Column: Politie en Respect

Wat zijn mensen toch raar als het gaat over de politie. Zodra er maar iets mis is, heeft de politie – afhankelijk van wat er speelt – het gedaan, het niet gedaan of het goed gedaan.

Kijk eerst eens naar wat de politie zelf zegt over haar taken.

Waakzaam en dienstbaar.

De politie is er altijd.

Voor een veiliger Nederland.

De politie beschermt de democratie, handhaaft de wet en is het gezag op straat.

Waar nodig biedt de politie de helpende hand. In noodsituaties grijpt zij dwingend in.

Waar anderen een stap terug doen, stappen politiemensen naar voren.

Als dat nodig is met geweld, desnoods met gevaar voor eigen leven.

De politie werkt actief samen met burgers en partners.

Zij heeft oog en oor voor wat er leeft in de samenleving.

De politie is er voor iedereen.

‘Is er voor iedereen’; dat klinkt alles omvattend, niemand wordt buitengesloten.

In de praktijk ziet men dat het begrip ‘iedereen’ erg afhankelijk is van de beleving van individuen. Het valt niet altijd waar te nemen wat de politie allemaal doet en daarom vindt ‘iedereen’ al snel dat de politie te kort schiet. Totdat er een agent tot held verklaard wordt door betrokkenen en dan roept ‘iedereen’ ineens weer hosanna ofwel in hedendaagse social mediataal: ‘Respect!’.

Hoe snel slaat echter de opinie weer om.

Als er is ingebroken, deugt de politie ineens weer helemaal niet. Dan roept ‘iedereen ‘om het hardst: “Waar zitten die gasten? Je hebt ook niets aan die lui!”

Is er een opstootje dat uit de hand loopt, dan verwacht men dat de politie optreedt. Dat gebeurt ook vaak, maar zodra in bepaalde situaties gepast wordt ingegrepen, schreeuwt ‘iedereen’ om het hardst en soms grijpt ‘iedereen’ dan naar middelen als stenen gooien naar de politie.

‘We willen meer blauw op straat’, wordt steeds geroepen.

Blauw was gedurende de jaren zeventig tot ca 2012 de kleur van het politie-uniform. Tegenwoordig is het operationele uniform zwart. Willen we dan nu meer zwart op straat?

Het is een wankele visie die door politici op alle niveaus steeds weer wordt geventileerd. Toch merkt de man in de straat eerder het tegenovergestelde. En daar zit dan ook de kern van dit soort discussies. Organisatorische schaalvergroting, telefonie en de digitale mogelijkheden (digitale aangifte, bewakingscamera’s, social media als twitter, facebook, amber alert etc) hebben er voor gezorgd dat de politie sneller onoorbare feiten kan weten maar teven heeft de politiek in fysieke zin veel meer afstand gekregen tot de burgerij.

De agent staat niet tussen de burgerij waardoor hij hen niet persoonlijk kent en wordt beschouwd als ‘een van de andere kant’ in plaats van ‘een van ons’.

Vroeger kende ‘iedereen’ de wijkagent en de wijkagent kende ‘iedereen’. De wijkagent had een eigen wijk die hij makkelijk kon bestrijken op de fiets. Zodra hij de straat in kwam lopen of fietsen, dwong zijn verschijning respect af bij ‘iedereen’, tegenwoordig oogst een agent op fiets of in de auto (ook dat is meer afstand) misnoegen en onbegrip. Zelden nog respect.

Dit is helaas niet meer om te keren. Respect is tegenwoordig een van de meest gebezigde en meest uitgeholde kreten: “Respect, man!” Men weet niet meer waar dat woord feitelijk voor staat en gebruikt het loos of verkeerd.

Door vrijwel ‘iedereen’; althans dat is mij mening, met alle respect…