Column: Mijn ouders weten wat goed is voor mij

Wat is cultuur voor jou? (5)

Deze vraag leggen we eens per vier weken voor aan een inwoner van Maassluis of iemand die in Maassluis werkt. Iedereen heeft een eigen beeld bij ‘cultuur’. Er bestaat niet één waarheid en dat maakt het interessant om kennis te maken met het beeld dat individuele personen hebben.

Vandaag is de beurt aan Jan Buijsse. Hij is reislustig en heeft veel van Azië gezien

Onlangs is mijn derde boek in de serie ReisStof verschenen: Retourtje China. Eerder verschenen Retourtje Oezbekistan en Kirgizstan en Retourtje Jemen.

De drie boeken, verluchtigd met veel foto’s, vertellen mijn verhalen van voornamelijk ontmoetingen met mensen. Cultuur uit zich in vele dingen, bijvoorbeeld in architectuur, maar wat mij betreft vooral in mensen. En als je alleen bent, is het vaak gemakkelijk om met mensen in aanraking te komen. In veel landen reageren mensen enthousiast op vreemdelingen, minder gereserveerd of afwijzend zoals hier.

© Jan Buijsse

Maar ben je met een groep, zelfs al met zijn tweeën, dan lukt het daar ook minder, alsof je toch een bedreiging bent.

Uit de vele reizen, die ik voornamelijk in Azie heb gemaakt, zijn langdurige vriendschappen ontstaan. Daardoor heb ik verschillende keren onder andere Oezbekistan kunnen bezoeken, niet zo zeer als toerist maar meer als onderdeel van een familie. Dan kom je heel dicht bij de cultuur van die mensen. Je merkt dan bijvoorbeeld dat de Oezbeken vroeger nomaden waren. Zo wordt op het platteland ’s ochtends het beddengoed nog opgeborgen in kisten, klaar om weer op te stappen.

Na het wassen van je handen mag je het achtergebleven water niet afschudden; dat is het weggooien van een kostbaar bezit in dit woestijnachtige gebied. Uithuwelijken komt nog veelvuldig voor. Wij staan daar al snel afwijzend tegenover. Maar in dit Centraal-Aziatische land is het vaak geaccepteerd: ‘Mijn ouders weten wat goed is voor mij’. En, laten we eerlijk zijn, van de westerse huwelijken, gesloten uit liefde, blijven er ook niet veel in stand. Wie weet wat het beste is, mag het zeggen.

In vrijwel alle landen die ik heb bezocht, is er nog steeds een flinke kloof tussen man en vrouw. De economische omstandigheden zijn er zodanig dat waar mogelijk man en vrouw buitenshuis werken. Ik sprak de directrice van een grote middelbare technische school. Ze vertelde dat ze naast haar intensieve baan in de school er nog een baan bij had: thuis. En toch is het vrijwel ondenkbaar dat een man ook maar een voet in de keuken zet, of huishoudelijk werk doet. Ook vrouwen accepteren dat niet.

In Kirgizstan gaat het, buiten de grotere steden, soms nog zover dat een meisje wordt geschaakt, hoewel dat wettelijk verboden is. En de familie van de jongen kan hevig verontwaardigd reageren als het meisje zich verzet: ‘Dat hoort nu eenmaal bij onze cultuur.’ Ik heb wel de indruk dat het steeds meer aan het verdwijnen is omdat de meisjes steeds meer inzien dat dit te ver gaat.

Dit zijn zo wat voorbeelden van wat ik als cultuur ervaar. Wil je meer weten van mijn wederwaardigheden, kijk dan in mijn boeken.