Maassluis en de Waterweg gemeenten hervormen de jeugdzorg. De gezinsspecialist opereert in regio Waterweg vanuit de scholen! Mag dat en wat is dat voor een persoon?

De gemeente Maassluis en de Waterweg gemeenten hebben per 1 januari 2015, de zorg voor de jeugd hervormd. Als het aan wethouders met jeugdzorg in de portefeuille ligt krijgen de steden, op iedere school in het basis en voortgezet onderwijs een gezinsspecialist. Deze gezinsspecialisten opereren vanuit scholen met als doel vroeg-signalering, preventie. Op deze wijze kunnen zij kinderen indien nodig doorverwijzen naar het wijkteam of bij hele lichte problematiek het netwerk inschakelen zodat ouders het probleem zelf kunnen oplossen.

Een andere belangrijke reden om een gezinsspecialist in te zetten is dat de hulpverleners zich voortaan niet langer op één kind in een gezin of op één probleem richten, maar dat ze zich als team over een gezin ontfermen of per individu in elk geval álle problemen bekijken. Scholen zijn – zo denken wethouders (de meeste overigens niet gehinderd door enige kennis) – uitstekende vindplaatsen voor deze probleemkinderen en gezinnen. Instanties waarschuwden al eerder dat gezinsspecialisten door deze op scholen te stationeren ongevraagd uw gezinsleven binnensluipen.

Een “gezinsspecialist “wat is dat eigenlijk?

Het mag de pret niet drukken dat met de inzet van deze gezinsspecialisten, het recht op privacy wordt geschonden. Het is strijdig met art. 8 EVRM en art. 16 van het IVRK. Een gezinsspecialist, mag op basis van voornoemde artikelen niet zonder schriftelijke toestemming van zijn ouders/verzorgers in gesprek met een kind. Een leerkracht mag eveneens niet overleggen met gezinsspecialist zonder toestemming van ouders/verzorgers. Een leerkracht mag een kind zonder toestemming van ouders/verzorgers niet zelfstandig ondervragen.

Zonder schriftelijke toestemming van ouders heeft de gezinsspecialist geen enkele toegevoegde waarde.

De naam “gezinsspecialist” is nogal misleidend. Bij een specialist denkt men aan een huisarts, jeugdarts, kinderarts, kinderpsychiater, een kinder/jeugdpsycholoog of een orthopedagoog/generalist. Een persoon met een afgeronde universitaire studie en bijbehorende specialisatie.

De gezinsspecialist is niets van dit alles. Een gezinsspecialist is een HBO-er (meestal SPW-er) met brede ervaring. Een soort veredelde maatschappelijk-werker. Iedere weldenkende ouder snapt dat een gezinsspecialist qua kennis niets toevoegt. De echte problemen filter je alleen door een goede triage-methodiek uitgevoerd door universitair geschoolde specialisten.

Wat kunt u doen om te voorkomen dat een leerkracht uw kind ongevraagd bespreekt?

Een leerkracht mag een kind niet zonder toestemming van ouders bespreken met de gezinsspecialist.

Een gezinsspecialist mag niet zonder toestemming van ouders/verzorgers met het kind in gesprek gaan. Stel daarom onmiddellijk een standaardverklaring op waarin u als ouders – en kind(eren) als deze ouder dan 12 jaar zijn – aangeeft dat u  geen generieke toestemming geeft voor het uitwisselen van gegevens, met alle mitsen en maren die daarbij horen.

Hierdoor voorkomt u uitwisseling van medische gegevens met hen die niet onder het medisch beroepsgeheim vallen en daarmee niet tuchtrechtelijk zouden zijn aan te spreken, etc..

U moet dus niet wachten totdat het u gevraagd wordt, maar proactief aangeven hoe u het hebben wilt. Deze verklaring stuurt u aangetekend naar de directie en het bevoegd gezag van de school. Een kopie geeft u aan de leerkracht van uw kind.

Mocht u onverhoopt in het wijkteam terecht komen, stelt u dan een zelfde verklaring op om het ongevraagd delen van gegevens te voorkomen.

Ga via een arts

Tot slot, het wijkteam voegt niets toe aan het welbevinden van kinderen. Iedere huisarts, jeugdarts en medisch-specialist mag al vrij doorverwijzen naar elke vorm van jeugdhulp. Die artsen hebben wél een beroepsgeheim en uw privacy is er wél uitstekend gewaarborgd. Deze artsen verwijzen u zonder tussenkomst van het wijkteam rechtstreeks door naar de organisatie die de hulp uitvoert, de gemeente krijgt de rekening.

Desiree van Doremalen

Desiree van Doremalen

Desiree van Doremalen | Juridisch adviseur | Ouderplatform Rijnmond | vaste columnist op woensdag 1x per maand (01-2015 tm 04-2016)

5 Reacties

  1. Desiree van Doremalen
    7 januari 2015 at 14:14

    Per 1-1-15 heeft de gezinsspecialist zijn intrede gedaan op alle basis en scholen voor voortgezet onderwijs in de Waterweg regio. Dat de gezinsspecialist, niets toevoegt moge duidelijk zijn. Deze specialist, kan niets zonder toestemming van de ouders. De juf c.q. meester, is bij een vermoeden van bijvoorbeeld kindermishandeling de eerste aangewezen persoon om met de ouders in gesprek te gaan. Zo schijft de meldcode kindermishandeling dat voor. Ouders kunnen dat handig nalezen in de zgn. meldcode app te downloaden in de app-store. Ook bij een vermoeden van leerproblemen of gedragsstoornissen is, juf of meester de eerst aangewezen persoon om met ouders in gesprek te gaan. Omdat juf of meester de eerst aangewezen persoon kan zij de ouder ook doorverwijzen naar wijkteam, huisarts of jeugdarts.

    Een gezinsspecialist kan pas aan de slag na toestemming van ouders. Voor beiden geldt echter dat ouders, niet verplicht zijn adviezen op te volgen. In Nederland, is men pas verplicht jeugdhulp te accepteren als de kinderrechter hier een uitspraak over heeft gedaan. Dranghulp die men inzet om dwang te voorkomen wordt niet gekenmerkt door wettelijke-waarborgen.

    Een casusregisseur, die binnen het wijkteam belast is met drang en gezinsvoogd doen beide hetzelfde werk. Verschil is dat de casusregisseur dranghulp (ingrijpende inmengging in het gezinsleven) uitvoert zonder toetsing en uitspraak van de kinderrechter. Dus zonder rechtsbescherming van ouder en jeugdige. Een gezinsvoogd voert pas uit na toetsing van de kinderrechter. De kinderrechter toets dan of de hulpverlening werkelijk in belang van t kind is en of er op basis van art. 8 EVRM en 16 IVRK geen inbreuk wordt gemaakt op het recht op gezinsleven of de privacy.

    @Aad Solleveld het ongevraagd binnensluipen in gezinssituaties kan dus niet zomaar en niet zonder toestemming. Mocht er sprake zijn van ernstige vermoedens van bijvoorbeeld kindermishandeling/verwaarlozing of een conflict van belangen zal een goede onderwijzer zijn persoonlijke afweging moeten maken en een melding moeten doen bij het AMHK/Veilig Thuis. In het kader van de transparantie, kan een onderwijzer, niet melden alvorens de ouders/verzorgers op de hoogte te brengen van de aanstaande melding. AMHK/Veilig thuis doet na melding onderzoek en beslist alsdan wat er verder gebeurt. Ook deze instanties kunnen pas verlicht hulp opleggen na uitspraak van de kinderrechter.

    Let op: Veel scholen vragen bij aanmelding van een kind generiek toestemming voor het bespreken van uw kind of het delen van gegevens. U bent niet verplicht deze generieke toestemming te verstrekken. Volgens het College Bescherming Persoonsgegevens, dienen ook scholen steeds voor ieder te bespreken onderdeel of onderzoek opnieuw toestemming te vragen.

  2. Leen de Jong
    7 januari 2015 at 13:38

    De naieve ouder zal mogelijk denken dat het goed is dat ‘opvoedproblemen’, van kinderen van andere ouders welteverstaan, nooit van die van jouzelf, geholpen zijn met een gezinsspecialist. Tot het jezelf treft en dan wordt je een ‘ervaren’ ouder en dan ben je er al snel achter dat de deskundigheid ontbreekt, problemen niet opgelost worden maar in jou schoenen geschoven als ouder en dat als je niet snel zelf eventuele problemen opdroogt dat je er nog een beschuldiging ‘kindermishandeling’ bij kan krijgen, zware gesprekken, roddeldossiers, rechtzaken, boetes, OTS en UHP. En problemen liggen natuurlijk nooit aan de school, of aan leer- en ontwikkelingsproblemen van het kind. Goedkoper en makkelijker is het om, zonder gehinderd te worden door enig inzicht, de ouder maar de schuld te geven. Dat zal helpen!
    Daartoe zijn de gezinsspecialisten uitgerust met cursussen ‘kindermishandeling’ en ‘schoolweigering’ (Renn4). De deskundigheid die ertoe leidt dat zaken financieel ontsporen, problemen escaleren, thuiszitters toenemen, de relatie tussen ouders, school en hulpverlening de hulp aan een kind onder spanning zetten.
    Weldenkende ouders zoeken zelf deskundige hulp, zonodig via de huisarts, en weten deze geldverslindende nonhulp op waarde te schatten.

  3. 7 januari 2015 at 11:31

    Als hij zo beperkt is in zijn bevoegdheden dan is het volgens mij niet zinvol om met hem aan de slag te gaan.

  4. 7 januari 2015 at 11:26

    Iedere weldenkende ouder snapt dat een gezinsspecialist qua kennis niets toevoegt.
    Hier gaat het vooral niet om. Iedereen kan kinderen op de wereld zetten zonder universitaire opleiding. De oplwiding die volgens Desiree beslist nodig is. Lijkt een onhoudbare stelling.
    Wat ik ook interessant vind is “het ongevraagd de gezinssituatie binnensluipen” Als ouders de problemen zelf niet in de gaten hebben dan is i.h.k.v preventie actie van buitenaf wellicht een begin van een oplossing. Dat zal elke weldenkende ouder toch begrijpen en willen!

  5. Jan Mostert
    7 januari 2015 at 10:51

    Je schrijft: “Als het aan wethouders met jeugdzorg in de portefeuille ligt krijgen de steden, op iedere school in het basis en voortgezet onderwijs een gezinsspecialist.”. Bedoel je daarmee dat het nu nog in de plan-fase zit? Als dit het geval is, lijkt het mij weinig nut te hebben de scholen te gaan bestoken met bezwaren.

    Ook spreek je over het sturen van een een standaard verklaring. Mocht het inderdaad zover komen dat de wethouder dit plan doorvoert, dan is het misschien handig om deze verklaring ergens te kunnen downloaden?