column nr: 3

Ik ben niet zo’n type van “vroeger was alles beter”, maar als het om huishoudelijke apparaten gaat, is het een feit dat je vroeger véél langer met je spullen kon doen. Een paar apparaten die ik láng geleden aangeschafte, gebruik ik nog steeds. (en geloof me, o.a. mijn mixer draait al sinds 1972 regelmatig overuren!)

Meer en meer erger ik me aan het feit dat apparaten wegwerpartikelen zijn geworden. Tot zo’n twintig jaar terug was het meestal mogelijk om een apparaat met een klein defect te (laten) repareren.

Vanaf die tijd hebben veel bedrijven het tot beleid gemaakt dat het om te beginnen haast onmogelijk is om zelf iets te demonteren, de kunststof onderdelen zijn vaak versmolten, en er worden vaak verborgen schroeven gebruikt met een niet standaard kop. En als het wel lukt om te demonteren kom je erachter dat de benodigde reserveonderdelen niet (meer) beschikbaar zijn.

Kort geleden was onze stofzuiger (8 jaar oud) aan de beurt. Rare geluiden, schroeilucht, en stop… Zo te ruiken zouden het wel eens de koolborstels kunnen zijn. Open schroeven dus. Maar nee, dat bleek onmogelijk te kunnen met huis-tuin-en keukengereedschap.

Gelukkig hebben we in Maassluis een Repaircafé, waar enthousiaste vrijwilligers je kunnen helpen. Ook voor deze mensen was het geen makkie om de stofzuiger te ontmantelen, maar uiteindelijk met hun ervaring en slimme gereedschap toch gelukt. Ja hoor, het euvel bleek “versleten koolborstels”, een mankement wat gemakkelijk te verhelpen zou zijn door er nieuwe in te zetten.

Mijn partner heeft eerst samen met de mensen van het Repaircafé in de reserveonderdelen bak gezocht en daarna online gekeken naar geschikte exemplaren.

Niet te vinden. Thuis nog verder gezocht, de producent (Philips) levert helemaal geen onderdelen, andere bedrijven gebeld, maar nergens succes.

Van de zotte eigenlijk dat veel fabrikanten te korte koolborstels in het apparaat zetten zodat de borstels eerder op zijn. En raar ook dat elk merk een nét even ander model borstels gebruikt – dat zouden toch standaardontwerpen moeten zijn!

Dus omdat er één onderdeel van onze stofzuiger kapot is, moesten we het hele apparaat in de milieustraat afleveren, in de hoop dat dan tenminste nog wat van het materiaal gerecycled kan worden.

Verspilling van grondstoffen en kapitaal, totaal niet duurzaam dus, en deze stofzuiger kan in het rijtje van kapotte waterkokers, staafmixers, koffiezetapparaten, enz. enz. die we gemeld hebben bij

meldpunt-kapotte-apparaten

Stichting Repair Café
De landelijke Stichting Repair Café heeft enige jaren terug al gemeld dat apparaten steeds moeilijker te repareren zijn, en voorgesteld een repareerbaarheidslabel voor nieuwe producten in te voeren, opdat de consument een betere keuze kan maken.

De Consumentenbond heeft vorig jaar een onderzoek gedaan naar de repareerbaarheid van stofzuigers, en deed de volgende oproep aan de fabrikanten:

Oproep tot verbetering

Zo lang mogelijk plezier van je stofzuiger én een duurzaam gebruik van grondstoffen: wij geloven dat de volgende aandachtspunten voor fabrikanten zullen bijdragen aan deze win-win situatie.

Gebruik onderdelen die zorgen voor een langere levensduur, zoals goede, lange koolborstels of koolborstelloze motors. De aanstaande levensduureisen vanuit Europa kunnen daarin bijdragen.

Geef de te verwachten levensduur aan op het label, zodat consumenten weten waarvoor ze betalen en de fabrikant hiervoor ook verantwoordelijk kunnen houden.

Ontwerp stofzuigers waarvan de kritieke onderdelen, zoals koolborstels, gemakkelijk en betaalbaar vervangen kunnen worden.

Ontwerp stofzuigers die door onafhankelijke reparateurs gemakkelijk en betaalbaar gerepareerd kunnen worden. Reparatievriendelijk ontwerp, gestandaardiseerde onderdelen en volledige reparatie-informatie dragen hieraan bij.

Behoud vervangende onderdelen voor minimaal 10 jaar vrij verkrijgbaar voor een redelijke prijs.

De consumentenprogramma’s Radar en Kassa, én Milieu Centraal hebben dit probleem meermalen onder de aandacht van het publiek en de politiek gebracht, en er zijn kamervragen over gesteld.

Groen Links heeft er voor gepleit dat er Europese wetgeving komt rondom ontwerpeisen voor alle producten (niet alleen producten die energie verbruiken) om de verwachte levensduur, duurzaamheid, repareerbaarheid, herbruikbaarheid en recycleerbaarheid te verhogen. De wereldwijde afdeling van Repair Café werkt samen met het Amerikaanse iFixit. Deze organisatie lobbyt ook bij het Europees Parlement voor wetgeving die de fabrikanten moet dwingen om hun producten reparabel te maken.

Helaas nog zonder oplossing, wetgeving is er zowel landelijk als Europees (nog) niet, en het merendeel (de goeden niet te na gesproken) van de producenten heeft maling aan de consument.

Dit moet toch anders kunnen, anders moeten? Op deze manier blijft de afvalberg groeien en gaan er grondstoffen onnodig verloren.

Voor de goedwillende mensen van ons eigen Repaircafé is het ook bijzonder frustrerend dat ze door de tegenwerking van de producenten hun werk niet kunnen doen zoals ze het zouden willen. Nu er (nog) geen oplossing vanuit de politiek is zullen wij het als consumenten zelf moeten doen.

Ik roep daarom een ieder op om – vóór je een nieuw product aanschaft – na te gaan of het gedemonteerd en gerepareerd kan worden. Alleen dán kopen.

En, als het een stofzuiger betreft, schaf er dan direct een setje extra koolborstels bij aan, zodat die na verloop van tijd vervangen kunnen worden….

Met z’n allen staan we sterk, en als iedereen meedoet moeten de fabrikanten wel gehoor geven aan de wensen van de consument.


© Hooftzaak/ Repair Café

Adri Huisman

Adri Huisman

Adri Huisman | Adri Huisman | groen, sociaal, duurzaam | lid van GroenLinks | blij met beeldende kunst! | 5/2018 - 8/2022

1 Reactie

  1. Aad Rieken
    10 juli 2018 at 08:33

    “STOF-ZUIGERS!”