Ik zat in bus 86 van Maasland naar Schiedam. De bus was halfvol. Naast mij viel een student tegen het raam in slaap. Voor mij zag ik voornamelijk achterhoofden. Ook zag het gezicht van een jongvolwassen vrouw. Zij had er als enige in de bus geen probleem mee om achteruit te rijden. Mijn onderzoekende blik werd vriendelijk door haar geretourneerd. Aanvankelijk tenminste nog wel.

De meeste reizigers in het openbaar vervoer kijken wezenloos voor zich uit. Optie twee is het kijken naar een mobiele telefoon, en het laatste alternatief is de ogen dicht. Dat is de code van de forens en de student, die samen het overgrote deel van de reizigers vormen in het openbaar vervoer. Elkaar aankijken doe je in de regel niet. Hoogstens een vluchtige blik als een korte groet. En daar ging ik in de fout.

Mijn onderzoekende blik werd aanvankelijk nog vriendelijk geretourneerd. Maar vervolgens keek de tegendraadse vrouw steeds bozer naar mij terug. Bekeken voelde ze zich, zoals vrouwen zich op publieke plaatsen wel vaker bekeken voelen – soms tot hun eigen plezier, vermoedelijk vaker tot frustratie. Omdat zij de enige was van wie ik niet slechts tegen het achterhoofd keek, kon ik haar blik moeilijk ontwijken. En naarmate zij vaker zag dat ik een schuine blik op haar wierp, keek ze steeds bozer terug.

Veel dominees zijn er goed in om zich open te stellen voor de omgeving en voor menselijk contact. Daarom kijken ze vriendelijk rond en begroeten ze zoveel mogelijk mensen met een open blik. Dat is een goed recept voor spontane ontmoetingen en onverwachte gesprekken. Maar in de bus is het een kapitale fout.

Mijn boek was nutteloos, want van lezen in de bus word ik misselijk. Van mijn ogen dicht ook. Probeerde ik naar buiten te kijken, lag daar een student pontificaal tegen het raam. En probeer maar eens een tijdlang ergens bewust niet naar te kijken. Dan doe je het telkens per ongeluk toch. Mijn fout viel niet meer te corrigeren. Ik keek telkens terug.

Een de-escalerende, ontvankelijke en hartelijke houding. Dat is in één zin alles wat ik als stadsdominee beoog. Dat is de mens die ik voor anderen wil zijn. Maar goede intenties pakken niet altijd goed uit.

 Martijn van Leerdam

Martijn van Leerdam

Martijn van Leerdam

Dinsdagcolumnist voor Maassluis.nu in 2013-2014 | Dominee bij PKN Maassluis Koningshof | @DsMartijn op twitter