Is die epidemie je al opgevallen? Van armbandjes, voor goede doelen wel te verstaan.

Hoe goed of hoe goed bedoeld de goede doelen ook zijn, hoeveel siliconen bandjes kun je om je armen hebben om de wereld ervan te overtuigen dat je een barmhartig mens bent?

Laten we als de lengte van de binnenzijde van de onderarm van een volwassene 20 cm aannemen en als breedte van zo’n goededoelenbandje 12 mm, dan kunnen er zo’n 16 bandjes om een onderarm. Maal twee wordt dat 32 stuks. Twee lagen bandjes over elkaar gaat niet lukken. Aan je onderbenen is niet handig: lastig om de bandjes over je voeten te krijgen en bij mannen zou je ze alleen zien als die een korte broek dragen, iets dat we niet moeten willen. Bovendien zijn de armbandjes veel te klein voor de gemiddelde Nederlandse kuit. Je armen kunnen dus weleens tekort zijn voor al die bandjes!

Hoeveel stichtingen er voor goede doelen actief zijn in Nederland weet niemand, schattingen lopen uiteen van 12.000 tot 30.000. Deze wildgroei is mogelijk omdat iedereen vrij is om een stichting op te richten, ook voor een goed doel. Stichtingen maken geen winst en al het geld – minus de kosten – wordt besteed aan het doel van de stichting. Dit alles naar eigen inzicht, inclusief wat onder kosten valt. Een terechte vraag is hoeveel van het opgehaalde geld naar het doel gaat en of de kostenposten acceptabel zijn.

We kennen allemaal de recente verhalen van een aantal grote fondsen waarbij de directeur met een asociaal hoog jaarsalaris naar huis ging. Ondanks dat daar de laatste jaren flink het mes in is gezet, kun je je afvragen of het salaris bij bepaalde fondsen nog steeds niet te hoog is. Zeker als je bedenkt dat het geld daarvoor door een groot aantal vrijwilligers belangeloos bij elkaar wordt gebracht.

Voorbeelden zijn € 134.200 (Stichting KNGF Geleidehonden), € 138.000 (Dierenbescherming), € 139.560 (Hartstichting), € 144.207 (Reumafonds) en € 149.347 (KWF). De stichtingen betalen daar bovenop nog zo’n 20-30% extra aan o.a. pensioenafdrachten en sociale premies. Bij andere fondsen liggen de salarissen op een passender niveau zoals bv. € 94.136 (Diabetes Fonds), € 91.908 (Gehandicapt Kind), € 82.001 (MS Fonds) of € 98.093 (Leger des Heils). Het kan dus wel.

Onlangs bleek ook dat een kwart van de grote goede doelen er dure kantoren op nahoudt. Dat de Dierenbescherming en het Leger des Heils veel geld besteden aan huisvesting is logisch maar waarom bv. het Aids Fonds vorig jaar ruim € 230.000 uitgaf aan huur voor panden aan de Herengracht en de Keizersgracht in Amsterdam is niet uit te leggen.

Goede doelen kunnen vrijwillig een keurmerk aanvragen bij het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF), een onafhankelijke stichting die het bestuur, beleid, fondsenwerving, besteding van de middelen en verslaglegging en verantwoording “keurt”. Het CBF beoordeelt niet de doelstelling en controleert evenmin of de projecten daadwerkelijk worden uitgevoerd. Er zijn zo’n 380 goede doelen met een CBF-keurmerk, dus slechts 1-3% van het totale aantal. Op hun website (www.cbf.nl/keurmerken/#starttab) is veel informatie te vinden over deze goede doelen, zoals doelstelling, huisvestingskosten, salaris van de directeur, jaarverslagen enz. Maar de bovengenoemde directeurssalarissen en huisvestingskosten vallen allemaal binnen de wet èn de eisen van het CBF….

Voor tientallen kleine goede doelen is de verkoop van siliconen armbandjes de belangrijkste of enige bron van inkomsten. De bandjes worden ingekocht voor hooguit 20 cent per stuk en verkocht voor een paar tot een tiental euro’s. De vele bedrijfjes die de armbandjes leveren, varen er wel bij, het milieu minder. Van de goede doelen die armbandjes verkopen hebben er maar een handvol een CBF-goedkeuring, zoals bv. Free A Girl, Pink Ribbon, Solidaridad, Stichting Proefdiervrij, Unicef en Wereldouders.

Van het grote aantal goede doelen is dus het overgrote deel niet aangemeld bij het CBF of voldeed niet aan de eisen. Dat betekent natuurlijk niet dat ze het geld verkeerd besteden, maar mèt CBF-keurmerk kun je zien hoeveel ze uitgeven aan het goede doel en hoeveel aan diverse kosten. Je kunt dan een betere afweging maken aan welke goede doelen je geld wilt geven. Misschien zijn je armen dan ook weer lang genoeg…

Joop P van de Merwe

Joop P van de Merwe

Columnist op donderdag 1x per maand 2014-2015| voormalig internist-immunoloog (Erasmus MC)

6 Reacties

  1. 27 november 2015 at 07:31

    ANBI ’s zijn geen ‘Goede Doelen’ zoals in de column beschreven.

    Het gaat hier vooral over fondsenwervende goede doelen, die transparant moeten zijn voor het publiek waaraan zij hun gelden (uit collectes en donaties) besteden.
    Die kunnen een CBF keurmerk krijgen índien zij transparant zijn.

    Transparantie is altijd te verkiezen. Inzage in de besteding van de gelden houdt de stichting betrouwbaar en de mogelijkheid tot malversaties door de penningmeester c.s. buiten de deur.

  2. 26 november 2015 at 23:47

    CBF keur kost 4.500 euro per jaar! Reden voor de Stichting Maritieme Collectie Rijnmond (eigenaar van de zeesleper Elbe) om dat te laten schieten. En met ons vele andere door de belastingdienst als goed doel erkende Algemeen Nut Beogende Instellingen (ANBI).

  3. Geert
    26 november 2015 at 11:28

    Helemaal gelijk. Ben vanwege slecht pensioen net een liefdadigheids fonds gestart.

  4. Paulette
    26 november 2015 at 09:11

    Gelezen met de eerste kop koffie en genoten!

  5. 26 november 2015 at 08:42

    Goed stuk. Niemand had het beter kunnen verwoorden 😊

  6. Aad Rieken
    26 november 2015 at 08:17

    ”GOED BEDOELEN!?”