Column(175): Messias

Vrijdag was het twintig jaar geleden dat Pim Fortuyn werd vermoord. Twintig jaar alweer. En toch weet ik het nog als de dag van gisteren. Het bericht schokte heel Nederland. Het was niet alleen een moord op een persoon. Het was een aanslag op onze democratische rechtstaat. In koelen bloede werd Pim neergeschoten. Als een stuk aangeschoten wild.

Ik kan er niets aan doen dat ik me nog steeds weleens afvraag hoe de Nederlandse politiek er uit had gezien als hij niet was vermoord. Ik heb er geen twijfel over dat hij de meest bijzondere premier ooit was geworden. Heel veel mensen wilde destijds op hem stemmen. Wat als dat had gekund? Was er dan veel veranderd? Had hij het nog jarenlang vol weten te houden? Hadden we dan al die Corona spoed- en noodwetten gehad? Waren er dan andere maatregelen genomen de afgelopen tijd? Hadden we er dan beter voor gestaan?

Of was zijn politieke kaars even hard uitgegaan als dat die ontvlamde?

Zijn moordenaar, Volkert van der Graaf is alweer een paar jaar op vrije voeten. Volkert geniet van het vrije leven. Hij heeft nooit berouw getoond voor zijn daden. Nooit excuses aangeboden. Sterker nog, hij heeft er alles aan gedaan om het zichzelf zo makkelijk mogelijk te maken. Zo heeft hij geprocedeerd tegen de voorwaarden van zijn voorlopige vrijheid. Ook wilde hij emigreren om zo onder de meldplicht van reclassering uit te komen. Én wist hij dat hij deze processen op kosten van de staat kon voeren, wanneer hij niet ging werken. Technisch gezien hebben wij daar allemaal aan meebetaald. Dat allemaal zonder ook maar enige schaamte of schuldgevoel. Inmiddels is hij oprecht een vrij man. De achttien jaar waarvoor hij veroordeeld was, zijn inmiddels alweer twee jaar voorbij. Hij kan doen en laten wat hij wil. Hoe oneerlijk ook.

Want Pim kan al twintig jaar niets meer. Pim kan nooit meer iets.

En ondanks dat achttien jaar cel destijds een hele hoge straf was, voelde het als een slappe tik op de vingers. Het gaf ook te denken hoe het gesteld is met ons rechtsstelsel. Een stelsel dat inmiddels overigens wel iets strenger is geworden. Zou Volkert vandaag de dag voor de rechter moeten komen voor de moord op Pim, dan zou hij er zo tien jaar extra bij hebben gekregen. Zou dat wel voldoende zijn geweest? Zouden we dan wel tevreden zijn? Want wanneer is het genoeg? Zou levenslang voldoende zijn geweest? Of zouden we hier naar eenzelfde systeem als in delen van Amerika moeten.

Een oog om een oog en een tand om een tand?

Misschien ligt het ook wel aan het gedrag van de dader. Of diegene berouw toont of niet. Want hoe wreed het ook klinkt, als iemand zoiets doet en vervolgens vrolijk lacht voor de camera, heeft dat geen verdere gevolgen. Dat maakt het toch wel extra wrang. Hoe dan ook: ik  denk nog weleens aan Pim. Aan zijn flamboyante manier van doen. Aan zijn aanstekelijke lach en zijn snoeiharde, maar vaak toch wel rake, opmerkingen. Na hem is er niemand meer gekomen die in de buurt kwam van wat hij wilde bereiken. En misschien was hij wel nooit zo groot geworden als we destijds dachten. De moord op hem maakte hem direct een soort Messias. Niet alleen om wie hij was, maar ook om wat er was gebeurd. Laten we hopen dat iets dergelijks nooit meer gebeurt.

En stiekem hoop ik ook dat er een tweede Pim op gaat staan. Iemand die net als hij, het politieke landschap even flink overhoop haalt.

Reageren? ... Blader naar beneden plaats jouw reactie direct onder artikel [binnen 30 dagen na publicatiedatum]

⊗——het einde ——⊗