Column(103): Een icoon is dood, zei ze

“Een icoon is dood”, zei ze. Het voelde als een warme douche, haar woorden, ik schoot vol. Ik stond aan een tafel in de recreatiezaal van Oud Sluys en keek naar de zittende dames, bewoners van het pand. Ze vervolgde: “Ja, dat was ze wel hoor, de Bingo in de Vliet, bardiensten, gut… hoe lang heeft ze dat niet gedaan, samen met Liza en eerst ook nog met Babs erbij. Ze was er altijd. Ze heeft haar stempel er wel opgedrukt hoor, nee… echt een icoon, dat mogen we wel zeggen”.

Weer voelde het fijn dit te horen. Al snel ging het gekletst verder over de dood, de dood van een liefhebbende, kort of lang geleden, het verlies en het verdriet. Er vloeide tranen van herinneringen aan het verlies. Mooi was te zien dat een groepje bewoners elkaar opzochten in de zaal, samen praten over hun verlies naar aanleiding van mijn verlies. Ik benadrukte dat we dankbaar mochten zijn met onze unieke locatie, de recreatiezaal. Maar mijn verlies was dus blijkbaar ook een stukje hun verlies, het verlies van Bep, mijn moeder.

Bep wilde graag nog 92 worden, maar haar hart wilde niet meewerken en dus is ze thuis overleden geheel zoals zij wilde. We waren 24 uur bij haar de laatste dagen. We zagen en hoorde de gesprekken tussen haar beste vriendin Liza en haarzelf, hun manier van afscheid nemen was fragiel maar zo mooi. Soms luisterende we naar de “opdrachten” welke ze ons gaf, wat ze wilde na haar dood: “Eh…geen kijkdag, dus geen poppenkast, en kaarten hoeft ook niet en de crematie alleen met kinderen, klein- en achterkleinkinderen”. Gelukkig hebben we in goed overleg een en ander kunnen bijsturen waardoor we terug kunnen kijken op een zeer bijzondere dagen van afscheid nemen en crematie.

Kort na haar overlijden kwamen dan ook de kleinkinderen. Mijn schoonzusje en ik besloten eensgezind moeder te wassen en aan te kleden in de laatste nieuwe kleding die zij droeg tijdens de bruiloft van haar kleinzoon. De bruiloft welke we 3 dagen voor haar dood nog via de laptop met haar hebben kunnen bekijken, samen met haar beste vriendin Liza. Als ik nu naar de genomen foto’s kijk van dat moment kun je bijna niet geloven dat ze 3 dagen later zou overlijden. Het was gewoon Bep die er zat, gewoon mijn moeder, stralend en ontspannen, … en dan ben ik nu haar aan het wassen en aankleden. Maar het rare is dat je tijdens dit ritueel soms tegen je moeder zegt: “sorry ma” als je wellicht te onhandig bent voor je gevoel.

Als later dan een paar heren komen om je moeder te wassen, aan te kleden en mee te nemen, staan ze voor een voldongen feit. Niets meenemen, ze bleef lekker thuis, haar eigen plekje. Ze zouden wel even haar de mond snoeren ( mijn moeder zou hier hartelijk om lachen) oftewel dichtmaken zodat haar mond niet zou zakken. Als door een naald gestoken zei ik direct: “Oh heden nee, dat gaat niet gebeuren.” Een zakkende mond hebben we netjes opgelost op een andere manier.

De hele week, 7 dagen lang, kon ik naar haar toe. Als ik de sleutel in het slot stak, riep ik gewoonte getrouw: “Hoi ma… ik ben het.” Er kwam geen moeder de hal in met haar rollator, geen antwoord. Alleen de stilte was hoorbaar in haar kamer vol met prachtige herfst kleurrijke bloemen. Ik kon haar aanraken en tegen haar praten, ik ben blij dat ik dat heb kunnen doen. Soms “sorry ma“ roepen als ik op zoek moest naar paperassen, want ja… je zit toch wel in je moeders spulletjes te zoeken.

Als uiteindelijk, op de dag van afscheid nemen en crematie, de kleinkinderen hun “kleine oma” in de kist leggen en mijn broer en ik in afzondering haar kist sluiten, is het zover. De kleinkinderen, mijn broer en Arie dragen de kist over de parkeerplaats naar haar recreatiezaal. Bloemen en de vrolijke ballonnen, gekregen bij thuiskomst uit het ziekenhuis, volgen. De kist wordt geplaatst in de zaal, omringd door de bloemen en, vastgebonden aan de kist, de ballonnen. Op haar kist plaats ik de typische attributen van mijn moeder: haar telefoon, de tv krant, het AD, haar adressenboekje en agenda, gehoorapparaat doosjes en haar onafscheidelijke blauwe gebloemde linnen tasje. Als laatste een foto van haar.

Als de zaal binnenstroomt met genodigden, tekenen de achterkleinkinderen op hartjes de mooiste tekeningen om die samen met een van hun ouders op de kist te plakken. Ik plak er één op de kist met haar oudste achterkleinkind. Ondanks het verdriet is er een ontspannen gemoedelijke sfeer, precies zoals zij zou hebben gewild. Koffie/thee, wat lekkers, warme en koude hapjes, een wijntje of fris, het was zoals wij wilden; zoals zij zou willen. Bep kennende zou ze hebben gezegd: “Goed georganiseerd en gezellig”. Want dat was voor haar de recreatiezaal vooral “gezellig”.

Met een erehaag namen de genodigden buiten afscheid van onze moeder en was dit de laatste groet aan haar geliefde plekje, Oud Sluys voorheen de Vliet. Dankbaar voor de laatste warmte en groet op weg naar de besloten crematie.

En het o zo typische blauwe gebloemde linnen tasje (wat ik verfoeide:) ) van Bep, mijn moeder, zit trouw in mijn handtas… hopende het nooit kwijt te raken.

Reageren? … Blader naar beneden plaats jouw reactie direct onder artikel [binnen 30 dagen na publicatiedatum]

⊗——het einde ——⊗