Column: Op m’n harde schijf …

Foto: de eerste die van uw columnist werd gemaakt

Er worden tegenwoordig méér foto’s gemaakt dan ooit tevoren. Dit dankzij digitale camera en vooral het handzame mobieltje dat de meesten van ons dag en nacht op grijpafstand hebben. Op elk moment kunnen we van alles vastleggen, variërend van je familie tot straatcriminaliteit en van selfies tot voor sexting…

Fotografie werd begin 19e eeuw uitgevonden maar pas aan het eind daarvan bereikbaar voor het grote publiek. Voor kleurenfoto’s was dat pas rond 1960. Mijn vader fotografeerde al vanaf ongeveer 1928, variërend van de plekken die hij bezocht tot aan familie. Flitsen gebeurde door het aansteken van magnesiumpoeder wat vaak leidde tot verschrikte gezichten op de foto. Hij ontwikkelde de negatieven zelf en maakte er contactafdrukken van. De foto’s waren daardoor even groot – of beter gezegd klein – als de negatieven. Daarna werden ze, voorzien van begeleidende tekst en datum, keurig opgeborgen in albums met zwarte bladen. Die foto’s zien er – bijna 90 jaar later – nog perfect uit, hooguit een enkele is wat verbleekt maar gelukkig bewaarde hij ook alle negatieven.

De fotografie had mij ook vroeg te pakken, vanaf m’n 12e denk ik. Fotograferen, ontwikkelen en afdrukken. Eerst met de Kodak Brownie en Agfa Clack (acht 6×9 cm foto’s per rolletje) van m’n broers, snel gevolgd door eigen kleinbeeldcamera en losse belichtingsmeter. Meestal in zwart-wit, soms in kleur, maar veel kleurenafdrukken uit die beginperiode zijn nu al vaag bruin geworden, dit in tegenstelling tot de negatieven die er nog puik uitzien.

Links: mijn opa Lambert van de Merwe en oma Jannetje Helena van den Doel op het strand van Kijkduin, foto gemaakt door mijn vader in 1929. Rechts: mijn andere oma Antje Iedema in 1907, vlak voor haar huwelijk met mijn opa Pieter van Eijsden, foto gemaakt door C.J.L. Vermeulen in Den Haag.

Van die negatieven, dia’s of foto’s zijn met een goede (kleinbeeld)scanner en photoshop weer prachtige plaatjes met veel details te maken, zonodig ontdaan van vlekjes, krasjes en andere ongewenste elementen. In zwart-wit, chamois of sprankelende kleuren, te bekijken op tv- of computerscherm of als vergroting uit de fotoprinter. Zelfs zwaar onderbelichte negatieven leveren vaak nog verrassend goede beelden op. Negatieven zijn dus goud waard, sommige van m’n vrienden gooiden die weg zodra de afdrukken uit de ontwikkelcentrale binnen waren, barbaars!

Met de vele foto’s die mijn vader had gemaakt, heb ik ook mijn stamboom op kunnen leuken. Aangevuld met scans van oude, op stevig karton geplakte foto’s die bij een heuse fotograaf waren gemaakt, meestal ter gelegenheid van een bijzondere gebeurtenis zoals geboorte, huwelijk of zomaar om de familie pontificaal vast te leggen.

Om negatieven en foto’s te bewaren, hoefde je ze alleen maar droog, koel en in het donker op te bergen, dia’s bij voorkeur in glasloze raampjes. Maar bijna iedereen fotografeert nu digitaal en er wordt weinig afgedrukt. Hoe bewaar je al die fotobestanden? “Oh, die staan op m’n harde schijf …”, hoor je vaak. Zo’n opmerking snijdt me door m’n ziel. Nog erger dan negatieven weggooien want dan “heb je de foto’s nog”. De levensduur van harde schijven is helaas, evenals van cd’s, dvd’s en blu-rays, onvoorspelbaar maar hoe dan ook beperkt. Reken – met een beetje geluk – niet op veel meer dan zo’n jaar of zes tot tien. De vraag is daarom niet òf die foto’s definitief verloren gaan, maar wanneer! Kan dus ook morgen zijn. Eén troost, voor de meeste foto’s van nu is dat geen gemis, maar wèl voor al die foto’s van die mooie, bijzondere momenten uit je leven! Doodzonde, back-uppen dus!

Voor het back-uppen van digitale bestanden, zoals van foto’s, moet je een strategie volgen*. Zelf bewaar ik de volgeschoten SD-kaartjes in metalen doosjes en gebruik ze maar één keer. Back-ups maak ik op twee NAS-servers en op blu-ray M-discs. Die M-discs zouden “gegarandeerd” 1000 jaar meegaan (dus kassabon goed bewaren), daarná zien we wel weer verder….
____________________________
* zie bv. www.digitalefotografietips.nl/nabewerking/wat-is-jouw-foto-backup-strategie/