Klik voor de definitie van een column
  Een column is géén nieuwsartikel. Wat is het wel? Onderstaande maakt duidelijk dat je een column moet begrijpen door niet alleen de woorden tot je te nemen, maar door te bedenken welke  boodschap de columnist - mogelijk tussen de regels door -  aan de lezers geeft. Begrijp je de boodschap? Zie je wat de schrijver bedoelt? Daar kan ieder individu wat van vinden. Als het een eigen pijnplek is, kan de lezer de aanvechting hebben om helemaal erin mee te gaan of er volledig tegenin te gaan. Het is goed dat je als lezer weet wat (de waarde en betekenis van) een column is.
  • De aard van de journalistieke vorm van columns is dat deze informatief, leerzaam. onderhoudend maar ook kritisch, humoristisch (parodie, ironisch, sarcastisch, satirisch) en prikkelend kunnen zijn binnen een maatschappelijke context.
  • Waar de columnist dat zelf nodig acht, kunnen links in de tekst staan die naar achtergrondinformatie doorverwijzen
  • Wat voor de één een leuke of rake column is, is voor een ander onzin, een belediging of niet acceptabel. Youp van 't Hek die met alles en iedereen de vloer aanveegt in zijn columns in het NRC wordt niet door iedereen gewaardeerd. Hetzelfde geldt voor Theo Holman in Het Parool en diverse andere columnisten.
  • Aan columnisten wordt door de Nederlandse rechter een grote mate van vrijheid toegekend in hun columns. Deze vrijheid kan zich ook uitstrekken tot teksten die, als ze buiten een column geschreven zouden zijn, als kwetsend of beledigend gekenmerkt worden.
Zie ook bijgaande definitie van wikipedia:  

© wikipedia


column nr: 50

Wat voor definitie we van verantwoordelijkheid ook onder de loep nemen, we zijn het eens dat columnisten toch maar trouwe luitjes zijn, met de schrijverij waaraan zij zich verbonden hebben. Dus we zien dagelijks het effect van wat schrijfregelmaat, in het uiten van wat ons raakt, oplevert. Echter, in geval van een woordenstroom die niet is bedoeld voor een uitnodiging tot uitwisseling toont zich niet direct een maatschappelijke noodzaak. Maar het is altijd mooi dat juist de lezer zijn eigen noodzaak tot reageren kan bepalen. Of nu de verantwoordelijkheid is genomen te willen bijdragen aan een waardevol debat of niet, het schrijven geeft altijd wel ergens op een beeldscherm reuring (=beweging, drukte, bedrijvigheid).

We weten met onze social media dat met enige reuring het collectieve bommetje behoorlijk kan ontploffen. Als de vingers op de toetsen ontstroeven dan kan er, voor je het weet, een sfeer ontstaan van aftroeven. Dát vlammetje -wat niet zomaar is uit te doven-  kunnen ‘zien’, is nu juist een aansprekend beeld voor de afweging verantwoordelijk te willen zijn om de lezersschare al of niet in beroering te brengen. We kennen inmiddels de appjes van politici die aan de ‘vertrouwelijke’ stilte ontglippen en heel medialand in verwarring brengen. Bijna niets mag meer achter gesloten deuren blijven, maar natuurlijk nodigt dat weer uit tot verstoppertje spelen of brieven onder het kussen om potentieel taalkabaal maar niet te hoeven sussen.

Is verantwoordelijkheid nemen daarmee dan spreekwoordelijk stilletjes op je tenen lopen om te zorgen dat je niet wordt opgemerkt en bewust het collectief wil dienen? Óf is het meer  voorzichtig zijn met autorijden, zodat je een fietser geen ongewenste dubbele salto bezorgt? De eerste vraag is een uitnodiging tot behoedzaam zijn en jezelf niet centraal stellen. Dus, in een museum niet op de tenen gaan staan van iemand die van een kunstwerk geniet! Want, je hebt van die sukkels die het acuut een foto van een schilderij willen nemen belangrijker vinden dan geduld. Zij vragen zich niet af of nabijheid wel op prijs wordt gesteld. De tweede vraag betreft een beroep op verantwoordelijk gedrag in het verkeer. Zorgvuldig opletten is het je rekenschap geven dat je anderen niet in onveiligheid brengt. Dit laatste treft dan tevens een aansprakelijkheid. Je bent gewoon het haasje en komt voor de rechter als je schuldig bent aan schade of letsel die je had kunnen voorkomen!

Bovenstaande verantwoordelijkheden herkennen we wel. Maar als het gaat om het permanent kunnen aanvoelen of het vlammetje een bommetje kan worden, dan zien we de nodige inschattingen een onverwacht uitkomst hebben. Duidelijk is dat je niet zomaar zelf de waarde bepaalt van wat je schrijft. Je weet niet of degenen die menen te moeten reageren er zo verantwoordelijk mee omgaan als je zou wensen of überhaupt verantwoordelijkheid nemen. Eigenlijk is het beeld van een stadion vol voetbalsupporters, die het liefst ook even scheidsrechter willen zijn, wel een mooie metafoor voor hoe je kunt omgaan met over elkaar heen tuimelende meningen. Want, als de wedstrijd is afgelopen, berust men in de uitkomst en worden er óf tranen gedroogd óf wordt er uit vreugde een biertje teveel gedronken. Maar, dan kijkt men doorgaans gewoon uit naar de volgende tranentrekkende derby. Iedere supporter en speler kent uiteindelijk zijn plek ten opzichte van het verantwoordelijke arbitraire trio!

Actueel kennen we de droefenis van overstromingen in eigen land en buurlanden. Ook hier zien we dat ieder zijn plek kent ten aanzien van het omgaan met verantwoordelijkheid. Het is bemoedigend dat genomen maatregelen na overstromingen uit de jaren ’90 nu erger hebben doen voorkomen en ieder is bereid voor elkaar de zandzakken te vullen. Ieders eigen kern van de zaak, voor een veilige woonomgeving, is zonder debat ook een gezamenlijke kern van de zaak! Natuurlijk ontstaat er vanuit het verzekeringswezen discussie over wie waarvoor aansprakelijk kan worden gesteld. Maar, er is geen discussie over het zich er rekenschap van geven om als collectief om te gaan met een ramp. Ook is er geen Rijdende Rechter nodig om ‘burenbranden’ te blussen. Of er met een schutting nu wel of geen grond is ingepikt, is zowaar een irrelevant vraagstuk geworden!

Het is reces in ons politieke domein en het lijkt, bijvoorbeeld met de op televisie doorgaande stroom reclames, vergeten dat rust een nuttig beroep kan doen op afwegingen aangaande verantwoordelijkheid. Onze op welvaart berustend mediadomein, dat erop gericht is om klanten te blijven winnen (consumentisme heet dat!), doet vermoeden dat er geen overstroming geweest is. Maar kop op! Ook al maken de water- en modderstromen veel mensen het leven letterlijk onmogelijk en zuur, het zomerse weer kan ons goed doen de verantwoordelijke handschoen na een time-out weer op te pakken. Het is helemaal te hopen dat ontzielde schutters en aanstichters van zinloos geweld eens tot inkeer komen om de aan verantwoordelijkheid gekoppelde woorden aansprakelijk, rekenschap, schuld en verantwoording in een sociale context te plaatsen. Dit dan als hun zorg en toewijding in de positieve betekenis van deze woorden.

Columnisten zullen talige fakkels blijven opsteken om grote vuren als gevolg van onverantwoordelijkheid te doven. Een mooie uitnodiging voor de lezer zich uitgenodigd te voelen mee te helpen blussen om woordenstromen niet te doen ontvlammen in zinloos taalgeweld! En, om ‘ervoor te zorgen dat een uitwisseling goed verloopt, als een taak die plichten met zich meebrengt’. Om maar te eindigen met een niet eenvoudige definitie van verantwoordelijkheid.

Samen een goede supporter zijn, blijkt al vaak een hele opgave! 

Reageren? ... Blader naar beneden plaats jouw reactie direct onder artikel [binnen 30 dagen na publicatiedatum]

⊗——het einde ——⊗

◄ klik voor Publicatieschema columnisten

voorliggende column is tot nu toe gelezen door: 120 lezers

André Bruijn

André Bruijn

André Bruijn | Columnist periode 09-2019 tm 05-2023 | Bruijn Management & Ontwikkeling | Organisatieadviseur | Integriteitscoach | Auteur | Gitarist | (Levens)kunstliefhebber