Column(37): Het pleidooi

column nr: 37

EEN PLEIDOOI VOOR HET BOEK ÉN DE BOEKWINKEL!

Ieder bedrijf dat niet kan zónder door de straat wandelende (potentiële) klanten, zit met de handen in het haar en wacht op het weer kunnen rinkelen van de deurbel.

Eén van die bedrijven is de boekwinkel, waarvoor afgelopen weken een gerichte landelijke oproep werd gedaan om er te kopen voor het behoud van die sector. En …, zowaar meldde het 8-uur journaal dat in omzetcijfers was te zien dat het heeft gewerkt. Zelf denk ik dan gelijk aan mijn eigen favoriete boekwinkel Het Keizerrijk, want zij doen altijd moeite voor een bestelling. Iedere boekenliefhebber wil dat zo’n boekhandel gewaardeerd blijft. Ik hoop vurig dat het door mij vermijden van bestellingen via internet helpt. Echter naast de gunfactor speelt er meer belangrijks. Namelijk de boekwinkel is ook een ontmoetingsplaats, met de boekenplanken als zoekplaats voor een cadeautje én als een plaats waar je cultuur kunt ontmoeten vanuit de diversiteit aan gedachtegoed.

In de laatste zin huist grote maatschappelijke betekenis. We mogen beseffen dat algemene boekwinkels, samen met gespecialiseerde boekwinkels die zich richten op een bepaalde doelgroep, een cultureel landschap vertegenwoordigen.

Dat landschap wordt nog versterkt door winkels in antieke en in tweedehandsboeken, alhoewel die winkels door het CBS niet tot de boekwinkels worden gerekend. Historisch gezien zijn boekwinkels een verworvenheid voor ons geestelijk en mentaal welzijn, omdat iedereen inmiddels met leeswerk in contact kan komen. Dat was in de geschiedenis wel anders, toen boeken lang het domein waren van welgestelden.

Zo bestaan openbare bibliotheken pas sinds rond 1900, wat aangeeft dat een bereikbaarheid van boeken voor iedereen een proces is geweest, met ongekend grote maatschappelijke waarde. Er is dus iets fundamenteels te behouden. Dit temeer omdat er in 2019 nog uit een PISA-meting (= een 3-jaarlijks landenvergelijk van onderwijsresultaten) bleek dat een kwart van de Nederlandse vijftienjarigen zo slecht leest dat ze niet begrijpen wat er staat.

Alle reden dus om dat wat het probleem van laaggeletterdheid kan verminderen niet tussen onze vingers te laten wegglippen.

Kortom, iedere stimulans die een boekwinkel aan het (gaan) lezen kan geven, dient benut te worden. Dus op naar de winkel voor een verrijking van de boekenplank om verhalen die onze cultuur maken te delen. Laat eens wat inpakken dat uitnodigend is, om vervolgens te laten uitpakken door iemand die wel een leesimpuls kan gebruiken.

Hoe leuk is het wanneer de verbeelding wordt geprikkeld door een reisverhaal, een kinderboek waar je met elkaar van geniet óf een stripboek met een verhaal dat je nooit meer vergeet! Niet voor niets was het pleidooi van onze Nederlandse schrijver en cabaretier Kees van Kooten in een De Wereld Draait Door-uitzending (DWDD) veel met je (klein)kinderen te lezen. Een zaligheid voor een speels aanwakkeren van motivatie voor taalbeleving. Voor de taalliefhebber is de presentatie van zijn werk ‘Van Kooten, Sterk Verdund’ in DWDD (2018) een aanrader en stimulans om te lezen.

Om op de toer van aanrader te blijven, zetten we nog even een tandje bij over waarom een boekwinkel zo de moeite waard is. Je kunt het namelijk samen bezoeken, maar óók … heerlijk alleen. Je kunt er op zoek naar wat je het liefst wilt lezen en helemaal op jouw manier. Wat je niet aanspreekt, laat je liggen! Wat je leuk vindt, kun je lezen en wat je daarin saai vindt sla je dan over! De boekwinkel is daarin een tempel van vrijheid. Je kunt er dagdromen, scharrelen voor iets aansprekends voor jezelf of een ander óf stiekem kijken hoe een verhaal eindigt. Maar ook kun je, de boekenplanken langs kijkend, de door jou gewenste afleiding hebben. En, als ontmoetingsplaats is de boekwinkel voor velen ook nog een uitje. In veel winkels vind je een koffietafel waar menig gast zijn of haar verhaal doet. Dit nog los van de mogelijkheid voor een boekpresentatie waar ook het persoonlijk netwerk wordt geactiveerd. Wat wil je nog meer!

Dan is er de boekwinkel voor de taaljuwelen. Menig dichter/schrijver is trots op de geboden verleiding je in een wereld der verbeelding te laten komen waar je nog nooit bent geweest. Daar zit gelijk een grote uitdaging, want niet iedereen voelt zich genoodzaakt moeite te doen om teksten te willen begrijpen als dat zeker niet vanzelfsprekend is. Menigeen ziet een lastige tekst als een onduidelijke schrijfstijl, terwijl het niet kunnen begrijpen van een tekst evenzo kan liggen aan het geen moeite doen deze te begrijpen. Ook kan het inhouden dat bij het lezen het eigen voorstellingsvermogen tekort schiet of dat de lezer niet in staat is de geschreven taaljuwelen te doorzien.

Kijk, er ligt dus een uitdaging in de boekwinkel voor zowel een ontmoeting met onszelf als voor het (samen) in contact komen met ons zéér diverse culturele landschap.

PS

Als we de historische waarde van de boekwinkel blijven zien, dan doen we vanzelf ook bestellingen, ondanks de nu tijdelijk gesloten deuren. Dus zoals onze stadsdichter Jaap van Oostrum deze week eindigt in de Maassluise Courant: ‘ Een boek kopen, doe dat alsjeblieft gewoon bij de boekhandel om de hoek, dan is-ie straks na de crisis ten minste geen gesloten boek’.

Reageren? ... Blader naar beneden plaats jouw reactie direct onder artikel [binnen 30 dagen na publicatiedatum]