Column: Hoe bereik je de jeugd

“Als de leerling bereid is, zal de meester verschijnen.” Boeddhistisch gezegde

Afgelopen week organiseerde ik een kleine informatiebijeenkomst over diversiteit en jeugdbeleid. Zowel vertegenwoordigers uit de politiek van Maassluis als uit het werkveld waren aanwezig. De beide sprekers die ik had uitgenodigd, hebben beiden een indrukwekkende staat van dienst en deelden graag hun kennis en ervaringen.

Sidney Mutueel

Eén van de sprekers van deze afgelopen avond in Maassluis was Sidney Mutueel, hulpofficier van Justitie, Hoofdinspecteur van politie en specialist op gebied van diversiteit. Hij adviseert op landelijk niveau politieteams en beleidsmakers op dit gebied. We go way back, Meneer Mutueel en ik. Even rekenend kennen we elkaar volgens mij nu zo’n tien jaar. We ontmoetten elkaar in Amsterdam, waar hij op de desbetreffende school een workshop aanbood aan een klas leerlingen.

Rond diezelfde tijd ontwikkelde ik een aantal empowerment programma’s waarbij vaardigheden als zelfinzicht, pro-activiteit en cognitief programmeren worden gevormd om een mindset verandering te bewerkstelligen.

Sidney heeft diverse programma’s ontwikkeld om bewustzijn van eigen vooroordelen en inzicht in normen- en waardensysteem te stimuleren en het gesprek daaromtrent open te gooien. De man bruist werkelijk energie uit elke porie van zijn lijf.

Mutueel behandelde deze avond de Vier V’s : Verbinding, Verantwoordelijkheid, Veiligheid en Vertrouwen. We hadden helaas veel te weinig tijd om dieper op alle aspecten in te gaan. Als we de man vrijelijk aan het woord zouden laten, zou de avond veel langer duren; nu kwam vooral verbinding maken aan bod.

Wederkerig

De vier V’s van Mutueel zijn de manier om een positief proces in beweging te brengen tussen groepen mensen. Er is rapport nodig om een wederkerig proces op gang te brengen. Scholen investeren veel energie om verbinding met ouders te krijgen. De afgelopen dagen heb ik daarover wel gepiekerd. Verbinding klinkt als een prachtig streven, maar het is niet makkelijk tot stand te brengen. De energie-investering van scholen is te waarderen, maar levert het ook resultaat op? Met andere woorden: wat zie je ervan terug?

Juist dat wederkerige aspect zit me dwars. Ik bel dus toch nog maar eens met Mutueel achteraf. We hebben een korte, pittige discussie. Ik bevraag hem over de reden dat het zo moeilijk is om wederzijdse verbinding te maken. Ik leg hem de vraag voor wat het over verbinding zegt dat ouders zich zo weinig laten zien op scholen. Hij verklaart de afwezigheid van ouders in commissies en informatieavonden vanuit een taal- en scholingsbarrière. Er is van daaruit een drempel om actief te zijn. Dat is wel een flinke hindernis gezien de uitdaging waar we nu voor staan.

Jiske Lems

Volgens mijn tweede spreker Jiske Lems, beleidsadviseur van justitieel jeugdbeleid op landelijk niveau, is oorzaak van huidige problemen met jeugd de stigmatisering en uitsluiting in de samenleving. Ze weet als beleidsmaker alles over de laatste ontwikkelingen. We discussiëren regelmatig over de sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen en onze beider onderzoeksresultaten. Geen wonder dus dat ik haar er deze avond ook bij vroeg.

Ikzelf maak me met de stichting Feniks sterk voor bestrijding van ongelijkheid in onderwijs. Onderwijs is waar je een kennisbasis opdoet en waar je leert hoe je je in de maatschappij kunt ontwikkelen. De grote rol van ouders, die volgens recent onderzoek de rendementen zeer sterk verhoogt, onderschrijf ik volledig. Ook dat zit in het concept van de stichting verwerkt.

“Het vermogen om te leren is een vaardigheid, de bereidheid om te leren is een keuze.”   Brian Herber

Lems benoemt dat een veel grotere opbrengst behaald wordt met nieuwe vormen van begeleiding en ze noemt o.a. de wrap around care. Dat is geen gestandaardiseerd model, iets waarvoor ik allergisch ben. Standaardisering zorgt er volgens mij voor dat mensen niet meer zelf nadenken en innoveren. Lems benadrukt dat begeleiding moet passen bij een individu; ieder heeft eigen mogelijkheden, zwakke plekken en behoeftes. Standaardisatie is dus eigenlijk helemaal niet mogelijk. Bij wrap around care wordt een cirkel gevormd om het gezin, dat méédenkt en doet. De afstanden tussen betrokken begeleiders zijn veel kleiner en het gezin is ook actief.

Zie de onderstaande video ter toelichting

Schotten verwijderen

Tijdens de discussie komen de huidige schotten tussen bijvoorbeeld scholen en wijkteams ter sprake. Het blijkt in de praktijk nog niet altijd soepel te lopen met de communicatie (verbinding!). De wrap around care probeert de schotten te verwijderen. Lems geeft aan dat als het gezin vrijwillig toestemming geeft om iemand te betrekken, dit geen belemmering hoeft te zijn voor de privacy. Ook hier kunnen schotten verdwijnen en afstanden tussen diverse partijen worden verkleind. Zo kunnen jongeren een rolmodel (voorbeeld) aanwijzen, waaraan ze zich kunnen op trekken. Ik kan me voorstellen dat een buddy-achtig maatje veel kan bijdragen.

Onlangs sprak ik een lid van de Tweede Kamer tijdens een conferentie met diverse sprekers op onderwijsvernieuwingsgebied (27 letters, mensen! En de spellingscontrole moppert niet!), die inderdaad een paar weken later een progressief plan op gebied van etnische (on)gelijkheid naar voren schoof. Mooi, man. Het lijkt erop dat op nationaal niveau het belang van goede scholing gezien wordt.

Verbinding en vernieuwing. Het was een mooie avond.