column nr: 44

Als u deze column leest is het zaterdag 4 mei, Nationale herdenking 2019. Oorspronkelijk een dodenherdenking voor de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog, tegenwoordig herdenken we ook de slachtoffers die later in oorlogssituaties zijn omgekomen. Niet iedereen is het daar mee eens maar ik vind het eigenlijk wel goed. Iedereen die voor Nederland zijn leven laat, verdient het in mijn ogen om herdacht te worden.

Ik ben opgegroeid met verhalen over de oorlog, over Duitse, Engelse en Canadese soldaten, over de mensen uit het verzet, onderduikers, mensen die in Duitsland aan het werk werden gezet en vrouwen die heulden met de vijand. Het leven bestond in die jaren vooral uit overleven en zorgen dat het gezin te eten had. Het leven bestond in die jaren ook uit keuzes maken.
Veel mensen pasten zich aan, aan de nieuwe situatie. Anderen werkten met de Duitsers mee en sloten zich aan bij de NSB. Natuurlijk waren daar ook de mensen die tegen de Duitse overheersing in opstand kwamen. Als verzetsleden door de Duitsers gepakt werden was de dood vaak het gevolg, een zwaardere straf dan dat valt niet te bedenken. Na de oorlog waren er ook zware straffen voor de mensen die zich hadden aangesloten bij de Duitsers, opgepakt en vastgezet in interneringskampen. Moffenmeiden werden opgehaald en tijdens de bevrijdingsfeesten als publiekelijk vermaak kaalgeschoren en jaren later werden zij nog veroordeeld voor de keuzes van toen.

Ik vraag me weleens af wat ik zou hebben gedaan, welke keuzes zou ik hebben gemaakt? Natuurlijk zou ik graag willen zeggen dat ik het verzet in was gegaan. Dat ik met gevaar voor eigen leven anderen zou hebben willen redden. Dat ik voedselbonnen zou hebben ontvreemd om ervoor te zorgen dat anderen te eten zouden hebben gehad. Dat ik zou hebben geprobeerd om naar Engeland te vluchten om van daaruit, vrijwillig, te strijden tegen de Duitsers. Zou ik zoveel lef hebben gehad? Zou ik het hebben gedurfd? Als ik eerlijk ben dan heb ik geen idee.

Zou ik me aangesloten hebben bij de Duitsers? Zou ik mijn vrouwelijke charmes in de strijd hebben geworpen? Ik hoop het niet, maar als ik eerlijk ben dan heb ik geen idee. Het leven was en is namelijk niet zo zwart-wit. Hoeveel mensen sloten zich niet aan bij de NSB in de verwachting en hoop dan de oorlog door te kunnen komen zonder ”kleerscheuren”? Zodat ze niet te werk zouden worden gesteld in Duitsland en daarmee hun gezin in de steek moesten laten? Hoeveel jonge meiden werden niet aangetrokken door knappe jongemannen in een uniform, die zelf ook vaak maar deden wat hen opgedragen werd? Jongemannen die hen, in die moeilijke, arme jaren, een verzetje konden bieden, die hen even weg konden voeren van de dagelijkse realiteit van armoede en honger.

Wat zou ik hebben gedaan? Gelukkig hoef ik die vraag niet te stellen want er is immers geen oorlog in Nederland. Ik hoef het verzet niet in en ik hoef niet met gevaar voor eigen leven de levens van anderen te redden. Inmiddels ben ik wel oud genoeg om te weten dat het antwoord op de vraag: “Wat zou ik hebben gedaan?” niet zo simpel is en weet ik dat er veel invloeden van buitenaf meespelen in het antwoord op die vraag. Omstandigheden maken dat we tot keuzes komen waar we achteraf niet altijd even trots op zullen zijn. Dat gold toen en dat geldt nu nog steeds. Hoe mooi zou het zijn als we dat kunnen erkennen en verder kunnen gaan. Ik geloof dat we uiteindelijk alleen door los te laten verder kunnen gaan, of dat nou gisteren was, 74 jaar geleden of 2 eeuwen geleden.

Ik wens u een mooie herdenking en Bevrijdingsdag!

Trudie Pasterkamp

Trudie Pasterkamp

Trudie Pasterkamp | Zaterdagcolumnist per 9-2017 | Coach Rouwverwerking & Verlies | Praktijk ELBE | Forum voor Maassluis■ Steunraadslid 2022-2026 ■

6 Reacties

  1. Annemarie
    15 mei 2019 at 12:14

    Mooi geschreven Trudie! Inderdaad zo denk ik ook altijd, wat zou ikzelf doen in een situatie waarin zij allen zich verkeerden.

  2. Patricia
    5 mei 2019 at 10:18

    Goeie column!! Stilstaan bij de vraag wat zou ik gedaan hebben dwingt ons om ons te verplaatsen in de ander en de situatie, waardoor oordelen en meningen op de achtergrond raken. Het lijkt me van belang om deze houding ons eigen te maken en jezelf juist wel dit soort vragen te stellen
    En dan voorkomen we dat we zeggen : “de Omstandigheden maken dat we tot keuzes komen waar we achteraf niet altijd even trots op zullen zijn.”

  3. Martina van Vliet
    4 mei 2019 at 15:31

    Mooi geschreven weer, Trudie.

  4. Bea Scheurwater
    4 mei 2019 at 12:29

    Iets met spijkers en koppen

  5. Aad Rieken
    4 mei 2019 at 09:45

    “Tru-Die Past-(T)er-Kamp!”

  6. Marja Gerkema
    4 mei 2019 at 09:20

    Goede column Trudy.