Column: Klopt niet

Je ziet een bericht in de media en het gaat – heel toevallig – over iets waar je zelf verstand van hebt of waar je zelf bij bent geweest. Al lezend gaan je haren steeds verder overeind staan.

Dit zijn geen éénmalige voorvallen, het overkomt me met enige regelmaat. In het begin ga je een beetje aan jezelf twijfelen, heb je het wel goed gelezen? Of niet gesnapt? Dan lees je het nog een keer en desnoods nog een keer, maar nee, het staat er echt. En ’t klopt niet. De vork zit toch echt anders in de steel.

Ik heb een paar keer geïnformeerd bij mensen om me heen of ze dit ook weleens hebben. Heel voorzichtig, want je weet per slot van rekening niet wat zo’n vraag allemaal kan losmaken. Tot mijn verrassing hadden die dit ook, terwijl zij toch van heel andere dingen verstand hebben dan ik.

Je wilt voorbeelden? Over foute medische berichten wil ik het niet hebben, dat zou het intrappen zijn van open deuren. Vaak gaat het daar om bv. adviezen die veel te ver voeren, om wishful thinking of een verband dat tot oorzaak en gevolg wordt gebombardeerd. Veel berichten zijn te mooi om waar te zijn, en … zijn dat ook niet. En kranten lijken ze klakkeloos van elkaar over te nemen.

Bij andere berichten zit de fout nogal eens bij de bron zelf, al dan niet bewust. Ministeries laat ik hier maar buiten beschouwing anders wordt deze column te lang. Maar neem nu de DCMR, die maakte onlangs – met grafiek en al – wereldkundig dat er in het Botlekgebied van 24 t/m 26 januari 2016 hoge uitstoten waren geweest van benzeen, en niet zo’n beetje ook. Van benzeen kun je leukemie krijgen, dus dat was even schrikken. Het stond dan ook in alle kranten. De PvdA Maassluis was er als de kippen bij om er vragen over te stellen aan het college van burgemeester en wethouders: “Waarom is, ondanks alle slimme nieuwe apparatuur, de bron van de hoge uitstoot niet gevonden?” Dat kon natuurlijk niet omdat er helemaal geen benzeenpieken waren geweest. Het was allemaal de schuld van de slimme nieuwe meetapparatuur, die was een paar dagen lang goed in de kroten geweest. Je vraagt je wel af hoe het dan zat met de oude domme meetapparatuur.

Met “ik was er zelf bij”-tjes is er een probleem. Bij recente voorbeelden is het al snel duidelijk van wie de dikke duim is en wordt het te persoonlijk. Dan maar een wat ouder voorbeeld. Ruim een jaar geleden werd in Theater Koningshof de film Jagten vertoond. In de buitenlucht was het plan. Het was namelijk al dagen prachtig weer en misschien zou dat het deprimerende karakter van dit Deense drama een beetje compenseren. Maar  het weer sloeg om en op het laatste moment werd de vertoning verplaatst naar de binnenzaal. De volgende  dag stond er in de krant hoe bijzonder de vertoning van deze film in de buitenlucht was geweest! Typisch geval van een bericht met een luchtje.

Maar als ikzelf èn personen uit mijn omgeving dit meemaken, dan moeten veel méér mensen dit ook hebben. Over allerlei onderwerpen en allerlei situaties. Misschien is er wel voor elk bericht iemand die daar verstand  van heeft en herkent dat het niet klopt. Dat kan natuurlijk niets anders betekenen dan dat er vrijwel geen enkel bericht klopt.

Nu maar hopen dat niet binnenkort een of andere onverlaat van een journalist of columnist hier lucht van krijgt en opschrijft dat berichten in de media vaak niet kloppen. Denk dan terug aan deze column: dat bericht klopt niet!