Column(1): Daklozen echt helpen

column nr: 1

“DAKLOZEN VERDUBBELD, JONGEREN VAKER OP STRAAT – NIET VRAGEN, MAAR GEVEN!”

Het 20 uur Journaal geeft met regelmaat signalen af die ieder rechtop zou moeten doen zitten. Zo’n spiegel die je verplicht erin te kijken, een vaststelling waar je niet van terug hebt, een hele eerste directe die je niet uitnodigt terug te slaan, maar je maant tot actie. Eens echte prioriteiten voor de leefbaarheidsmonitor!

Een voorbeeld is dat ruggen van mensen krom groeien door onze blik op de mobieltjes. Hier werkt ons gedrag het positieve van de evolutie tegen. Gevaar dus!

Eind augustus een andere noodklok en koppen in de kranten, parallel aan het Journaal “Aantal daklozen in tien jaar verdubbeld”. ‘Zo hé’, denk ik dan! Het reces in de politiek houdt ons nog even in vakantiesfeer, terwijl voor andere vakantie geheel niet bestaat. Dat klinkt niet eerlijk en is het ook niet. Op straat slapen is echt wat anders dan lummelen in het gras op de camping. Goed, nu de Gemeenteraden weer in touw zijn, is wellicht het belangrijkste agendapunt gelijk goed ingewreven. Van ‘punaises poetsen over onze stedelijke inrichting’ naar ‘Hoe is het echt met veel van onze medemensen gesteld!’

Voor de politieke agenda doen de media goed werk en voeden daarmee het politiek debat om het tij te keren. Er wordt opgerakeld wat, door het CBS, onder feitelijk daklozen wordt verstaan.

Het zijn mensen die:

• in de open lucht slapen, in overdekte openbare ruimte, in (nood)opvang of ergens op niet-structurele basis;
• wel een uitkering hebben, maar geen woning.

Niet meegeteld worden:

• mensen die permanent in daklozenopvang wonen;

• uitgeprocedeerde asielzoekers en wachtenden voor de geestelijke gezondheidszorg.

Verder is onbekend hoeveel illegalen in Nederland verblijven, als ook het aantal verslaafden en andere hulpbehoevenden die op een ggz-lijst staan. Kortom, onze digitale vaardigheden kunnen nog een handje helpen voor sluitende gemeentelijke administraties.

We moeten het ‘schrikken’ zien om te zetten naar een blijvend debat.

Een eerste aardschok is dat vooral het aantal daklozen jongeren (18-30 jaar) enorm is toegenomen (12.600). Bij de jongeren zijn mannen met een migratieachtergrond oververtegenwoordigd.  Dit geldt ook voor de totaal populatie van daklozen. We weten al dat jongeren worstelen om in dit land, waarin het leven steeds slechter betaalbaar is geworden, aan hun toekomst te bouwen. Wellicht meer dan ooit is er de noodzaak ‘te houden van onze (dakloze) jongeren’, door hun te ontzien qua financiële lasten. Dat is synoniem met ‘houden van onze toekomst’!

Een tweede aardschok van geheel andere aard is de reactie van de staatssecretaris. Goed bedoeld, maar erg diplomatiek: “Ik heb best begrepen dat het aantal toeneemt. In die mate stelt het mij teleur en we moeten ons met zijn allen schamen!”

Hoe kun je nu als staatssecretaris schrikken van cijfers die je gewoon moet kennen als je broekzak? Ik hoop toch echt dat het antwoord op de stand van zaken niet zo enorm reactief blijft. Ik kon uit het antwoord geen gewenst bovenmatig verantwoordelijk besef opmaken. Dus graag eerder een antwoord als: “Wij waren allang geschrokken van de cijfers en werken er sowieso dagelijks aan met de colleges van de grote steden. We schamen ons wel voor het feit dat we de oplopen de cijfers niet hebben kunnen keren, maar gelukkig krijgen we het wel voor elkaar ….”

Wij als burgers kunnen dan denken: ‘Hé, die politiek is goed bezig en zij hebben de cijfers al begrepen voordat ze uitgesproken worden!’

Bemoedigend geven

Wat mij bemoedigt is het tegen storm en wind in werkende Leges des Heils. Even helder als de vaststelling van de Journaalcijfers stelt zij vast: “Regelgeving vraagt teveel. Alles begrijpen en het aankunnen van de administratieve procedures, dat is te hoog gegrepen voor een groot aantal allochtonen. Ze hebben een groter risico op straat terecht te komen en dat zien we terug.”

Deze taal geeft een antwoord. We vragen iets van daklozen terwijl er iets te geven is!

Kijk, als we geven dan maken we een grote stap! Als straks de staatssecretaris zegt hoe onmetelijk veel er gegeven wordt. Beter verlegen worden van het feit dat je iets krijgt, dan verlegen worden van bevraagd te worden! Die lijn moet men dan wel vasthouden hoor, want het aantal inwoners dat onder de armoedegrens leeft is weliswaar gedaald van 1,2 miljoen naar 900.000, maar het mensen blijven vermorzelen met regels moet op z’n retour! Een buddy, zoals de staatssecretaris voorstelt, mag zeker niet regel-ontmoedigd worden, maar moet een GEEF-rol kunnen spelen voor een thuisgevoel en voor het welkom zijn.

© LdH