Column: Het beloofde land

Maassluis het beloofde land. Het klinkt misschien gek, maar zo was het voor vele jonge echtparen en gezinnen, vele jaren lang. Zij trokken Maassluis binnen in een lange stoet. In de buitenwijken van de stad verrezen duizenden appartementen en eengezinswoningen. Betaalbaar en zonder wachtlijst.

Met de huidige leegstand zou je het bijna vergeten, maar een eigen huis en haard was lange tijd niet voor iedereen weggelegd. Toen de woningnood op haar hoogtepunt was, begon Maassluis snel te groeien. Waarom was Maassluis zo aantrekkelijk? Het kost weinig moeite om je dat voor te stellen. Het heeft niet alleen een charmante binnenstad, maar het is vooral goed gelegen in de regio. Er is werkgelegenheid. En veel ruimte om te bouwen.

Aan de oost- en westkant van Maassluis ontstonden nieuwe gemeenschappen. Het was een tijd van opbouw en pionierwerk. Winkelcentra waren er nog niet, de wegen waren slecht. Maar iedereen begon met dezelfde vrolijke pioniersgeest: we gaan er samen wat van maken. Het bezit van een eigen huis en tuin vormde slechts het begin. Er kwamen kinderen in Maassluis, en in het kielzog daarvan scholen, kinderopvang, en vele andere voorzieningen. Er heerste een gevoel van: wij gaan er wat van maken met elkaar. Er woonde een homogene groep. De suburbanisatie in volle gang.

De gemeenschapsgeest van de vreemdelingen die begonnen in Maassluis West, veelal Hagenezen en Westlanders, is nu grotendeels weg. De jongeren van toen zijn de ouderen van nu. De stedelijke problematiek van Rotterdam is uit het oosten overgewaaid. De nieuwbouw is sinds de kredietcrisis van 2007 gestagneerd. Maar al eerder kwamen er barsten in het ideaalbeeld van de wijk. Bijvoorbeeld toen Maassluis West gebouwd bleek te zijn op zwaar vervuild havenslib. De tuinen en plantsoenen van talloze woningen moesten worden afgegraven en vernieuwd, om van ernstige ziektes maar te zwijgen.

Het valt mij elk jaar weer op hoe Maassluis leegtrekt in de zomertijd. Elk zichzelf respecterend Maassluizer gezin met twee auto’s of meer, en dat zijn er nogal wat, trekt minstens drie weken naar zuid Frankrijk of verder. De kinderen gaan daarnaast op kamp. Toeristen die naar Maassluis komen zijn er daarentegen weinig. Als Maassluis door het jaar heen al een slaapstad is, dan mag het in de zomervakantie gerust een comastad worden genoemd.

Zo blijkt het idee van het beloofde land voortvluchtig te zijn, telkens opnieuw. Het paradijs op aarde is overal, maar niet hier en nu. Er is altijd wel iets nieuws, iets groters, iets beters om naar te verlangen. Ondertussen zijn we onderweg. Een weg door de woestijn.