel een verzinsel, was Willem van Oranje een held, is de Holocaust een bedenksel, stopt Arnold Keijzer als wethouder?

Dat laatste heb je niet van mij. Bedenk goed welke roddel of onwaarheid jij doorvertelt

Check your hoaxes!