‘Onwetendheid is een zegen’ of ‘Kennis is macht’ ? ‘Where ignorance is bliss, ’tis folly to be wise’ . Uit het gedicht ‘Ode on a distant prospect of Eton College’ van Thomas Gray.
Wat betekent dat eigenlijk ignorance is bliss? Onwetendheid is een zegen. Maar is dat nou wel waar? In deze snel veranderende wereld zou je soms je ogen willen sluiten voor dingen die de mensheid bedreigen zoals milieuvervuiling, het in snel tempo verbruiken van de natuurlijke bronnen en het verwoesten van de regenwouden. Maar ook dichterbij, in je persoonlijke leven zijn er soms dingen die je liever niet wilt weten of snel wil vergeten. In die zin is onwetendheid een zegen, wie niet weet kan zich niet ergeren, wordt niet verdrietig, niet teleurgesteld en niet bedrogen.
Daartegenover kun je stellen ‘Kennis is macht’. Of ‘Scientia Potentia est’ zoals Francis Bacon het heeft verwoord. In deze, door informatie gedreven maatschappij zie je al een kloof ontstaan tussen degene die zich op een goede manier toegang weten te verschaffen tot de informatie die er is en die men nodig heeft, en zij die dit niet kunnen. Om mee te kunnen komen als geïnformeerd burger is kennis en de manier om kennis te verwerven van wezenlijk belang.
Wat is wijsheid? Voor onwetendheid is (in sommige gevallen) best iets te zeggen maar uiteindelijk, op de lange termijn, kom je toch verder met kennis. Kennis van de wereld om je heen, kennis van het vergaren van informatie en algemene kennis.
Waar in vroeger tijden de bibliotheek dé plaats was waar je naar toe ging om kennis te vergaren is daar nu ook het internet. Natuurlijk een geweldige verrijking op veel gebieden en zeker ook op het toegankelijk en laagdrempelig aanbieden van informatie. Maar ook een onoverzichtelijk, door commercie gedreven, zwaar vervuild medium. De uitdaging is om uit die enorme hoeveelheid van informatie de juiste informatie te vinden. Informatie die actueel is, onafhankelijk en pluriform. Daar blijkt nu de waarde van de bibliotheek. Via de fysieke en digitale bibliotheek wordt streng geselecteerd op informatie die aan deze eisen voldoet. Geen vervanging dus van Internet maar een waardevolle toevoeging.
En voor wie de wereld wel iets aangaat, in de bibliotheek kun je je laten informeren over alle bedreigingen die er zijn, over de oplossingen en daar de achtergrond informatie bij. Die kun je natuurlijk ook op internet vinden. Als je het kan vinden.
Met optimistische groet, Wouter