Column(13): Het ware verhaal van de bijtjes (deel 2)

column nr: 13

deel 1 was deze column:

Column(11): Het ware verhaal van de bijtjes (deel 1)

Het principe van deze les was het leven van de honingbij te vertellen aan de hand van voorwerpen. Als de voorwerpen op waren, was het verhaal compleet en wisten de kinderen – en jullie ook na deze columns – hoe het leven van een bij verloopt.

We gaan vandaag verder…

De waaier gaf ik aan een meisje en vroeg wat je met een waaier doet. Wapperen! Waar wappert een bij mee? Met haar vleugels als ze het te warm hebben en als het te vochtig is in huis. Je kunt je kast of korf niet even lekker laten door luchten dus dan wordt het wapperen geblazen, indien te droog kan er water gehaald worden om de vochtigheid te verhogen, daarvoor diende het gietertje. Bijen houden van warm, rond de 34 graden. Als je je hand legt op het glas van een kijkkast voel je de warmte. Waar ze een hekel aan hebben is tocht. Vandaar de kitspuit. Spleten in de kast, gaatjes etc worden dicht gekit met een soort hars wat ze o.a. van de plakkende kastanje knoppen halen en waar ze van alles aan elkaar kitten. De imker heeft er een speciaal apparaatje voor, de raampjeslichter en beitel. Dat kit heet bij de bijen propolis en is ook nog eens bacteriedodend en zo gebruiken bijen het ook. Propolis wordt in kleine potjes verkocht. Het heeft een echte ouderwetse apothekers geur en wordt gebruikt voor bv kiespijn of kleine wondjes en smetjes.

Zo jongens en meisjes er is nog een ding over en dat is het bruidspaartje! Jongens nu zijn jullie aan de beurt, luister en huiver….

Mijn complimenten, jullie zijn een super volk! Wat hebben we een goede koningin en wat is er hard gewerkt. Alle raten zitten vol, met honing, stuifmeel en broed. Er is geen plaats meer om uit te bouwen, we zijn met ca 60.000 werksters. De Koningin heeft geen plek meer om eieren te leggen.

En ze vertrekt … Op een zonnige morgen vliegt ze voor de tweede keer van haar leven naar buiten en neemt de helft van het volk mee. Ze gaat meestal op een tak zitten waaromheen de hele zwerm aansluit tot een grote gonzende bal.

Dit hebben wij twee keer meegemaakt tijdens een les. De eerste keer was het spectaculairst. Ik hoorde de bijen al toen ik aan kwam fietsen. Een kijkje in de kast bevestigde mijn vermoeden, de koningin was gaan zwermen. Ik belde de imker die al 83 was waarschijnlijk uit zijn bed en die wilde wel komen maar dat was uiteraard niet heel snel. Hij raadde me aan om, als ik die had, met een spuit het volkje nat te spuiten. Jullie begrijpen dat ik dat niet enthousiast deed maar ik vertrouwde de Hr Hersig wel dus ik deed het! De reden was dat als de vleugels nat zijn ze niet weg vliegen en dat de imker ze dan als volkje kan vangen.

De klas kwam en na de uitleg kwam ook de Hr Hersig. Een oud schoolhoofd, altijd in kostuum met wit overhemd. Ook als imker. Een echte heer! De kinderen rond de boom gezet en de imker met zijn 83 jaar met imkerspak over zijn kostuum op de ladder. In zijn linkerhand had hij een korf die hij onder het volkje hield. Met zijn rechterarm gaf hij een klap tegen de tak en de zwerm viel in de korf. Toen met die gonzende korf de trap af. Hij zetten de korf op het grasveld op een paar stenen zodat de korf iets van de grond af stond en zette de kinderen er met een grote boog omheen. Heel veel bijen waren nog niet in de korf gekomen en het gonsde van jewelste.

Nu moeten jullie goed opletten kinderen want zo zien jullie allemaal bijen rond de korf die met hun kontjes omhoog staan. En zo was het! Ze verspreiden een geur die de andere bijen ruiken en nu weten ze waar ze heen moeten. Ja hoor binnen een half uur waren alle bijen binnen en had de imker een nieuw volkje!

De imker had wel trek in koffie en de kinderen in de kring vroegen honderduit! De les heeft een uur langer geduurd dan anders, de kinderen hun pauze ging eraan maar daar had niemand last van! Ik denk dat dit de meest leerzame les was ooit op het NME en ikzelf heb daar ook zoveel van geleerd.

Maar goed, nu weer terug naar ons eigen volkje. “ Nou kinderen” hier zitten we dan zonder koningin. Wie kan er hier eieren leggen? Niemand? Nou dan is het over een paar weken gedaan met het volk. Maar niet getreurd de oude koningin heeft een eitje gelegd en daar een geurtje bij gedaan. De werksters die dat larfje voeden maken door de geur een speciaal speeksel aan, koninginnengelei. Het larfje wordt daar mee gevoed en groeit als een tierelier zijn cel uit. Er ontstaat een grote bobbel, de koninginnendop genoemd waaronder de nieuwe koningin gevormd wordt.

Deze koningin vliegt een paar dagen na haar “geboorte” naar buiten gevolgd door alle darren maar ook door darren van buurvolkjes.

Hoog in de lucht paart ze met ca 14 darren. Yes!!! Nu zijn jullie aan de beurt jongens, hartelijk gefeliciteerd met je huwelijk. Ik ga alle jongens langs om ze te feliciteren. Hilariteit alom! Maar ik eindig met heel triest nieuws de darren leggen het loodje omdat ze hun hele “zaakje” achter laten in de koningin en storten neer…

De darren die niet gepaard hebben komen terug bij het volk maar worden niet toegelaten. Wij werksters hebben wel wat anders te doen dan die darren te voeden die nu toch niet meer nodig zijn… De darren hebben geen honingsnuit en sterven van de honger.

Nou dat is wel een naar einde van dit verhaal maar zo gaat dat nou eenmaal bij bijen… Jullie begrijpen dat achter ieder deeltje van dit verhaal nog veel meer schuil gaat. Alleen al over de bruidsvlucht is een boek te schrijven. De Koningin paart een keer met veertien mannen uit verschillende volken, zo is er geen kans op inteelt. Hoe efficiënt is dat! En dat is wat het bijenvolk zo grandioos interessant maakt, het is zo doordacht, efficiënt, doelmatig en gecoördineerd.

Dus daar ga ik uiteraard nog eens over schrijven, voorlopig weten jullie nu van de hoed en de rand en later gaan we eens de diepte in!

Reageren? ... Blader naar beneden plaats jouw reactie direct onder artikel [binnen 30 dagen na publicatiedatum]

⊗——het einde ——⊗