door Anja van Rijn

MIDDEN-DELFAND | Als je het een Amerikaanse toerist vertelt, dan verklaart hij je voor gek. En toch maken wij er ons geen zorgen over. Het Hoogheemraadschap van Delfland werkt elke dag aan de uitdagende en ingewikkelde puzzel; zorgen voor wonen, werken en recreëren onder zeeniveau. Hoe zorgen ze dat alles op peil blijft? En is dat zo vanzelfsprekend of juist niet?

© HvD

Het gaat goed, dus is het gewoon

Jeroen den Ouden (HvD)

“Dat veel mensen er gewoon van uitgaan dat het altijd goed gaat, is eigenlijk een groot compliment voor ons”, zegt Jeroen den Ouden (46), peilbeheerder bij het Hoogheemraadschap van Delfland. “Het is vaak spannend, want in Delfland is er niet veel speelruimte voor water. Leven onder de zeespiegel is een beetje gek, maar we zijn er goed in. Toch is het niet zo vanzelfsprekend allemaal.”

Bijzonder: niet te droog of te nat

Woon je in Delfland, bijvoorbeeld langs de kust of de Nieuwe Waterweg, omgeving Den Haag, tussen de kassen of in het groene Midden-Delfland dan is dat best bijzonder. De regio is flink volgebouwd en verhard. Meer dan de helft van Delfland ligt bovendien onder de zeespiegel. Door klimaatverandering hebben we steeds vaker extreem weer; te droog of te nat. De rek in het watersysteem raakt dan aardig op. Den Ouden: “Het water op peil houden is iedere dag hard werken. Omdat we het goed geregeld hebben, valt dat niet op. Maar om droge voeten te hebben, maken we achter de schermen voortdurend afwegingen tussen belangen, kosten en risico’s. Het is maar net met welke factoren we te maken hebben, zoals de natuur.”

Natuur heeft macht

Hij vervolgt; “De natuur heeft onvoorstelbaar veel macht en kracht, er zit ontzettend veel energie in de lucht. Een lokale bui kan een stortvloed zijn. Dan valt er bijvoorbeeld in een dag de normale hoeveelheid regen van 1,5 maand. Dat zorgt op straat voor overlast omdat het gemeentelijk riool zoveel regen niet aankan. Ook voor ons huidige watersysteem is dat gigantisch veel. Je wilt dan gebruik maken van extra ruimte om water tijdelijk vast te houden. Die is schaars. Goed dat we enkele weilanden met dijken er omheen kunnen inzetten als tijdelijke waterberging.

Inzet waterberging Abtspolder

Nieuwe en oude techniek vullen elkaar aan

Waar de bui valt, bepaalt welke systemen er in werking moeten treden. Volgens Den Ouden zijn er de hele dag sluizen, gemalen en stuwen in werking om het water goed te verdelen of af te voeren. In alle sloten, grachten, singels en vaarten is het waterpeil zo ingesteld dat het gebied niet overstroomt of droogvalt zodat bewoners onbezorgd kunnen wonen, winkelen en werken. Het meeste werk gaat volledig automatisch en wordt nauwkeurig op afstand bediend. Ook oude technieken zijn nog in gebruik. Een molen bedienen met de hand en de blik naar de lucht; gaat het regenen, wat is de waterstand en hoeveel wind is er? De Groeneveldse molen in Schipluiden, de Dijkmolen in Maasland, de Nieuwlandse molen in Hoek van Holland en de Schaapweimolen in Rijswijk dragen een ouderwets steentje bij aan het modernere systeem.

Meer om op te vertrouwen

Als je naar de kaart van Delfland kijkt, dan zie je dat de gebieden die ver onder NAP liggen (tot wel -6,4 meter), juist het dichtst bebouwd zijn. Dat is best gek, zo stelt Den Ouden: “De marges om het water op peil te houden zijn heel erg klein. Met de huidige droogte hebben we een paar opties om water in te laten: via het Schiegemaal aan de Waterweg of het Dolk gemaal bij Leidschendam vanuit het buurwaterschap Rijnland. Het probleem is dat als wij last hebben van droogte dan hebben zij dat ook. Daarom leunen we voor een belangrijk deel ook op het Brielsemeer. Via een lange leiding onder de Waterweg kunnen we 4.000 liter zoet water per seconde aanvoeren en verspreiden over ons gebied. Zo houden we ook nu het leven onder zeeniveau mogelijk. ”t het dichtst bebouwd zijn. Dat is best gek, zo stelt Den Ouden: “De marges om het water op peil te houden zijn heel erg klein. Met de huidige droogte hebben we een paar opties om water in te laten: via het Schiegemaal aan de Waterweg of het Dolk gemaal bij Leidschendam vanuit het buurwaterschap Rijnland. Het probleem is dat als wij last hebben van droogte dan hebben zij dat ook. Daarom leunen we voor een belangrijk deel ook op het Brielsemeer. Via een lange leiding onder de Waterweg kunnen we 4.000 liter zoet water per seconde aanvoeren en verspreiden over ons gebied. Zo houden we ook nu het leven onder zeeniveau mogelijk.”

Op peil voor elkaar

Den Ouden is peilbeheer in elk geval iets heel bijzonders: “We doen dit werk voor en met elkaar. Wij werken elke dag keihard om in te spelen op actuele informatie en ervoor te zorgen dat alles goed werkt. Kennis van het gebied en goed contact met de buurt is ook belangrijk. Bewoners geven ons bijvoorbeeld informatie door hoe het in het gebied gaat. En mensen kunnen zelf ook water opvangen, vasthouden en hergebruiken. Hierdoor neemt de druk op het watersysteem iets af. Samenwerken is voor ons werk dus heel belangrijk.”

Meer weten over leven onder NAP of wil je een kijkje nemen achter de schermen in een gemaal of molen? Ga naar:  www.hhdelfland.nl/oppeil

 

Hoofd Redactie

Hoofd Redactie

Hoofdredactie van Maassluis.Nu | Verzorgt berichtgeving die niet onder een specifiek redactieteam valt