Klik voor de definitie van een column
  Een column is géén nieuwsartikel. Wat is het wel? Onderstaande maakt duidelijk dat je een column moet begrijpen door niet alleen de woorden tot je te nemen, maar door te bedenken welke  boodschap de columnist - mogelijk tussen de regels door -  aan de lezers geeft. Begrijp je de boodschap? Zie je wat de schrijver bedoelt? Daar kan ieder individu wat van vinden. Als het een eigen pijnplek is, kan de lezer de aanvechting hebben om helemaal erin mee te gaan of er volledig tegenin te gaan. Het is goed dat je als lezer weet wat (de waarde en betekenis van) een column is.
  • De aard van de journalistieke vorm van columns is dat deze informatief, leerzaam. onderhoudend maar ook kritisch, humoristisch (parodie, ironisch, sarcastisch, satirisch) en prikkelend kunnen zijn binnen een maatschappelijke context.
  • Waar de columnist dat zelf nodig acht, kunnen links in de tekst staan die naar achtergrondinformatie doorverwijzen
  • Wat voor de één een leuke of rake column is, is voor een ander onzin, een belediging of niet acceptabel. Youp van 't Hek die met alles en iedereen de vloer aanveegt in zijn columns in het NRC wordt niet door iedereen gewaardeerd. Hetzelfde geldt voor Theo Holman in Het Parool en diverse andere columnisten.
  • Aan columnisten wordt door de Nederlandse rechter een grote mate van vrijheid toegekend in hun columns. Deze vrijheid kan zich ook uitstrekken tot teksten die, als ze buiten een column geschreven zouden zijn, als kwetsend of beledigend gekenmerkt worden.
Zie ook bijgaande definitie van wikipedia:  

© wikipedia

column nr: 22

Ik kom bij een kringloopwinkel vandaan en zie een man de straat oversteken in een scootmobiel met een kleine boekenkast achterop.

Ik ben vast niet de enige geweest die dit beeld van het vraagstuk ‘hoe krijg ik mijn aangeschafte kastje thuis’ zo opgelost over de straat zag bewegen. Dit toonbeeld van ‘als ik het zelf kan oplossen, dan doe ik dat!’ heeft iets heel bemoedigend. Het was ook de kastgrootte die mij opviel, waarvoor het geheel begrijpelijk zou zijn geweest wanneer er hulp was ingeroepen het kastje thuis te krijgen.

Dit voorbeeld roept bij mij de vraag op: ‘Hoe opmerkzaam zijn we eigenlijk?’ Er zijn uiteindelijk genoeg prachtige, nuttige en leuke waarnemingen te doen waar we vrolijk van worden. We roepen even bijstand in van de Van Dale met: oplettend, het hem doen opmerken, er zijn aandacht op vestigen. Als een bijvoegelijk naamwoord treffen we aan: de opmerkzame lezer, een opmerkzame blik. Zelf gebruik ik de definitie: ‘oplettend en afgestemd te zijn op het potentieel van het moment.’ Kijk, daar hebben we met het laatste deel meer scherpte! Etymologisch komen we uit bij ‘gewaar-worden’. Das is heel mooi, want dan zien we onderstreept dat ‘opmerkzaam zijn’ echt een werkwoord is.

Onlangs werd ik zelf op mijn opmerkzaamheid geprikkeld in een instelling voor mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking, door iemand met een beperking. Na een kort bezoek stond ik bij de lift en passeerde er een verstandelijk beperkte man die hardop riep: ‘Wie is dat nu weer?’ ‘Gaaf’, dacht ik. Daar waar veel mensen ernaar neigen op de automatische piloot hun dagen door te komen, zendt iemand met een beperking de krachtig boodschap uit ‘dat je oplettend (en wellicht héél nieuwsgierig) je kunt ontdoen’ van het ‘niet verder kijken dan je neus lang is’.

Momenteel worden we overprikkeld door alles wat te doen heeft met de 1,5 meter-maatregelen en andere zaken die veel wereldbewoners op de been brengt. Terwijl we aan de ene kant proberen levens te besparen, en opmerkzaam blijven omtrent nieuwe besmettingen, ontstaat er ook gedrag dat in het slopen van beelden resulteert. Letterlijk dus ‘beelden’, want het is maar de vraag of een verstandige blik op zaken tot sloop van materie zou moeten leiden. Tijd voor opmerkzaamheid dus. Oplettend zijn en de aandacht kunnen vestigen op een helder denkende geest. Het valt dus niet mee!

Het is een tijdgeest voor ‘gewaar-worden’. Want, feitelijk domineren de 1,5 meter-maatregelen wereldwijd voor een aanzienlijk deel het leven. Maar we krijgen uiteindelijk een veelheid van grote vraagstukken te overdenken. We zien bij veel menselijk leed dat om een herziening van waardenbepaling vraagt, we zien een ontwrichtingen van de natuur die ons grote klimaatvraagstukken voorlegt, we zien intimidaties om er regimes zijn die het wel goed uitkomt de democratie in gevaar te brengen, we zien een noodzakelijke politieke herpositionering om Europa belangrijk te vinden, we zien dat het niet zo vanzelfsprekend is dat we Zorg, Onderwijs en Cultuur als fundamenten van onze samenleving zien én we zien een problematische kloof tussen arm en rijk.

We krijgen dus veel ter overdenking gepresenteerd. Dat is toch een weldaad voor ons ‘gewaar-worden’! Op weg naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 is het dus opletten geblazen. Ik zou dan dingen niet omverblazen, maar de wind zien te krijgen onder wat we heel moeten houden en moeten helen. Aandacht dan voor mensen die de technologische ontwikkelingen niet (meer) kunnen volgen, een te hoog percentage laaggeletterdheid het hoofd bieden en zorgen dat onze bestuurders een frisse blik houden en niet te vervallen in ondemocratische noodwetten. Opletten dus om de grote waarde te blijven zien van onze multiculturele samenleving, zonder dat we ons kleinerend gedragen naar een ander. Het is echt te doen, als je de ander maar opmerkt in wie hij of zij is. De twee voorbeelden, die van de man in de scootmobiel en de verstandelijk beperkte, laten zien dat juist dat wat net even ons patroon doorbreekt plezier en een frisse blik oplevert.

Onze tijdgeest vraagt in ieder geval, kosten wat het kost, geen toename van zwervers die van bak tot bak en van zak tot zak gaan. Maar wel, een werkwoordelijk opmerken en aandacht koesteren voor afvallers en leed achter de voordeuren, zodat er geen wereldburgers ons welvarende bootje onnodig moeten missen.

Reageren? ... Blader naar beneden plaats jouw reactie direct onder artikel [binnen 30 dagen na publicatiedatum]

⊗——het einde ——⊗

◄ klik voor Publicatieschema columnisten

voorliggende column is tot nu toe gelezen door: 156 lezers

André Bruijn

André Bruijn

André Bruijn | Columnist periode 09-2019 tm 05-2023 | Bruijn Management & Ontwikkeling | Organisatieadviseur | Integriteitscoach | Auteur | Gitarist | (Levens)kunstliefhebber