Column: De grote ontwrichting

We maken ons druk over zoveel zaken, maar er is niemand die stil staat bij de grootste bedreiging, datgene wat het maatschappelijke leven pas echt gaat ontwrichten: de Human Nature Meute. Vele malen bedreigender dan de huidige Benidorm Bastards die het gehaaste winkelende publiek in de weg rijden. Het echte gevaar wordt gevormd door de dragers van de unisex windvaste ANWB regenjacks. Ook wel bekend als de baby boomers.

De eerste contouren waren een paar jaar geleden zichtbaar, toen diverse oud gedienden vanwege de slechte economische toestand op straat werd gezet. De ontslagregelingen zijn in rap tempo versoepeld omdat De Gouden Handdruk onbetaalbaar werd. Nu haast de regering zich om de zorg uit te kleden.

Tsunami

© Nat. Kompas

Er staat een tsunami aan verwende ouderen op de stoep. Gewend aan luxe en ruime regelingen denkt deze groep Nederlanders dat zij kan gaan genieten van de oude dag. Zij zullen in de komende vijf jaar nog redelijk fit en actief zijn, maar daarna gaat het met de gezondheid snel bergafwaarts. En er komen nog zeker tien jaar lang heel veel ouderen bij. De zorgkosten vliegen omhoog, de behoefte aan zorg explodeert, maar hoe geeft ons land daaraan invulling?

2016 is het keerpunt en kantelpunt voor het maatschappelijke leven.

Generatie Nix
Degenen die beslissen hoe het anders moet zijn de huidige vijftigers en veertigers. Zij moeten enerzijds hun eigen oude dag veilig stellen en anderzijds het aanstormende gevaar zien te keren. Zij dreigen zelf aan het eind van de rat-race met lege handen te komen staan.

Deze generatie wordt in Nederland de generatie Nix (de Verloren Generatie) genoemd. Deze jongeren maakten de periode van economisch verval na de 2e oliecrisis mee: ze waren pas afgestudeerd – in veel gevallen aan één van de universiteiten – en hadden veel moeite om werk te vinden, omdat de bedrijven aanwervingen beperkten en gingen snoeien door middel van een zuiniger loonbeleid.

Versobering
Getalsmatig ontstaat er dus een tweedeling, maar ook voor het vermogen tot reparatie en het niveau van te behalen welvaart ziet het er slecht uit voor de generatie die het nu voor het zeggen krijgt. Banken en fondsen hebben een kijkhorizon die reikt tot aan de volgende aandeelhoudersvergadering, niet echt een betrouwbare partner voor aanwas van kapitaal. Vandaar dat AOW en pensioenen verder zullen worden versoberd. En de generatie-Nix kan er niets aan doen: de jongeren ontbeert het aan eigen veerkracht omdat veel is uitgekleed. Denk maar eens aan de uitgeholde hypotheken, de verder flexibilisering van de arbeidsmarkt, het uitkleden qua zekerheden. Zij staan klem. De ouderen hebben geen doorlooptijd of wendbaarheid meer en zullen niet bijdragen.

Ratten

© Maslow

Het spel is dus al op de wagen, maar we gaan nu pas echt een moeilijke periode tegemoet, waarbij andere maatschappelijke problemen naar de achtergrond verdwijnen. Het gaat immers om de primaire zekerheden. De piramide van behoeften volgens Maslow maakt dat wel duidelijk.

In wezen volgt er nu weer een survival of the fittest (Darwin).

Alleen zijn wij zelf deze keer de ratten, de wolven, de haaien …