Waar staan we op 20 januari 2025 op het moment dat Trump aantreedt als president van de Verenigde Staten van Amerika? We staan in De door Demonen Achtervolgde Wereld: waarin Wetenschap functioneert als een Kaars in het Donker.
Ik liep gisteren bij toeval aan tegen een ouder artikel over Carl Sagan (1934-1996) en diens boek met deze titel. Hij was een wetenschapper. De term “wetenschapper” roept een beeld op van een onderzoeker die in een laboratoriumjas vergelijkingen op een schoolbord krabbelt. In werkelijkheid vervullen wetenschappers vele andere rollen. De Carl Sagans papers illustreren de vele facetten van zijn carrière. In bredere zin spreken deze items over de reeks rollen die wetenschappers in de maatschappij spelen. Sagan was een spreker, een onderzoeker, een docent en een activist.
De oorspronkelijke titel van het boek luidt The Demon-Haunted World: Science as a Candle in the Dark en is geschreven door Carl Sagan in 1995. In dit werk onderzoekt hij het belang van wetenschap en kritisch denken in de moderne samenleving. Hij waarschuwt tegen de achteruitgang van rationeel denken en de opkomst van bijgeloof. Onderstaand fragment weerspiegelt zijn bezorgdheid over de toekomst van de Verenigde Staten en de verschuiving naar een meer technologie-gedreven, minder intellectueel veeleisende samenleving.
Het is één fraaie volzin. Je zult hem misschien drie keer moeten lezen om het allemaal te bevatten.
“Ik heb een voorgevoel van een Amerika in de tijd van mijn kinderen of kleinkinderen – wanneer de Verenigde Staten een dienst- en informatie-economie zijn; wanneer bijna alle productie-industrieën naar andere landen zijn verdwenen; wanneer geweldige technologische krachten in handen zijn van een zeer weinigen, en niemand die het publieke belang vertegenwoordigt de kwesties zelfs maar kan begrijpen; wanneer de mensen het vermogen hebben verloren om hun eigen agenda’s vast te stellen of op een onderbouwde manier vragen te stellen aan degenen die autoriteit hebben; wanneer we, met onze kristallen in de hand en nerveus onze horoscopen raadplegend, onze kritische vermogens in verval, niet in staat om te onderscheiden tussen wat goed voelt en wat waar is, bijna zonder het te merken, terugglijden in bijgeloof en duisternis…”
~Carl Sagan, The Demon-Haunted World: Science as a Candle in the Dark (1995)
Ik vraag je nu om een paar minuten te nemen om dit te overdenken. Leun achterover en redeneer voor jezelf hoeveel van bovenstaande toekomstvisie heden beantwoordt aan zijn voorgevoel.
Luidt jouw antwoord “100%”, dan is er nog hoop op kritisch denkvermogen. Dan is het nog niet te laat, maar blijf wel wakker. Natuurlijk is wetenschap niet zaligmakend, maar het is wel een goed hulpmiddel om jouw oordeel over goed en kwaad te ijken. Weest alert, laat je niet gek maken. Blijft bij de les.
Columnisten schrijven eigen visie op persoonlijke titel.
- De aard van de journalistieke vorm van columns is dat deze informatief, leerzaam. onderhoudend maar ook kritisch, humoristisch (parodie, ironisch, sarcastisch, satirisch) en prikkelend kunnen zijn binnen een maatschappelijke context.
- Waar de columnist dat zelf nodig acht, kunnen links in de tekst staan die naar achtergrondinformatie doorverwijzen
- Wat voor de één een leuke of rake column is, is voor een ander onzin, een belediging of niet acceptabel. Youp van ’t Hek die met alles en iedereen de vloer aanveegt in zijn columns in het NRC wordt niet door iedereen gewaardeerd. Hetzelfde geldt voor Theo Holman in Het Parool en diverse andere columnisten.
- Aan columnisten wordt door de Nederlandse rechter een grote mate van vrijheid toegekend in hun columns. Deze vrijheid kan zich ook uitstrekken tot teksten die, als ze buiten een column geschreven zouden zijn, als kwetsend of beledigend gekenmerkt worden.
Reageren? … Blader naar beneden plaats jouw reactie direct onder artikel [binnen 30 dagen na publicatiedatum]
⊗——het einde ——⊗
voorliggende column is tot nu toe gelezen door: 138 lezers