Column(26): Je hoeft niet een burn-out te krijgen

We leven in de 7×24 uur economie met daarbij de social media en vele andere afleidingen zoals Whatsapp en TikTok op de telefoon en laptop. Er gaat geen moment voorbij zonder triggers – gewenst of niet. Je zou er doodmoe van worden. Dat is dan ook wat er gebeurt. Vervolgens slaap je steeds minder of helemaal niet. Jij voelt de prestatiedruk op het werk en ervaart weinig begrip voor jouw situatie. Je dreigt onderuit te gaan. Veel mensen raken tegenwoordig dan ook in een burn-out.

Het fenomeen bestaat onder die naam sinds de jaren zeventig. De door Christina Maslach (USA) ontwikkelde een vragenlijst om burn-out in de werkcontext te meten is inmiddels dominant geworden. Een burn-out bestaat in haar opvatting uit drie, min of meer samenhangende verschijnselen: uitputting (extreme vermoeidheid vanwege het werk), cynisme(afstand hebben van het werk, dan wel de mensen met wie men werkt) en een lager zelfbeeld van de eigen competenties (twijfelen aan het eigen kunnen en de eigen effectiviteit bij het uitvoeren van de werkzaamheden).

Dit zijn de drie aspecten die in de sinds 1984 bekende burn-out Maslach Burnout Inventory (MBI) voorkomen. De term burn-out is niet opgenomen in het handboek voor psychiatrie, de DSM-5.

Als je goed om je heen kijkt en luistert, merk je dat het fenomeen burn-out een epidemie is in onze tijd. Steeds meer mensen kampen met uitputting, overbelasting en een gebrek aan motivatie. Dit heeft grote gevolgen voor het individu, maar ook voor de samenleving als geheel.

Er zijn veel factoren die een rol kunnen spelen bij het ontstaan van een burn-out. Vaak is er sprake van een combinatie van factoren, zowel op persoonlijk als op werkvlak.

Op persoonlijk vlak kunnen factoren een rol spelen zoals een hoge behoefte aan perfectionisme, een gebrek aan assertiviteit of een negatief zelfbeeld. Op werkvlak kunnen factoren een rol spelen zoals een hoge werkdruk, een gebrek aan autonomie of een ongezonde werkcultuur.

De symptomen van een burn-out zijn divers en kunnen zowel lichamelijk als geestelijk zijn. Lichamelijke symptomen kunnen zijn: vermoeidheid, slaapproblemen, hoofdpijn, pijn in het lichaam en een verminderde weerstand. Geestelijke symptomen kunnen zijn: concentratieproblemen, geheugenverlies, prikkelbaarheid, somberheid en angst. Een burn-out kan een grote impact hebben op het leven van een persoon. Het kan leiden tot uitval op het werk, relatieproblemen en sociale isolatie. In ernstige gevallen kan het zelfs tot zelfmoord leiden.

Er zijn verschillende dingen die je kunt doen om een burn-out te voorkomen. Het is belangrijk om goed voor jezelf te zorgen en om signalen van overbelasting serieus te nemen.

Tips om een burn-out te voorkomen:

• Leer om nee te zeggen
• Neem voldoende rust
• Zorg voor een goede balans tussen werk en privé
• Zoek steun bij anderen

Als jij vermoedt dat je een burn-out hebt, is het belangrijk om hulp te zoeken. Wacht daar niet mee tot het echt te laat is. Een psycholoog of coach kan je helpen om de oorzaken van je burn-out te achterhalen en om een herstelplan op te stellen.

Burn-out is een ernstig probleem dat niet genegeerd mag worden. Het is belangrijk om je bewust te zijn van de risico’s en om maatregelen te nemen om een burn-out te voorkomen.

We streven er naar om de burn-out te voorkomen en we willen weten wat we moeten doen om weer op te krabbelen na een burn-out.

Op individueel niveau

• Leer om nee te zeggen. Het is belangrijk om je grenzen te stellen en niet alles op je schouders te nemen.
• Neem voldoende rust. Zorg voor voldoende slaap, ontspanning en tijd voor jezelf.
• Zorg voor een goede balans tussen werk en privé. Neem je tijd voor je hobby’s en sociale contacten.
• Zoek steun bij anderen. Praat met vrienden, familie of een professional als je je overbelast voelt.

Op werkniveau

• Creëer een gezonde werkcultuur. Zorg voor een goede balans tussen werkdruk en werkplezier.
• Geef medewerkers de ruimte om hun werk op hun eigen manier in te delen.
• Investeer in de ontwikkeling van medewerkers. Zorg dat medewerkers de juiste kennis en vaardigheden hebben om hun werk goed te kunnen doen.

Op maatschappelijk niveau

• Creëer een samenleving waarin het normaal is om nee te zeggen en om voor jezelf te zorgen.
• Zorg voor een goede balans tussen werk en privé.
• Investeer in de mentale gezondheid van mensen.

Door samen te werken kunnen we burn-outs voorkomen en bestrijden.

Ik heb de laatste jaren kunnen zien dat er op het persoonlijke vlak snel resultaten kunnen worden behaald. Het is moeilijker om op de werkvloer een gezond werkklimaat te maken. Dat is erg afhankelijk van het bewustzijn van de organisatie: HR, arbeidsdeskundigen en de bedrijfsartsen spelen hier een cruciale rol. Ze moeten de medewerker serieus nemen en het management adviseren over de gewenste wijzigingen voor het individu en voor de werkvloer.

Ik heb uit mijn eigen praktijk de observatie dat de grootste uitdaging op het maatschappelijke vlak blijkt te liggen. Dan gaat het niet om de maatschappelijke erkenning van burn-out als fenomeen. Die is er wel.

Mijn observatie is dat het hoog tijd is voor het normaliseren van het sociale leven. Dat het weer normaal is dat je de telefoon laat liggen. Ook de emails op de laptop kunnen later wel. Anderen die haast hebben om jou te bereiken, moeten direct bellen of langskomen. Verder moeten we niet het internet als zaligmakend beschouwen. Daar liggen namelijk nog veel meer factoren op de loer: vals nieuws en valse foto’s door AI -technologie, gemanipuleerd nieuws door internet-trollen (hier citeer ik Ko die daar meer kijk op heeft) en dan ga ik nog voorbij aan de vele selfmade goeroes, coaches en andere wijzen, de alternatieve bronnen die met allerlei samenzweringscomplotten voor heel veel onrust, tweedracht en onmin zorgen.

Lezer, mijn advies: maak elke dag tijd voor lummelen, vervelen, mediteren, ontspannen door fysiek sportief inspannen én tot slot neem je eigen klachten serieus door veel van de impulsen van buitenaf niet serieus te nemen. Je zult zien dat je beter in je vel komt en blijft.

Reageren? … Blader naar beneden plaats jouw reactie direct onder artikel [binnen 30 dagen na publicatiedatum]

⊗——het einde ——⊗