Column(5): Bijstand en tegenprestatie

column nr: 5

Ontvangers van een bijstandsuitkering moeten een tegenprestatie gaan leveren.

“Staatssecretaris Van Ark vindt dat de vrijblijvendheid eraf moet. Gemeenten zullen er door het kabinet toe worden verplicht om bijstandsgerechtigden tot een tegenprestatie te dwingen”. Tot zoverre ben ik het dan wel eens met de staatssecretaris. Als je kan werken, dan moet je werken. Maar om nu mensen met een bijstandsuitkering te laten werken voor behoudt van deze uitkering? Dat gaat mij echt te ver!

Een gedwongen stage, werktraject of studie…

Dat je mensen wil laten omscholen omdat er in hetgeen waar zij voor geleerd hebben gewoon simpelweg geen werk te krijgen is, dat vind ik prima. Een stage? Oké, kan ik ook mee leven. Je kan dan in die tijd kijken of de baan waarvoor je in aanmerking wil komen echt bij je past, maar ik zou zeggen een stage van veertien dagen is dan lang zat, het kan niet zo zijn dat je dan langer onbetaald werk doet toch? Dan gaan alleen bedrijven ervan profiteren en niet de werkzoekenden. Hoe goedkoop wil je personeel hebben? is mijn gedachte.

“Vrijwilligerswerk”
Degene die dit verzonnen heeft is in mijn ogen totaal de weg kwijt geraakt! Vroeger was in verzorgingshuizen bijvoorbeeld “koffiedame” een vaste baan met bijbehorend salaris en cao. Met alle respect, immers zij deden meer dan koffie en thee rondbrengen. Het eerste dat is wegbezuinigd. En nu zoekt menig verzorgingshuis, maar ook andere instellingen waar voorheen een koffiedame in dienst was, vrijwilligers want deze baan is wegbezuinigd en er is geen geld om er weer een betaalde baan van te maken. Geen cao of bijpassend salaris, als je geluk hebt een vrijwilligersvergoeding. Oók met alle respect voor de vele vrijwilligers die dit werk dan weer hebben opgepakt om te zorgen dat mensen gewoon even een praatje kunnen maken en de verzorgende (in dit voorbeeld) haar taken kan uitvoeren, zij hebben het zwaar zat.

Of wat te denken van de stratenveger?
Ik noem het voorbeeld van de stratenveger in Den Haag en dan citeer ik voor de volledigheid het complete artikel van het AD 12-06-2013:

“Door bezuinigingen verloor Hagenaar Harry (53) 3 jaar geleden zijn baan als straatveger. Nu hanteert hij als werkloze opnieuw de bezem en de prikker, in ruil voor een bijstandsuitkering. ‘Ik krijg 400 euro per maand minder dan vroeger,’ verzucht hij in het AD. ‘Ik voel me uitgebuit, als een slaaf.’ De Haagse wethouder Henk Kool (PvdA, sociale zaken) benadrukt dat er geen sprake is van een tegenprestatie voor de bijstand. ‘Dit zijn re-integratietrajecten,’ zegt zijn woordvoerder. ‘Het is goed dat werklozen werkritme en -ervaring opdoen.” ‘Ik dacht dat ik gek werd toen ze me dat vertelden,’ reageert Harry. ‘Werkervaring opdoen? Ik heb dit werk toch al jaren gedaan?’

Ik vind dit toch wel het meest tot de verbeelding sprekend artikel dat  ik heb gelezen over de zogenaamde “tegenprestaties” of zoals wethouder Henk Kool het toen noemde “re-integratietrajecten”.

Ik geloof dat ik gek wordt!
Eerst bezuinigen we de koffiedames weg en mag je dit werk als vrijwilliger doen om, nogmaals in dit voorbeeld,  de verzorgende te ontlasten en de bewoners weer de kans te geven op een beetje sociaal contact met het personeel… want de verzorgende heeft hierdoor terwijl zij haar handelingen doet een beetje tijd om ook even een praatje te maken en zo te weten wat er bij zijn of haar cliënte speelt, altijd handig weer in het contact met de familie. Zo kun je ook sneller vaststellen of klachten al dan niet lichamelijk of geestelijk van aard zijn. Maar van de stratenveger vind ik het nog steeds een verbluffend verhaal. Eerst wegbezuinigen als overheid, wat natuurlijk kostenbesparend is, om vervolgens middels een ‘re-integratietraject’ werkervaring te laten opdoen. Ik noem dat gewoon goedkoop aan je personeel komen.

Schiet mij maar lek
Dat de vrijblijvendheid ervan af moet, dat begrijp ik wel. En dat er zijn die echt wel kunnen werken, maar sommigen het zelf niet willen, daar kan ik ook inkomen. Maar van hard werken ga je niet dood! En voor degene die echt niet kunnen, hadden we de sociale werkplaatsen. Daar zie ik dan weer mensen keihard werken op hun eigen niveau, inclusief bijpassend salaris en cao. Ik kan daar ontzettend veel respect voor opbrengen! Ik durf zelfs te stellen dat sommige “normale” mensen hier een voorbeeld aan kunnen nemen.

Weg bezuinigde banen in ere herstellen
Laat onze overheid eerst eens kijken hoe we al deze weg bezuinigde banen in ere kunnen herstellen, opdat ieder op zijn of haar niveau weer aan het werk kan, inclusief bijpassend salaris en cao. Zo kunnen we ervoor zorgen dat er weer banen worden gecreëerd en kunnen we de mensen weer in hun waarde zetten. Ze zullen een aanvulling zijn op de arbeidsmarkt, meer eigenwaarde krijgen en net als ieder ander hun steentje bijdragen aan een inclusieve samenleving. De overheid heeft al genoeg kapot bezuinigd.

De participatiewet is mislukt
De participatiewet is vanaf het begin al gedoemd te mislukken, maar de staatssecretaris gaat rustig verder. Ik mag toch wel ervan uitgaan dat er binnen de gemeentelijke overheid van Maassluis mensen zijn die de ogen wél openhouden en de zogenaamde moderne “vrijwilligersbanen” durven in te vullen tegen een goed salaris met cao, zodat iedereen weer mee kan doen.

Zijn sommige mensen in de bijstand niet eigenlijk sociaal werker?
Maar om eerlijk te zijn, is onderstaande iets wat de overheid en dus ook de gemeente niet wil inzien.

De bijstandsgerechtigde is vaak degene die sociaal werker is in de wijk. Vaak steken zij de helpende hand uit naar de buurman of buurvrouw die hulp nodig heeft, de kinderen opvangt in de wijk, omdat er een “probleem” is met het opvangen van de kinderen, door een afspraak, een studiedag op school of een staking en beide ouders werken. Eigenlijk zou ik wel eens willen weten wat er zou gebeuren als bijstandsgerechtigden eens een dag niet al die dingen zouden doen, waar je als werkende geen tijd voor hebt. Zoveel mensen…  Overheden zouden zich flink achter de oor krabben over hoe ze dan al die balletjes omhoog moeten houden…