column nr: 37

Curriculum.nu is een uitwerking van een opdracht vanuit het ministerie door de SLO (Stichting Leerplanontwikkeling). De SLO claimt in opdracht van de samenleving te werken. Ze bedoelen het ministerie. Elke zoveel jaar wordt het curriculum tegen het licht gehouden en het schijnt hoog tijd om kritisch te doen. Dat werd eerder gedaan via Onderwijs2032, maar dat bleek zo weinig draagvlak te hebben (doei, met je ‘opdracht van de samenleving’!) dat het in een nieuw jasje werd gegoten en nu als curriculum.nu wordt gepresenteerd. Afgelopen week werd de periode waarin docenten konden ‘schieten’ op de voorstellen afgesloten en nu zal het dossier naar de tweede kamer worden gestuurd voor debat.

Waarom moeten we herzien?

Dát lijkt me een mooie openingsvraag. Is er iets mis met de doelen zoals die nu beschreven staan? De leerlijnen zijn per jaar bepaald: In groep 7 leren we breuken, in groep 4 leren we de eerste tafels en op-en aftellen tot 100. Helder. Voorstanders van deze herziening willen beter voorbereiden op ‘de toekomst’. Nu is dat HET probleem van opvoeding en scholing: niemand ként de toekomst, dus hoe wil je je erop voorbereiden dan? Laten we er in ieder geval vanuit gaan dat het allemaal complexer wordt, er meer zelfstandigheid en abstraheren wordt geëist. Technologie heeft de mankracht vervangen tenslotte. Dan zitten we aardig op één lijn met de curriculummensen.

Inhoudelijk of ‘contaxtueel’

Eindeloos in een herhalende stroom van mooie woorden wordt gezegd dat persoonlijkheidsvorming en burgerschap het belangrijkste zijn. Dat is de kern van al die brij. Mocht u het document nog niet gelezen hebben, dan heeft u deze alvast in de pocket. Voor mij was onderwijs altijd het doorgeefluik van kennis en vaardigheden, niet het vormen van persoonlijkheid en sociaal gedrag. Ja, dat doen we er gratis en voor niks bij, maar het is niet de kern. Het is hartstikke fijn als kinderen inderdaad opgroeien tot deelnemende verantwoordelijke volwassenen die kritisch kunnen denken. Maar: Heb je geen stevige basiskennis nodig om überhaupt kritisch te kunnen denken en te analyseren? Eerst de techniek van de som leren zodat je hem daarna kunt toepassen?

Technologie

“De leraar moet als gevolg van technologische ontwikkelingen zijn taak verschuiven van het overbrengen van kennis naar ‘het hebben van een sociale en persoonlijke rol’ met de leerling”, aldus Andreas Schleicher, hoofd van PISA (Programme for International Student Assessment). Technologie zou grotendeels de taak van kennisoverdracht kunnen overnemen.

Ha! Laat dit nou net het tegengestelde zijn als de uitkomst van een jarenlang onderzoek van Hattie! Aangezien ik in een verhuizing zit, zit Hattei’s boek ergens onderin een doos, maar ik kan u verzekeren dat met stip op één een zo hoog mogelijk leerrendement te halen is met dank aan een goede docent. Het mate van impact van online versus het echte leven is middels neurologisch onderzoek gebleken. Live wint.

Hattie – Leren zichtbaar maken

 

Doel versus middel

Er is zeker wat te zeggen voor grote betrokkenheid van de leraar en verderop in het stuk doet meneer Schleicher dat ook: “In een omgeving waarin de docent zich betrokken en verantwoordelijk voelt voor het succes van de leerling.” Maar dát is iets anders dan allerhande sociale vormingsprogramma’s optuigen, zoals curriculum heeft gedaan. Het curriculum heeft het sociaal handelen centraal gesteld, in plaats van het opbouwen van de relatie als middel te gebruiken om het doel, kennisoverdracht, te bereiken.

Lekker veel vrije tijd, ouders!

Het woord ‘som’ komt maar één keer voor in het hele document, het woord persoonsvorm veel vaker. Maar dan in de betekenis van de persoonlijke vorming, niet de grammaticale variant. Ik ben benieuwd wat ouders met al die vrije tijd gaan doen. Die hoeven tenslotte niet meer op te voeden; dat doet de overheid voortaan! Alles in het curriculum is gericht op persoonlijke ontwikkeling en gedragsmatigheden. Wij voeden ze wel op, als u er af en toe een boterham in wilt schuiven?

En lossssss!

Het leest alsof de deelnemende docenten, hoe goed bedoeld ook, een aanvulling hebben geschreven op een curriculum. Ze gaan er (volgens mij) vanuit dat de sommen nog steeds aangeleerd worden. Tenminste, dat hoop ik heel hard. Het zal toch niet dat we een soort therapeutisch centrum worden met debatclubjes en projectgroepjes? Het kan een soort overenthousiasme zijn geweest. Een poging een vernieuwing te vinden in een stel heel adequate leerlijnen. Het enige wat ze hadden hoeven doen, is hier en daar bijschaven. In plaats daarvan zijn ze helemaal los gegaan. NU DOEN WE ALLES LEKKER ANDERS! De hysterie sloeg blijkbaar toe. Teveel koffie? Niet handig. Wel doen: terug naar de basis, met hooguit hier en daar een kleine (!) pedagogische strik.

 


(KLIK)

 

Cindy van der Houven

Cindy van der Houven

Cindy van der Houven | Pedagoog en docent | Woensdagcolumnist 1x 4 weken | Coachingbureau Cindy | Stichting Feniks |

4 Reacties

  1. Marja Gerkema
    15 augustus 2019 at 09:01

    Tsja, je krijgt het idee dat ouders tegenwoordig de kinderen alleen maar op de wereld hoeven te zetten. De rest ligt op het bordje van de opvang en het onderwijs….
    Ik met mijn 60 jaar ben er vroeger blijkbaar maar bekaaid afgekomen: leerde op school lezen, rekenen, taal, spellen, geschiedenis, aardrijkskunde en biologie. Plus natuurlijk handvaardigheid, muziek en gymnastiek… Opvoeden deden mijn ouders.

    • cindy van der Houven
      15 augustus 2019 at 23:44

      Wat een omslag in die jaren! En niet ten goede, ben ik bang. Een kind dat thuis weinig stevigheid meekrijgt qua taal en algemene kennis, kan zich straks echt niet redden in projectwerken, waar ie zijn niet-aanwezige kennis moet gaan toepassen. Dat wordt echt wel een ding. Of ben ik te pessimistisch?

  2. Ton
    14 augustus 2019 at 16:30

    En…waar gaat dit nu over..abstraheren ..curriculummensen..contaxtueel..curriculum..gaat het nog wel over lager onderwijs? of gaat het over overenthousiasme van mensen… Ik ben blij dat ik niet nu dit onderwijs hoef mee te maken, met deze termen kan je nooit een gelukkig kind zijn of worden, dunkt me.

    • Cindy
      14 augustus 2019 at 23:20

      Het wordt elk jaar weer iets wolliger en vager.