Column(43): voor luisteren naar stilte is rust nodig

column nr: 43

VOOR LUISTEREN NAAR STILTE IS RUST NODIG

De informatie die dagelijks tot ons komt, is overweldigend en vaak ook nog oorverdovend. Op de televisie is dat letterlijk te nemen. Want het journaal wordt veel herhaalt en reclamespotjes ‘schreeuwen’ gewoon door met een roep om aandacht, alsof er aan het consumptieve welvaartsgedrag niets te overdenken valt.

Het oorverdovende en schreeuwende kun je toch eenvoudig stoppen … ! Inderdaad, door het geluid uit te zetten en de stilte de ruimte te geven en je afvragen: ‘wat zie ik eigenlijk?’ Ik vermoed dat beelden van de reclames ook zonder geluid duidelijk maken wat de boodschap is en ook de beelden van het journaal zullen ons waarschijnlijk niet verrassen, omdat er vanuit allerlei (digitale) media nieuws tot ons komt. Een kans om te denken: ‘Zo, poeh, dat is lekker rustig en toch ben ik in alle stilte goed geïnformeerd. En ik heb ook nog tijd om mijn koffie te proeven’. Dat smaakt naar herhaling, toch!

Behalve in de huiskamer is ook nog de natuur een bron om stilte in te ervaren. Ook al zijn de vogels en de zee niet geruisloos, de aandacht gaat dan meer uit naar de indrukken die we erover opdoen. Onze beelden van het gezweef in de lucht en de vergezichten zijn dan, net als met de televisie, een ‘ontmoeting’ met indrukken om mee om te gaan. En …, wat voor een ontmoeting? Aan de kustlijn bij een heldere lucht worden we overmeesterd door grootsheid en schoonheid. Dat kunnen we altijd als een uitnodiging tot luisteren naar wát ons dan zo overmeesterd zien, in de hoop dat dat beeld niet wordt verstoord door de vervuiling die we veroorzaken en voor onze voeten aanspoelt. De natuur gaat zo als het ware met ons in gesprek en doet een verzoek zelf geen troep te veroorzaken, die anderen elders dan zullen moeten opruimen. Op naar een strandwandeling en zorgen dat meeuwen geen eigen afval uit vuilnisbakken hoeven te pikken!

Nog een beleving van de natuur. Al fietsend zag ik een ‘aimabele ontmoeting’ tussen ganzen en een industrieel product. Slapende ganzen rondom een liggende band van een tractor. Wat een knusheid! Met de koppen schuilend voor zon en wind pakten ze hun gezamenlijke rust. Wat een acceptabele uitnodiging onze geproduceerde materialen een verbinding te kunnen laten zijn met al wat leeft en dat ook rust te gunnen. Wanneer we het zien van de voorjaarsmoed van vogels als ons moment van ‘luisteren naar de stilte’ nemen, dan levert het ‘waarnemen van de stilte’ bij de ganzen ons tijd voor overwegingen op. Voor een overmeestering door het schone hoeven we dus niet naar de zee. Thuis moeten we wellicht meer het televisiegeluid uitzetten om te ontkomen aan de gewoonte van het opnemen van overweldigende informatie.

© André Bruijn

Politici zouden ook het belang moeten inzien van het laten vallen van stilte. We hebben echter onlangs bij debatten in de Tweede Kamer kunnen waarnemen hoe onze volksvertegenwoordigers gegrepen kunnen werden door een waarneming en de stilte vanuit onrust dagenlang geen kans kreeg. We zagen dat omtrent de ophef die ontstond na een journalistieke foto van het papier onder de arm van een van de voormalige verkenners voor de kabinetsformatie. We zien dan dat met een paar beelden een overdaad aan denk- en interpreteerwerk ontstaat, waarna de geest goed uit de fles is. Het duurde lang tot de boel weer tot bedaren kwam en stilte over het onderwerp weer tot kunst kon worden verheven.

We zoeken vaak niet meer naar stilte of te ver. Want met het in de natuur kunnen ervaren van stilte én in onderling contact is het mooie nabij en ontstaat de behoefte dat te delen. In iedere dialoog zit de schoonheid te kunnen bouwen aan wat ons drijft. Dat samen delen hebben dichter Irma Moekestorm en stadsdichter Jaap van Oostrum laten zien door hun dichtbundels ‘Bijzonder Jij’ respectievelijk ‘De spiegel van de walrus’ uit te wisselen. Dat laat gelijk zien dat een mooi contact bestaat uit een onderling evenwicht, het elkaar willen verrijken, niet alleen met jezelf bezig zijn en in stilte elkaars taal waarderen. Zo’n uitwisseling is bij uitstek een oprecht naar elkaar luisteren.

Geen slecht idee een Tweede Kamer eens te verrijken met dichtbundels. Dit voor een positief morrelen aan werkelijkheidsopvattingen en het kunnen luisteren naar de stilte. Dit om zonder een opvatting in te hoeven brengen te verkennen wat niet polariseert, maar leidt tot een aanpak die de vraagstukken van deze tijd daadwerkelijk het hoofd biedt.

Reageren? ... Blader naar beneden plaats jouw reactie direct onder artikel [binnen 30 dagen na publicatiedatum]

⊗——het einde ——⊗