Column(23): Hongerwinter

Stichting Publieke Evenementen Maassluis (SPEM) zal in Maassluis verschillende activiteiten organiseren in het kader van 75 jaar vrijheid in Maassluis. Een van deze activiteiten is dat er elke week een Maassluizer vertelt over zijn of haar idee wat vrijheid eigenlijk is.

column nr: 23

De rampzalige Hongerwinter. Mijn vader stapte op zijn fiets met karretje en fietste 60 km heen en weer naar Ter Aar. Elke mogelijkheid voor het binnenslepen van voedsel werd benut. Het gebrek eraan werd almaar nijpender. In de hongerwinter zag ik uitgehongerde buren in kartonnen kisten op een handkar onderweg naar een begraafplek. De hongerwinter van 1944 was totaal afzien. Gas noch elektriciteit, geen kookmogelijkheid en geen verwarming.

‘s-Avonds om 8 uur kon je gerust tussen de lakens kruipen en denken aan betere tijden. Overdag uren in de rij staan voor een smakeloze klodder zonder naam uit een gamel van de gaarkeuken. Als de gamel leeg geschept was en alles uitgedeeld, probeerde ik de gamel schoon te schrappen. Maar ik was niet de enige kaper op de kust. Als het mij wel lukte, dan verdween ik tot aan mijn middel richting bodem. Uit onze ‘eigen huis-gaarkeuken’ stonden tulpenbollen en suikerbieten op het menu.

In maart 1945 ging het bevrijden weer verder. Niet zonder slag of stoot. De Duitsers wisten dat de Krieg verloren was, maar ze vochten toch nog als aangeschoten wild. In sommige streken van Nederland ging het er nog ruig aan toe. Op 5 mei 1945 was de complete bevrijding van Nederland een feit. De geallieerden kwamen met rollend materiaal de steden binnen. De jonge vrouwen gingen uit hun dak en klommen op de voertuigen. Albert de Booy componeerde het liedje Trees heeft een Canadees, knap, en aardig in d’r vlees. Moffensnollen kwamen aan de beurt om onderhanden genomen te worden. Pal aan de overkant woonden een gezin met twee dochters, de oudste onderhield een relatie met een Mof, een zogenaamde Moffensnol. Zij werd uit het ouderlijk huis gehaald en kaalgeschoren. Een plukje haar op een prominent plekje bleef staan. Daarin werd een oranje strik geknoopt en daarna werd zij op een handkar door de wijk gereden. De bevrijdingsfeesten duurden een korte tijd. De veel besproken echte bijltjesdag bleef uit. Direct na de oorlog kwamen vanuit Engeland grote blikken biscuits ons land binnen. Mijn zwager Han had voor de lege blikken wel een lumineus idee. Van blikken soldeerde hij een rechthoek en dekte de bovenkant af met triplex met een gat. Twee peddels erbij en Gerard kon varen. Handige vent, die Han!

Na 75 jaar beleef ik nog steeds de vrijheid!

Gerard de Waal 88 jaar