Column: Opvang in Heerlen

Het zal de lezers van maassluis.nu volkomen ontgaan zijn maar afgelopen week werd de bestuursvoorzitter van het COA uitgeroepen tot overheidsmanager van het jaar 2017.

In een bericht van de Rijksoverheid wordt het als volgt verwoord:

‘Hij ontvangt de award omdat hij ondanks de enorme complexiteit van de opgave en de grote politieke en maatschappelijke impact de hoge instroom van asielzoekers in 2015 en 2016 op een verbindende en energieke manier het hoofd heeft geboden.’

Zoals nog wel bekend zal zijn was COA rond de zomer van 2015 dagelijks voorpaginanieuws door zijn pogingen om de enorme toestroom van asielzoekers uit voornamelijk Syrië in goede banen te leiden. Er waren zelfs momenten dat er een bus vol met vluchtelingen door Nederland reed zonder dat er een locatie voor hen gereserveerd was. Ook Maassluis hielp COA toen om de ergste nood te lenigen met een tijdelijke opvang in de Olympiahal.

Het aantal vluchtelingen dat in dat hectische jaar een asielaanvraag indiende in Nederland betrof zo’n 60 duizend waarna het in 2016 halveerde en dit jaar zal uitkomen op nog maar een derde van 2015.

Op het ogenblik zijn er door heel het land honderd actieve COA-locaties waar de vluchtelingen het besluit afwachten of ze mogen gaan inburgeren of dienen terug te keren naar het moederland.  Weliswaar is het bedrijf veel minder in het nieuws dan twee jaar geleden maar af en toe zwelt de publiciteit weer aan als enkele asielzoekers zich misdragen, maar ook in positieve zin als bewoners van Oranje aangeven dat het sinds het verdwijnen van het asielzoekerscentrum (AZC) een stuk saaier is geworden in het dorp.

Als ICT’er op het multifunctionele kantoor aan de Rijnstraat in Den Haag krijg ik weinig mee van het leven op de AZC’s maar donderdag mocht ik er weer eens bij eentje op bezoek in Heerlen. Daar vond de ‘uitrol’ plaats van het biometrisch melden, dat vanuit overheidswege het melden op basis van gezichtsherkenning moet gaan vervangen.

In totaal werden 250 volwassen bewoners verwacht die tussen 10 en 12 uur ’s ochtends allemaal hun vingerafdruk dienden te verifiëren.

Opmerkelijk genoeg leken de medewerkers in eerste instantie meer moeite te hebben met die verandering dan de meldplichtigen zelf.
‘Waarom moet dit nou, het gaat toch prima op de oude manier? Dit is veel omslachtiger!’.

De al snel binnenstromende Syriërs, Afghanen, Irakezen en Afrikanen leken de wijziging wel te appreciëren en toonden vrijwel consequent een opgeluchte, glimlachende blik als hun wijsvinger herkend werd door het systeem. Andersom verscheen er zweem van vertwijfeling bij een negatief resultaat. Logisch, want niet-melden levert een boete op en leidt bij herhaling zelfs tot verwijdering bij het COA, met als gevolg geen betaald onderdak en eet- en zakgeld meer.

Natuurlijk vond het melden bij die laatste groep alsnog op basis van gezichtsherkenning plaats maar de plotselinge verandering in hun gemoed sprak boekdelen.
Het merendeel van de meldplichtigen is mannelijk en rond de 20, maar ook gezinnen, bejaarden, en transgenders vertoeven hier in Heerlen. Velen weten dat ze niet in het land mogen blijven, zoals bijvoorbeeld een top-tafeltenniser die vanwege het Dublin-verdrag terug moet naar Duitsland, wat blijkbaar niet zijn eerste voorkeursland is.
Ik kan me heel goed voorstellen dat je als AZC-medewerker gehecht raakt aan deze bewoners en je de vele overheidsregeltjes graag naar je hand zou willen zetten. Ik vrees dat óók de overheidsmanager van het jaar hier weinig invloed op kan uitoefenen.

PS: de gevaarlijke verkeerssituatie in de van Brandelerstraat (zie vorige column) is aangepast. Van de gemeente niets gehoord maar ik hou wel van het adagium ‘geen woorden maar daden!’.