Column: Versplintering

Bij de Tweede Kamer verkiezingen van volgend jaar staan inmiddels 18 partijen ingeschreven waaruit de Nederlander een keuze kan maken. Waarschijnlijk komen er de komende tijd nog wel een paar splinterpartijen bij. Van al deze partijen zijn er inmiddels een stuk of acht zogenaamde ‘one issue partijen’ dat wil zeggen partijen die een bepaald doel of punt als speerpunt hebben gemaakt van hun partij programma.

De bekendste zijn sinds een aantal jaar de Partij voor de Dieren, de PVV en 50 PLUS maar nu zijn er VNL, de Piratenpartij, DENK en sinds afgelopen week ook Forum voor democratie en GeenPeil.

Op het eerste gezicht natuurlijk heel leuk dat er zoveel keuze is. De tijden dat de grote partijen het gros van de kiezers aan zich wisten te binden ligt alweer een tijd achter ons. Tegenwoordig kun je aan de hand van één specifiek punt waar je erg aan hecht gewoon de partij kiezen die dat punt het best behartigt.

Hou je erg van dieren? Kun je naar de Partij voor diezelfde dieren. Ben je oud(er)? kun je naar 50 PLUS, ben je boos? Kun je naar VNL/Forum voor democratie/Geen Peil en ben je bang? Dan is er DENK of de PVV. Maar andere combinaties zijn natuurlijk ook mogelijk.

Als je dat vergelijkt met bijvoorbeeld Groot Brittannië, de Verenigde Staten of Duitsland dan is kiezen in Nederland als een wandeling van een kind door de snoepwinkel. Er is zoveel keuze dat je het eigenlijk niet meer weet. In de drie genoemde landen is er keuze uit 2, en met een beetje goeie wil, 3 partijen om uit te kiezen. Een voordeel daarvan is dat er echt iets te kiezen is. Je kiest voor democraten of conservatieven, voor The conservative party of Labour, voor de CDU of de SDP (of de liberalen). Uiteindelijk komt er een winnaar uit de bus en je weet waar je aan toe bent.

Bij ons is dat nooit zo geweest en met de versplintering van het politieke landschap gaat dat ook zeker nooit gebeuren. In Nederland zijn we overgeleverd aan compromissen en een combinatie van partijen die, tijdens de onderhandelingen, allemaal een stuk van hun programma zullen moeten inleveren. Als er straks 18 partijen en partijtjes in de Tweede Kamer zitten zal dit alleen maar moeilijker worden.

Dat is volgens mij ook de reden dat mensen roepen dat politici niet te vertrouwen zijn, ze doen nooit wat ze beloven; klopt! Dat kan ook niet in een zo’n versplinterd landschap van politieke partijen en clubjes. De nieuwe partijen die hier het hardst over roepen, dragen tegelijkertijd als geen ander bij aan deze onvrede. Stop dus met roepen dat politici onbetrouwbaar zijn en realiseer je dat met zoveel partijen jouw standpunten (en die van de partij waar je op stemt) dus nooit helemaal zullen worden gerealiseerd.