column nr: 31

Het gaat goed met Nederland, de economische groei blijft maar doorgaan. Maar het verschil tussen arm en rijk wordt alleen maar groter. Al die VVD kabinetten werpen zijn (rotte) vruchten af, want de markt heeft het steeds meer voor het zeggen. Dat blijkt maar weer nadat het CBS met nieuwe cijfers naar buiten kwam. Daarin staat dat het aantal daklozen is toegenomen in plaats van afgenomen. Je zou verwachten dat het aantal daklozen juist afneemt in tijden van economische groei. Maar nee, het aantal daklozen in Nederland is in tien jaar tijd zelfs meer dan verdubbeld.

Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat het aantal mensen tussen de 18 en 65 jaar dat geen vaste woon- of verblijfplaats heeft, is toegenomen van 17.800 in 2009 naar 39.300 in 2018. Het aantal daklozen tussen 18 en 30 jaar is in diezelfde periode zelfs verdrievoudigd!

Even voor de duidelijkheid: het CBS verstaat onder daklozen mensen die slapen in de open lucht, in overdekte openbare ruimten, zoals portieken, fietsenstallingen, stations, winkelcentra of in een auto. Ook mensen die door maatschappelijke organisaties worden opgevangen of tijdelijk onderdak hebben gevonden bij vrienden, kennissen of familie, zijn in de cijfers meegeteld. Mensen die illegaal in Nederland verblijven en dakloos zijn, heeft het CBS niet meegenomen in de cijfers.

Het Leger des Heils ziet verschillende oorzaken voor de toename van het aantal daklozen. De mensen die daar worden opgevangen blijven langer, waardoor er weinig doorstroming is. Gemiddeld blijven ze 13 maanden, omdat ze geen betaalbare woning kunnen vinden.

Ook zijn er minder plaatsen beschikbaar voor mensen die beschermd zouden moeten wonen. Verder is het aantal plaatsen in GGZ-instellingen afgenomen. Daarnaast gaan gedetineerden sneller naar buiten, ziet het Leger des Heils. Vervolgens is ook voor hen vaak geen betaalbare woning beschikbaar, waardoor ze op straat terechtkomen.

En alsof dat alles nog niet genoeg was komt de stijging van het aantal jongere daklozen volgens de hulporganisatie vooral door een wijziging in het jeugdstelsel. De jeugdhulpverlening houdt op als een jongere 18 wordt. Dat moment blijkt vaak te vroeg om op eigen benen te kunnen staan.

Bovenstaande zijn de keiharde feiten afkomstig van het CBS en uit een nieuwsartikel van de NOS.

Ik kan toch wel zeggen dat de bezuinigingen in de GGZ en het slopen en onvoldoende bouwen van goedkope en sociale woningen de grootste oorzaken zijn dat mensen nu op straat moeten slapen. En daklozen zijn dus niet meer alleen de cliché alcoholverslaafden met een boodschappenkarretje die hulp weigeren, zoals veel mensen nog steeds denken.

Veel daklozen zie je niet omdat zij in hun auto of bij vrienden/kennissen slapen. Dit is een groot maatschappelijk probleem en dat moeten we zo snel mogelijk oplossen. Als het aan mij ligt dan neemt de overheid meer regie. Nu maken gemeenten afspraken met de provincie hoeveel procent van de woningen sociaal is. Wat mij betreft legt de overheid aan alle gemeente een minimumpercentage op van wat de gemeente moet hebben aan sociale huurwoningen. Dit kan binnen een zeer korte termijn ingevoerd worden zodat gemeente snel beginnen met bouwen van sociale huurwoningen. Voldoen gemeente niet voor die tijd aan de norm dan kom er nog een procent extra bij waar de gemeente aan moet voldoen met een boetebedrag. Dit gaat dan net zolang door totdat gemeente wel voldoen aan de norm.

Het huidige beleid waarin de markt een veel te grote rol speelt werkt niet meer. Het aantal peperdure woningen neemt toe terwijl het aantal sociale woningen maar amper toeneemt en in sommige gemeente zelfs afneemt. In Maassluis bouwen we nu ook voornamelijk voor de mensen met een goed inkomen. Neem het Wilgenrijk waar woningen gemiddeld 5378 euro per m2 kosten of de rederij die huizen gaat bouwen aan de Noorddijk vanaf 469.000 euro.

De gegevens van het CBS lijken mij een duidelijk signaal dat er veel meer goedkope woningen gebouwd moeten worden. Zeker ook in Maassluis waar de wachttijd voor een sociale huurwoning zo hoog is dat veel mensen triest genoeg onze gemeente verlaten omdat zij simpel weg te lang moeten wachten. Daar is niet altijd tijd voor.

Maar niet alleen moeten we meer bouwen. Ook de bezuinigingen in de GGZ moeten zo snel mogelijk worden teruggedraaid zodat er weer genoeg plek is. Uiteindelijk kost deze bezuiniging de samenleving veel geld en geeft deze bezuinigingsmaatregel een hoop ellende.

De overheid moet de regie weer terug pakken. Want de markt gaat dit probleem niet oplossen. Iedereen heeft immers recht op een woning maar in de praktijk krijgt niet iedereen een woning.

Werk aan de winkel dus!

Raoul Kleijwegt

Raoul Kleijwegt

Raoul Kleijwegt | Fractievoorzitter GroenLinks Maassluis | Columnist 2017-2023