Medisch beroepsgeheim onder zware druk
De afgelopen week hebben we het allemaal kunnen zien en lezen “het medische beroepsgeheim staat onder zware druk”.  In Den Haag wordt in alle opzichten hard gewerkt aan het einde van het medisch beroepsgeheim. Straks worden artsen verplicht om bij vermoedens van fraude uw complete medisch-dossier aan de zorgverzekeraar te overleggen. Ook in de jeugdwet staat het medisch beroepsgeheim onder druk. Als het aan uw gemeente ligt, staan straks alle diagnoses van een gezin op de rekening van de zorgaanbieder. Onze overheid ziet de privacywetgeving als een groot obstakel en wantrouwt haar burgers.

Tot nu toe geldt het beroepsgeheim onder voorwaarden alleen nog voor de contacten tussen cliënt en advocaat, de notaris en voor hetgeen de patiënt deelt met zijn arts. In de jeugdwet is het beroepsgeheim tussen cliënt en arts passé nu de staatssecretarissen Dijkhoff en Van Rijn buiten de Tweede Kamer om met een ministeriële regeling proberen af te dwingen dat zorgaanbieders u medische geschiedenis op de factuur vermelden.

De bedoeling van het beroepsgeheim is dat een jeugdige en zijn ouders vrijuit met hun behandelaar kunnen spreken. Nu de zorgtaken bij de gemeenten komen te liggen, krijgen onbevoegde gemeenteambtenaren inzage in uw medische gegevens. Dit is zeer onwenselijk. Het vormt voor de jeugdige en zijn ouders een belemmering om het achterste van hun tong te laten zien. Uiteindelijk zal zorgmijding het gevolg kunnen zijn.

Waarschuwing aan gemeenten
Met de in de haast uit de kast getrokken ministeriële regeling die het mogelijk maakt om medische gegevens op de factuur aan de gemeente te zetten, probeert de overheid de wet op de privacy te omzeilen. Hoewel het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) onder strikte voorwaarde toestemming heeft gegeven is het nog maar de vraag of deze toestemming ook bij de rechter stand houdt. Het CBP gaat immers geheel voorbij aan de principes in de privacywetgeving die stellen dat: “men zeer terughoudend dient om te gaan met persoonsgegevens van kwetsbare groepen”. Er geldt een zwaarder privacyregime voor medische gegevens. Kinderen zijn nog eens extra aangeduid als groep die extra bescherming nodig hebben. Deze privacyprincipes zijn noodzakelijk, logisch en relevant. Delen van deze  gegevens kan leiden tot ongelijke behandeling en ongelijke kansen voor kwetsbare burgers.

Hoewel het CBP heeft aangeven nog niet handhavend te zullen optreden, roep ik de burger op om zich te bezinnen op een rechtszaak als de gemeente hun medische gegevens deelt met onbevoegden. Tot nog toe is een arts de enige die medische gegevens mag inzien. Ik neem aan dat de betalingsmedewerker van de gemeente geen arts is.

Illegaal 
De tijdelijke ministeriële regeling heeft veel weg van illegaal gedoogbeleid. Het is een zeer slecht voorbeeld van een overheid die zonder enige wettelijke basis iets probeert af te dwingen. Deze regeling is niet zorgvuldig en verdient niet de schoonheidsprijs. Er  is totaal niet onderzocht òf en hoe betalingen kunnen plaatsvinden zonder dat de geheimhoudingsplicht wordt doorbroken. Niet alleen de privacy en veiligheid van de burger is hier in het geding. In de haast en onder druk van het zomerreces beroepen van Rijn en Dijkhoff zich ook nog op het  verkeerde wetsartikel.  Art. 7.3.11 (vierde lid jeugdwet) ziet namelijk niet toe op de inhoud van gegevens, maar op ‘eenduidige terminologie en systemen om te voorkomen dat er een diversiteit aan facturerings- en verantwoordingsinformatie ontstaat’.

Tip 
Om te voorkomen dat zelfs zonder wettelijke basis de gemeente nu al begint met het aanleggen van medische dossiers, is het advies om geen toestemming te geven. Met als reden dat het wettelijk niet verplicht is en dat het medisch beroepsgeheim een zeer belangrijke voorwaarde is voor goede en toegankelijke zorg. Eenmaal gegeven toestemming is moeilijk weer ongedaan te maken. Mochten er nijpende situaties ontstaan dan kunnen ouders altijd nog beslissen een uitzondering te maken.

Opt-outregeling
Ouders of de jeugdige kunnen de ggz-instelling vragen of zij een brief op willen sturen m.b.t tot de opt-outregeling. Instellingen kunnen deze opt-outregeling op hun website vermelden om te downloaden. De brief opt-outregeling dient te worden ondertekend door de behandelend psychiater, ouders en jeugdige. Indien er dan medische gegevens gedeeld worden heeft de ggz-instelling echt een groot probleem. Met die zgn. opt-outregeling geven ouders of jeugdige uitdrukkelijk met een rechtsgeldige verklaring aan dat er geen medische gegevens gedeeld mogen worden.
De basis en de uitleg voor de opt-out regeling vind je hier
https://www.privacyfirst.nl/aandachtsvelden/gezondheid-a-privacy/item/516-hoogste-rechter-eist-opt-out-regeling-voor-medische-privacy-en-beroepsgeheim-in-ggz.html

Desiree van Doremalen

Desiree van Doremalen

Desiree van Doremalen | Juridisch adviseur | Ouderplatform Rijnmond | vaste columnist op woensdag 1x per maand (01-2015 tm 04-2016)

4 Reacties

  1. Aad Rieken
    30 juli 2015 at 00:05

    ”Doodzwijgen toestemming en inzage medisch dossier!”

  2. Desiree
    29 juli 2015 at 14:24

    Onzin reactie Aad. Feit is dat ambtenaren niet het recht hebben om medische gegevens in te zien.

    • 30 juli 2015 at 09:55

      Deze dichterlijke reactie van Aad – die op veel berichten en columns op deze wijze reageert – is toch niet onzinnig. Hij geeft juist aan dat het om medisch beroepsgeheim gaat. En wat jij beschrijft is reeds ver buiten het medische terrein geraakt. nl ambtenarij die mag kijken maar daar ethisch gezien [privacy] niet juist mee om kan gaan.

  3. Aad Rieken
    29 juli 2015 at 13:06

    ”Ambtsgeheim-Beroepshalve”

    Spreken Is Zilver Zwijgen Is Goud!

    Dat is medisch (g)een beroepsgeheim!