Column: U, ik, wij allemaal

Zou het niet mooi zij als we allemaal dezelfde taal spreken of andersom dat we iedere taal konden begrijpen? Het zou het met elkaar communiceren een stuk eenvoudiger maken. Een wellicht ontstaat daarmee ook een grotere wederzijds verdraagzaamheid.

Esperanto
Eind 19e eeuw heeft Lodewijk Lazarus Zamenhof (1859-1917, een Poolse Jood) de taal Esperanto geïntroduceerd , een universele taal die hij had samengesteld uit woorden en woordconstructies uit Romaanse en Germaanse talen, destijds dé wereldtalen.

Door deze nieuwe taal centraal te stellen kunnen andere talen via het Esperanto aan elkaar duidelijk maken wat ze bedoelen: ieder land vertaalt slechts van zijn taal naar het Esperanto. Het Esperanto vormt daarmee het middelpunt, een soort van bemiddelaar tussen alle talen.

Google
Engels naar Esperanto en Frans naar Esperanto, waarbij je dan ook van Engels via Esperanto het Frans bereikt. Dit principe wordt ook toegepast door Google Translate. Wellicht is het niet toevallig dat Google opgericht is door Joodse jongens. Er zijn veel inventieve en intelligente joden in de loop der eeuwen voor het voetlicht getreden.

Als we in de praktijk als mens ook op deze manier zouden kunnen werken, dan zou je een beperkte groep mensen nodig hebben die de wereldtalen kennen en die onderling in het Esperanto spreken.

Pinksteren
Het lijkt een beetje op het verhaal van Pinksteren. Men staat dan stil bij een gebeurtenis ten tijde van Jezus. Bezoekers van de tempel die uit verschillende streken en landen kwamen konden ineens de apostelen verstaan in hun eigen taal.

Dat is mooi: door de taalbarrière weg te nemen begrijp je elkaar ineens. Qua taal dan.

Homaranismo
Diezelfde Zamenhof wilde nog verder gaan. Het Homaranismo was een project over de verhoudingen van de godsdiensten: een leer die alle religies en wereldbeschouwingen met elkaar verbindt op basis van begrip en tolerantie. Hij wilde alle Joodse ‘franje’ – zoals ouwels eten, melk en vlees gescheiden houden, niet roeien op zondag, geen licht ontbranden op zaterdag enz. – afschaffen.

Wat een mooi streven: begrip en tolerantie voor alle religies en wereldvisies. We kunnen dat in onze tijd hard gebruiken. Het klinkt bijna te mooi om waar te zijn. Het werd geen groot succes, hoewel het heden ten dage nog steeds bestaat.

Gelijkwaardig
Het Homaranismo erkent in de eerste plaats het bestaan van God. Op de tweede plaats wordt gesteld: “God heeft zijn wetten in ieders geweten gelegd; volg daarom altijd je geweten“. Verder zei hij: Iedereen is in de eerste plaats mens en pas daarna lid van een bepaald volk. Alle volken zijn gelijkwaardig. Daarom heeft geen enkel volk het recht een ander zijn taal of godsdienst op te dringen of zich een gedeelte van de aarde toe te eigenen, waar anderen geen recht zouden hebben in vrijheid te leven. Men mag dus niemand dwingen een bepaalde taal te spreken of een geloof te belijden alleen vanwege het feit dat de persoon in kwestie in een bepaald land woont.

Milieu
Dat geweten is een lastig ding: jouw kader met fatsoen, moraal, normen en waarden is niet universeel. Het is een utopisch streven om dat gemeenschappelijk te krijgen. Naar mijn mening is er één factor die maakt dat verwarring en misverstanden nooit uit de wereld zullen worden geholpen: het individuele referentiekader. Ieder mens wordt opgevoed in en heeft te maken met zijn eigen milieu en daar ontstaat altijd een eigen begrippenkader. En daarmee dus ook weer verwarring.

Communicatie blijft daardoor “zo dicht mogelijk langs elkaar heen praten totdat je ongeveer hetzelfde referentiekader hebt.”

Verbeter de wereld begin bij jezelf
Hoe de toekomst ook moge worden, laten wij in onze tijd in ieder proberen tolerant te zijn tegen anderstaligen met een eigen wereldvisie. Door daaraan vast te houden geven we de wereld een voorbeeld van hoe wij in Nederland de verschillen wegnemen door ze te accepteren zonder de eigenheid van het individu weg te halen. Ben je in Nederland dan wordt jij geacht dit principe te onderschrijven.

Nu maar hopen dat deze column geen aanleiding geeft tot begripsverwarring en misverstanden.