Column: Ouder worden is niet altijd leuk!

Al vele jaren is er een discussie gaande, dat het beter is dat ouderen zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen en daar is in principe niks mis mee. De overheid heeft dit met vette letters in haar beleid staan. Maar helaas in de praktijk is de realiteit vaak anders. Als reden dat senioren in een sociaal isolement terecht kunnen komen, is vaak, dat als een van de partners komt te overlijden, als een van de partners ernstig ziek wordt (of psychische problemen krijgt), dan komt het regelmatig voor dat hun kring steeds kleiner wordt (dat is helaas niet alleen bij senioren) en als zich een financieel probleem voordoet, zodat er niet deelgenomen kan worden aan sociale activiteiten.

Artsen en seniorenadviseurs lopen regelmatig tegen deze problematiek aan en proberen vanuit hun beroep een sturende rol te vervullen. In gesprekken met senioren die door genoemde omstandigheden getroffen zijn, beluister je regelmatig, dat wanneer je afhankelijk bent het leven lang zo leuk niet meer is.

Vaak gaat vrijdagavond de buitendeur op slot en wordt deze op maandagochtend pas weer geopend.

Er zijn meer dan 4,1 miljoen 55-plussers. Hiervan voelt meer dan 1 miljoen zich eenzaam. Van hen zijn 200.000 extreem eenzaam, zij hebben slechts een keer in de maand een sociaal contact. (Onderzoek TNS/NIPO, november 2012). Van de ruim 2,9 miljoen 65-plussers voelen bijna 900.000 mensen zich eenzaam.

Ook extreme eenzaamheid neemt toe met het ouder worden. Van de 65- tot 75- jarigen voelt ruim 7% zich (zeer) ernstig eenzaam. Voor 75- tot 85-jarigen geldt dit voor bijna 10%. Van de 85-plussers voelt bijna 14% zich extreem eenzaam. (RIVM, Volksgezondheidenzorg.info)

Uit onderzoek blijkt dat 85% procent van de eenzame ouderen het lastig vindt om dit bespreekbaar te maken.

Visie Jan Ruyten

Jan Ruyten (initiatiefnemer van Thuishuis) is ervan overtuigd, dat er eenvoudige oplossingen zijn voor een groot maatschappelijk probleem en ik deel zijn mening.

Een ‘Thuishuis’ is een gewoon huis waarin vijf tot maximaal zeven ouderen (vanaf 60-plus) samenwonen met ieder hun eigen woonkamer, slaapkamer en badkamer/toilet. Samen delen ze een grote woonkamer, hobbyruimte, (bij)keuken, logeerfaciliteit en daar waar mogelijk een tuin. De woning staat in de vertrouwde eigen wijk en wordt ondersteund door vrijwilligers.

Deze oplossing voor een groot maatschappelijk vraagstuk ‘passende huisvesting voor ouderen’ is zo eenvoudig dat je je afvraagt waarom er in ons land niet honderden van deze ‘Thuishuizen’ bestaan.

Visie Hans Becker
Maar ook de mening van Hans Becker, voormalig directeur van Humanitas en ontdekker van de levensloopbestendige woningen heeft een visie die het overdenken waard is.

Zijn doel is om weer ouderenzorg te gaan bieden op basis van zijn geluksmodel. Het model dat onder andere in China heel populair is. Dat betekent eigen regie, eigen actieve inbreng (use it or loose it), een positieve sfeer (ja-cultuur) en een familiegevoel (extended family). Er komt weer een herinneringsmuseum, een kunstatelier en een bibliotheek. Bewoners kunnen er een wijntje drinken en een slibtongetje eten in het restaurant en en er gaat flink geknuffeld worden onder andere met knuffeldieren. En het wordt een gemengd huis. Met zieke mensen en niet zieke mensen. Ook echtparen van wie de een geheugenverlies heeft en de andere niet, ook zij zijn welkom.

Geluksvisie
Met de genoemde elementen van liefdevolle zorg werd Becker bekend. Het gaat om de vraag hoe je menselijk geluk bevordert bij iedereen die woont en werkt binnen de leefwereld van de zorginstellingen. Maar ook in Zweden, Duitsland en de Verenigde Staten gaat men steeds meer over tot nieuwe woonvormen voor senioren die een vorm van geborgenheid geven en meer sociale contacten. De rol van de woningcorporatie is van groot belang bij alternatieve woonvormen, niet alleen bij de projectontwikkelaar.

Seniorenwoningen De Vliet in Maassluis
Binnen nu en enkele jaren is het plan dat de seniorenwoningen van “De Vliet” verdwijnen. De opzet is dat de huidige bewoners verdeeld elders in Maassluis worden gevestigd, mensen die jarenlang samen hebben gewoond onder een kap worden nu dus uit elkaar gezet. Het zou een mooie uitdaging zijn om naar alternatieven te kijken.

Ik maak mij al jarenlang grote zorgen over dat senioren steeds meer in een sociaal isolement terecht komen en helaas uit de onderzoeken blijkt dat ook. Ouder worden kan leuk zijn, mits wij de realiteit willen zien en proberen daar een oplossing voor te bedenken.