Column: Ver van huis

Het landelijke aanmeldcentrum voor nieuwe asielzoekers is gevestigd in Ter Apel, zoals bij de meeste lezers inmiddels genoegzaam bekend zal zijn na het uitvoerige vluchtelingennieuws van de afgelopen maanden.

Na ruim een jaar dienstverband bij COA mocht ik afgelopen maandag in het kader van een project dan eindelijk de reis aanvaarden naar dat kloppende hart van de asielopvang. Geografisch landelijk gezien is Ter Apel echter zeker geen kloppend hart, zodat je als Maassluise automobilist inclusief de dagelijkse files op ruim 3 uur reistijd moet rekenen.
Klinkt Emmen voor de gemiddelde voetballer uit de Jupiler League al onmetelijk ver weg, Ter Apel ligt daar nog ruim 20 km noordoostwaarts van, dicht tegen de Duitse grens aan. Bebouwing is er schaars en het polderuitzicht eindeloos.
Midden in het oer-Hollandse landschap duikt er kort na Ter Apel ineens een soort van bedrijventerrein op met een grote volle parkeerplaats achter hefbomen en voor tientallen gebouwen en barakken. Pas wanneer je het terrein oprijdt zie je dat het een opvangcentrum betreft waar bussen met asielzoekers af- en aanrijden.

Tijdens het aanmelden bij de receptie doe ik de eerste indrukken op. In een speeltuintje vermaken kinderen van een jaar of vijf zich met wipkippen en schommels, op de ‘hoofdweg’ proberen groepjes volwassenen op glimmende zwarte oma-fietsen recht vooruit te rijden en op de met diepe plassen bezaaide zandweg ernaast doen de vele doelloze wandelaars me denken aan vakanties in het (verre) buitenland. Zeker bij het fruitkraampje dat verderop staat uitgestald doet Ter Apel me meer denken aan Thailand dan aan een Gronings gehucht, niettegenstaande de typische grauwe luchten en de harde zuidwestenwind.

Hoe zouden de Syriërs, Eritreeërs en andere Afrikanen deze omgeving ervaren? Het is hun eerste kennismaking met Nederland en de meesten zitten een dag later weer ergens anders in het land, maar het kan haast niet anders dan dat ze een rooskleuriger beeld zullen hebben gehad van Nederland. Het contrast met de grachten van Amsterdam, de skyline van Rotterdam en de kustplaatsen met de eeuwige blauwe luchten uit de toeristische folders moet wel enorm zijn.

Lopend naar mijn afspraak kom ik door de aankomsthal waar er zichtbaar meer onrust heerst. Het ademt de sfeer van een luchthaven, wat verklaarbaar is gezien de korte tijd die men hier spendeert en de papieren en de bagage die men met zich meedraagt. Dat blijkt vooral wanneer we als medewerkers om 12 uur een minuut stilte houden vanwege de aanslagen in Parijs en op de achtergrond het geroezemoes horen. Je proeft de spanning. Waar gaat de lange reis hen uiteindelijk brengen?

Ik ben na ruim 3 uur weer thuis. Voordat de eerste van deze asielzoekers dát hier in Nederland ook oprecht kan zeggen zijn we vermoedelijk jaren verder.