Kerst haalt zowel het beste als het slechtste in de mens naar boven. Feestelijke inzamelingsacties, vrome volksliederen en een sfeer van ouderwetse kneuterigheid. Copieuze vreetfestijnen en tenenkrommende verplichte gezelligheid. De opvattingen over Kerst verschillen dan ook nogal, net als de manieren waarop het wordt gevierd.

Zie je Kerst als moreel programma, met vrede op aarde, zorg voor je naaste en alles erop en eraan? Of is gewoon genieten genoeg, achterover op de bank na een feestelijke maaltijd met eend, konijn en kalkoen?

Een beetje van allebei werkt het best, getuige het jaarlijkse succes van Serious Request. De meeste mensen doen mee vanwege de lol, maar als je een paar tientjes doneert voel jij je nog beter over jezelf. De grens tussen narcisme en vrijgevigheid wordt zo wel een tikje dun, zegt de cynicus. Daarnaast is het een mooie manier om je schuldgevoel voor het hele jaar af te kopen. Want ondertussen wordt de ontwikkelingshulp in hoog tempo afgebouwd.

Daarmee is natuurlijk niet gezegd dat het Glazen Huis nutteloos is. Er worden veel mensen geholpen door het Rode Kruis, en veel mensen hebben er een goede tijd. Dat is beter dan niets. En áls je zo’n actie doet, maak er dan meteen maar iets gezelligs van.

Toch is de proof of the pudding niet hoe je de kerstdagen doorstaat. De kunst is om iets mee te nemen voor de rest van het jaar. Echte bekeringsverhalen bestaan, zoals het oude verhaal van Scrooge nog altijd prachtig illustreert. Maar meestal gaat het stap voor stap. Tussen alle hoogdravende verhalen en treurige praktijken in is dat een boodschap om te onthouden. Opdat de ruimgeestigheid en vrijgevigheid van Kerst geen incident zullen blijken te zijn.

Martijn van Leerdam

Martijn van Leerdam

Dinsdagcolumnist voor Maassluis.nu in 2013-2014 | Dominee bij PKN Maassluis Koningshof | @DsMartijn op twitter