columnr: 4

Aan het begin van het jaar overleed mijn moeder na een kort maar intens ziekbed. Ik besefte al snel dat ik nu geen ouders meer heb, geen thuis meer, waar ik altijd kan binnenvallen en met de benen op tafel kan zitten zonder dat iemand er iets van zegt. s’Avonds niet meer even kunnen bellen om te vragen wat ik ook al weer in de rode kool moet doen om het net zo lekker te krijgen als moeders of gewoon … om even mijn hart te luchten.

Hoe gaat dat proces:

Het verdriet is groot en allesomvattend en de dagen zijn zwaar en duren een eeuwigheid. In het begin vragen mensen nog hoe het met je gaat maar na verloop van tijd houd dit op en blijf je alleen met je verdriet en een gapend gat in je hart. De wereld draait door alleen ik stond stil.

Mensen gaan er van uit dat je je leven weer oppakt en verder gaat, je verdriet inpakt en opbergt. In een soort verwondering begon ik me af te vragen hoe lang je eigenlijk mag rouwen? Wanneer word je verondersteld om weer de dagelijkse gang van zaken op te kunnen pakken? Wanneer heeft mijn verdriet het wel bekende plekje gevonden en ga ik me weer wat beter voelen?

Ik kan me herinneren uit de verhalen van mijn ouders, ooms en tantes dat na een overlijden vroeger de ramen werden bedekt met witte lakens, de spiegels werden afgedekt en de klok werd stil gezet. Tijdens de rouwperiode droeg men zwarte kleding en zo`n periode kon wel een jaar tot anderhalf jaar duren. Het klinkt heden ten dage allemaal wel lang en zwaar maar als ik er wat langer over nadenk, spreekt het me ook wel weer aan. Op deze manier kon je ieder geval laten zien dat je rouwde, dat je verdriet had. In plaats van stil en onzichtbaar te moeten rouwen was dit openlijk, zichtbaar en herkenbaar. Mensen hielden rekening met je verlies en het werd geaccepteerd als je niet altijd met alles mee kon doen. Sterker nog, er werd juist van je verwacht om niet met alles mee te doen.

Als ik hier nog wat langer over nadenk, begrijp ik steeds minder hoe dit allemaal, in een vrije korte tijd, is verdwenen. Ergens hebben we blijkbaar een verkeerde afslag genomen en hebben we onze gebruiken losgelaten. Met als gevolg dat we tegenwoordig niet meer mogen laten zien dat we rouwen. Zo snel mogelijk doorgaan met je leven en je bezigheden weer oppakken. Natuurlijk mag je het er af en toe over hebben, maar niet te vaak anders wordt het zeuren. Dan krijg je van die dooddoeners te horen als: ”Het leven gaat verder”, “Het is beter zo” of ”je moet het maar nemen zoals het is”. Dat rationaliseren van het verlies en het gemis zorgt er voor dat gevoelens niet meer aan bod komen. We hebben ons gevoel ondergeschikt gemaakt en uitgeschakeld. We komen zo steeds verder van onze emoties te staan. Maar van het verdringen van je gevoelens is nog nooit iemand sterker geworden.

Juist in deze periode is het, denk ik, heel belangrijk om ratio niet te scheiden van gevoel. Deze twee horen bij elkaar en zorgen ervoor dat we als mens een geheel zijn. Als je juist in moeilijke tijden trouw aan jezelf wilt blijven, accepteer dan dat daar soms ook heftige gevoelens bij kunnen horen. Dat is uiteindelijk waar het bij rouwen om draait, emoties die gaan en komen. Pijn, verdriet en boosheid wisselen elkaar af. Toch komt er een dag dat de scherpe randjes eraf zijn maar dat, dat kost tijd.

Misschien hadden onze voorouders juist daarom al die mooie gebruiken, om zo ruimte te creëren voor het verdriet en de pijn en het zo ook goed te kunnen afsluiten.

 

.

Trudie Pasterkamp

Trudie Pasterkamp

Trudie Pasterkamp | Zaterdagcolumnist per 9-2017 | Coach Rouwverwerking & Verlies | Praktijk ELBE | Forum voor Maassluis■ Steunraadslid 2022-2026 ■

4 Reacties

  1. dick pasterkamp
    23 september 2017 at 23:03

    Trudie wat een enorm goed stuk. met zo weinig worden zoveel gezegd

  2. 23 september 2017 at 13:16

    Esmeral wat een mooi compliment, dank je wel. Fijn dat je in mijn verhaal herkenning vind. Ik denk dat veel mensen blijven “zitten” met dit intense verdriet, juist omdat er tegenwoordig zo weinig ruimte overal voor is. Lijkt me trouwens ook heel heftig om dit zo op 12 jarige leeftijd mee te moeten maken van je geliefde opa. Sterkte

    • Esmeralda
      24 september 2017 at 00:37

      Veel mensen vullen vandaag de dag voor een ander in hoe hij of zij zich maar moet voelen, wat de standaard norm is voor bepaalde dingen.
      Alleen zo werkt het niet, iedereen is vrij om te rouwen zoals hij of zij dat wil doen.

      Dat was het ergste dat er in mn bijna 30 jarige leven is gebeurd, zal ook nooit een plekje krijgen, zoiets slijt, maar zal nooit geheel uit gedachten zijn.
      Een bijzondere lieve man.
      Dankjewel!

      Ik ga vaker deze columns lezen 🙂

  3. Esmeral
    23 september 2017 at 11:27

    Prachtig en enorm goed verwoord geschreven. Ik kan mijzelf niet snel vinden in een column. Maar deze x voelde het alsof het bijna mijn verhaal was.

    Toen mijn opa 17 jaar terug overleed, was ik 12. Mijn opa was een soort van 50/50 vader voor mij, zo vaak en lang was ik bij mn opa en oma.
    Toen ik na een reanimatie op straat een laken over hem heen zag gaan, storten de wereld onder mijn voeten in.

    Ik vond het erg gek dat na de crematie alles weer door ging zoals we gewend waren. Alleen was juist het gene waar ik zo aan gewend was niet meer aanwezig.
    Werd ik voor gek verklaard dat ik hem in alles probeerde te zoeken. Dat ik echt jaren zo’n intens verdriet had dat ik amper naar zn fotos kon kijken zonder in huilen uit te barsten.
    Ik zal wel achterlijk zijn, dat ik dat gevoel zo lang hou en de rest van de wereld hem al vergeten is.

    Als ik dan uw stuk lees, denk ik, ik ben heel zo gek dus niet. Niemand kan de pijn van zo’n verlies voor je weg nemen. Maar ook niemand kan zeggen hoe je je hoort te voelen. Ik was niet gek.
    Bedankt 🙂 :*