Column: Waar een wil is …

Mijmeringen, daar begint het mee. In de vakantie of gewoon zomaar. Heeft het altijd zin om je motivatie om te zetten in handelingen? Of in gewoon Rijnmonds: moeten woorden altijd daden worden? Moet je je ideeën altijd maar laten afpakken door de neiging om dingen te gaan doen? Waarom zou je iedere droom proberen om te zetten in activiteiten?

Natuurlijk wil iedereen wel eens schitteren in een grote tv-show, of het belangrijkste boek van het jaar schrijven. Maar als je ziet tot wat voor taferelen allerlei talentenshows leiden, dan denk je ook vaak: don’t give up your day job. En toch zijn er momenten waarop je besluit de sprong in het diepe te wagen. Niet omdat het kán, maar omdat het naar jouw gevoel niet ánders kan. Je praat er met deze en gene over, je houdt de boot af, je wikt en weegt. En uiteindelijk neem je een besluit: ja, ik doe het. Waar een wil is, is ook een weg!

De stap

Begin oktober is STERK geboren. We hebben het document dat er al een paar weken was, omgedoopt in het verkiezingsprogramma, en van een artistiek ontwerper een naam en een logo meegekregen. Halverwege november hebben we STERK ten doop gehouden en aan de omgeving laten zien.

Aan de ideeën die er binnen STERK leven, zijn onder andere 10 jaren sociale advocatuur voorafgegaan. In de praktijk van alledag hebben we gezien waar mensen op de onderste helft van de inkomensladder mee te maken hebben. Dat zijn heel veel problemen met hun werk, met salarissen en uitkeringen, met huur of hypotheek, met schulden, of met hun werkgever. Heel veel mensen in de inkomenscategorie tot grofweg 30.000 euro bruto per jaar kennen een groot aantal zekerheden: de deurwaarder, de uitzichtloosheid, de Belastingdienst, de werkloosheid of – indien een baan – het einde van het flexcontract. Zoals deze week of deze maand eruit ziet, zo ziet het er volgende week en volgende maand weer uit.

Dat is een somber beeld, zeker. Maar het wordt nog erger, als je ziet, dat er juist voor deze groep mensen een onvoorstelbare hoeveelheid wetten en regels zijn waar ze zich aan moeten houden, terwijl de groep mensen die meer (en soms veel meer) verdienen overal mee weg lijken te komen.

Tweedeling

Het is niet zozeer het lage inkomensniveau dat ik het allerergste vind, het is de tweedeling die daar nauw mee samenhangt. De maatschappij is op tal van manieren in te delen, en één methode is die van de armoede en het inkomen.

De laatste tijd lees je in kranten veel over de tweedeling van hoogopgeleiden tegenover laagopgeleiden. En daar zit natuurlijk het inkomen voor een heel groot deel aan vast. Die tweedeling bestaat, dat is zonder meer duidelijk. En dat is altijd al zo geweest. Maar de kloof wordt steeds groter, en daarmee neemt het onderlinge begrip en vertrouwen ook steeds verder af.

En het is die bijna permanente tweedeling die mij heel veel zorgen baart. De samenleving is verdeeld in kampen. Hoogopgeleid tegen laagopgeleid, en vul zelf maar in (rijk tegen arm, werkenden tegen werklozen enz.). Inmiddels is de tweedeling op vrij definitieve manier uitgegroeid tot bijna niet meer beheersbare polarisatie op alle mogelijke onderwerpen.

Eensgezindheid

Wat ik in onze samenleving ontzettend mis, is eensgezindheid, of althans de bereidheid daartoe. Iedereen die een standpunt heeft, tettert dat de wereld in, los van de vraag wat het effect is. De meest nieuwe politieke partijen bestaan uit mensen die zonder enig verlangen naar eenheid of samenwerking stellingen betrekken waarover geen gesprek meer mogelijk is.

Eensgezindheid. Nog zo’n woord: barmhartigheid. Ik weet niet wat iedereen daarvan vindt, maar het ís er bijna niet meer in Nederland. Althans niet bij de mensen die de Kamer willen veroveren.

Vrijwilligers, schuldhulpmaatjes, taalmaatjes: volgens mij zijn er daar veel meer van dan kiezers die naar het gebral van nieuwe politici luisteren. De beroemde zwijgende meerderheid, die deze samenleving nog een beetje leefbaar houdt.

Nieuwe politici? Ook binnen de bestaande partijen in de Tweede Kamer bestaat bar weinig animo om eensgezindheid en barmhartigheid na te streven. Bijna geen enkele bijdrage aan het debat in de Tweede Kamer is bedoeld om de samenleving wat meer coherentie, wat meer samenhang te geven. Wie schreeuwt, heeft gelijk, los van de vraag wie daar iets aan heeft e los van een oplossing.

Nieuwe politici? Je bent toch zelf ook een nieuwe partij begonnen?
Klopt. Omwille van de eensgezindheid, bestrijding van de tweedeling, en ja, ook om de barmhartigheid. STERK, zei de commentator van een landelijke krant, sterk, maar te beleefd!
Voorlopig wil ik van dat woord maar een geuzennaam maken.

Jan de Visser
Lijsttrekker STERK