column 38

#metoo Nee, ik gelukkig niet. Ook niet aan de verkeerde kant van de streep, voor zover ik me bewust ben. Gelukkig. Een collega van mij kwam in de afgelopen week wel naar voren met haar verhaal over seksuele intimidatie. Ik vind het dapper en goed dat het gebeurt. En ook dat het nu zo massaal naar buiten komt, waardoor helder wordt hoe diep en breed dit probleem is.

De samenleving was wereldwijd en ook in Nederland diep verontwaardigd toen enkele jaren geleden de doofpot van misbruik in de kerk werd opengebroken. En terecht, want er zijn heel erge dingen gebeurd en mensen beschadigd. Ik werk in de kerk en ik schaam me er voor dat collega’s van vroeger en van nu die grenzen zijn overgegaan in hun omgang met jongens en meisjes, mannen en vrouwen, die vaak in een afhankelijkheidssituatie zaten.

Nu blijkt dat niet alleen de kerk veel te verwijten valt, maar dat het helaas veel breder en dieper in onze maatschappij woekert. En ook nu valt het me op dat heel vaak macht en afhankelijkheid een rol spelen. Mannen die hun positie misbruiken en vrouwen lastig vallen tegen hun zin. Het is tijd dat dat patroon doorbroken wordt en aan de kaak gesteld.

Het is helaas een probleem van alle tijden en plaatsen. In de Bijbel kom je oude verhalen tegen die dat laten zien. Eén daarvan gaat over David, die het van schaapsherder tot generaal en koning schopt. Eenmaal aan de macht ziet hij vanuit zijn paleis op een dakterras in de buurt een vrouw baden. Hij laat haar halen en heeft seks met haar. Zij wordt zwanger en David probeert het probleem op te lossen door de man van die vrouw, die soldaat is in zijn leger, naar huis te halen voor een paar nachten samenzijn met zijn vrouw, Batséba. Maar deze Uria weigert met zijn echtgenoot naar bed te gaan en zo David’s daad te verdoezelen. Dan stuurt David hem weer naar het front. En geeft zijn legeraanvoerder de opdracht om hem te laten sneuvelen. Dat gebeurt en David denkt er zo mee weg te komen. Maar er komt iemand namens God die David ontmaskert. De koning valt diep en moet door het stof. Een gruwelijk hard verhaal. Waarbij duidelijk wordt dat dergelijk grensoverschrijdend gedrag ook toen al, in een dominante mannelijke samenleving, niet geaccepteerd werd. En religie een rol speelde in het openlijk veroordelen ervan.

Tegelijk blijven er ook veel vragen over. Want David bleef wel aan als koning. Nu worden mannen ontslagen of stappen zelf op. “Gerechtigheid!”, roepen we in koor. En ik ben geneigd om mee te roepen. Alleen daarmee ben je er nog niet. Want hoe voorkom je dat het ergens anders opnieuw begint? En dan heb ik het nog niet eens over de vragen rond berouw, boete, schuld, straf en vergeving. Als man doe ik er volgens mij goed aan om daarover te zwijgen en voorrang te geven aan vrouwen om zich over uit te spreken.

Gerrit van Dijk

Gerrit van Dijk

Gerrit van Dijk

2014-2019 | Columnist op woensdag (1x per maand) | Dominee PKN | @gdijkdijk op Twitter