Column(20): Jouw geheugen werkt slecht

een dagje later dan normaal, op de plek van wouter. [redactie]

Ik schrijf bij voorkeur over menselijk gedrag. Dat zal wel een beroepsdeformatie zijn. Mij valt op dat veel mensen een probleem hebben met het korte termijngeheugen. Dat lijkt veel vaker voor te komen dan vroeger.

Nu ben ik geen wetenschapper maar ik wil toch een observatie met jullie delen en aan het eind vraag ik je om een kleine praktijktest uit te voeren.

E M D R

Er bestaat een behandeltherapie EMDR, een behandeling waarbij de psycholoog je helpt om de emotionele lading bij een heftige herinnering te verminderen. Dat werkt op het lange termijngeheugen, want bij een trauma zit de emotie diep verankerd. De behandeling werkt ook bij de verwerking van PTSS.

Doordat het werkgeheugen veel tegelijkertijd moet verwerken, vervaagt het beeld aan de herinnering. Hij gaat niet helemaal weg, maar de emotionele lading die op de herinnering rust, neemt af. 

Het gevolg is dat je weer beter terug kunt denken aan bepaalde situaties, zonder daarbij angst of paniek te ervaren. Je wordt niet meer overmand door emoties op het moment dat iets of iemand je aan de gebeurtenis doet herinneren. De herbelevingen worden minder en ook je vermijdingsgedrag neemt hierdoor af.

“Tijdens de EMDR behandeling stelt de psycholoog je een aantal vragen. Je denkt hierdoor terug aan de nare gebeurtenis waardoor een trauma is ontstaan en de therapeut verzamelt informatie over de gebeurtenis. Daarna start het verwerkingsproces. De psycholoog vraagt je opnieuw aan de gebeurtenis te denken. Ondertussen gebruikt de psycholoog nu een afleidende stimulans: De psycholoog beweegt voor jouw ogen zijn of haar vingers op en neer. Deze beweging volg je met je ogen, terwijl je aan de herinnering denkt. Het effect is dat de emotionele laag verdwijnt, maar de herinnering zelf niet.”

Mijn observatie

Wat zou het effect zijn van dit soort aanpak (swipe-achtige bewegingen) op je korte termijngeheugen als jij slechts zijdelings informatie krijgt? Je hebt dan nog niets diep opgeslagen. Komt een boodschap, mededeling of plaatje dan überhaupt binnen in het korte termijngeheugen of vergeet je het aangebodene meteen? Heb je dan een “memory blanc” of zoals politici nog al eens zeggen: er is geen actieve herinnering?

Bedenk dat we allemaal veel tinderen, zappen, swipen en scrollen, switchen, appen en multichannel communiceren. Jouw ogen vliegen – zoals bij EMDR ! – alweer naar het volgende beeld of bericht. Krijgen jouw hersenen wel de gelegenheid om ook maar iets te onthouden?

Ik vermoed sterk dat dit niet het geval is. Ik denk terug aan mijn middelbare school en mijn studietijd. Er waren medestudenten die snel door een boek of een hand-out bladerden en dan dachten dat ze de stof wel tot zich hadden genomen. Een enkele uitzondering daar gelaten (de categorie IQ 140+), bleek bij de toetsen dat ze er weinig van bakten.

Klein testje

Ik stel voor dat je thuis onderstaande testje doet om te zien hoe een huisgenoot jouw verzoek opslaat of niet.

Huisgenoot zit geboeid tv te kijken of op zijn telefoon te chatten dan wel op de laptop te werken. Vraag huisgenoot mondeling – waarbij jij afstand houdt – of deze wil onthouden dat hij/zij over exact één uur gaat kijken of de voordeur op slot zit. Er zal een ehuh of knikken volgen en de huisgenoot gaat ondertussen door met de activiteit.

Geen moeilijke vraag voor huisgenoot, makkelijk te onthouden. Toch vrees ik dat de exacte strekking van de vraag vergeten wordt. “Over exact één uur” is vast de bottleneck. Ik hoop overigens dat jij zélf wel over exact een uur verifieert of het plaatsvindt, maar ik vrees dat ook jouw korte termijngeheugen aan gort is.

Huh?!? Wat zeggie nou!? Dat dus!

Reageren? … Blader naar beneden plaats jouw reactie direct onder artikel [binnen 30 dagen na publicatiedatum]

⊗——het einde ——⊗