We vallen onderling geregeld in deze weken. Cindy’s kopij had een paar dagen geleden moeten binnenvallen. Marijke slaat nu een beurt over. Gelukkig biedt het jaarschema houvast.

Redactie

 

Klik voor de definitie van een column
  Een column is géén nieuwsartikel. Wat is het wel? Onderstaande maakt duidelijk dat je een column moet begrijpen door niet alleen de woorden tot je te nemen, maar door te bedenken welke  boodschap de columnist - mogelijk tussen de regels door -  aan de lezers geeft. Begrijp je de boodschap? Zie je wat de schrijver bedoelt? Daar kan ieder individu wat van vinden. Als het een eigen pijnplek is, kan de lezer de aanvechting hebben om helemaal erin mee te gaan of er volledig tegenin te gaan. Het is goed dat je als lezer weet wat (de waarde en betekenis van) een column is.
  • De aard van de journalistieke vorm van columns is dat deze informatief, leerzaam. onderhoudend maar ook kritisch, humoristisch (parodie, ironisch, sarcastisch, satirisch) en prikkelend kunnen zijn binnen een maatschappelijke context.
  • Waar de columnist dat zelf nodig acht, kunnen links in de tekst staan die naar achtergrondinformatie doorverwijzen
  • Wat voor de één een leuke of rake column is, is voor een ander onzin, een belediging of niet acceptabel. Youp van 't Hek die met alles en iedereen de vloer aanveegt in zijn columns in het NRC wordt niet door iedereen gewaardeerd. Hetzelfde geldt voor Theo Holman in Het Parool en diverse andere columnisten.
  • Aan columnisten wordt door de Nederlandse rechter een grote mate van vrijheid toegekend in hun columns. Deze vrijheid kan zich ook uitstrekken tot teksten die, als ze buiten een column geschreven zouden zijn, als kwetsend of beledigend gekenmerkt worden.
Zie ook bijgaande definitie van wikipedia:  

© wikipedia


column nr: 57

Om me heen is het (eindelijk) doodstil. Zo’n stilte die elke juf en meester even een zucht doet slaken, genietend van het uitzicht op een zee van gebogen koppies. Om me heen zit een groep schoolkinderen met intense focus gebogen over hun blaadje.

Ik kijk stiekem of ik ergens een puntje van een tong zie uitsteken, maar nee. Hèhè, even tijd om rond te kijken, een slok koffie te nemen en het ‘uitzicht’ op me in te laten werken. Eentje kijkt op, houdt het blaadje in de lucht en zegt met stralende ogen: “Kijk ‘es!” Ik knik. Geweldig, meid. Dit is de beste letter die je ooit hebt gemaakt!

Ik ben dol op schrijven. Dat merkt u (hopelijk) aan mijn columns. Het schrijven van teksten, het genieten van een mooi woord, een stukje beeldspraak om de lezer even te verrassen. Dat soort schrijven. Het andere schrijven ligt me ook na aan het hart. Mooie letters, een sierlijke lus en een persoonlijk tintje; mooi handschrift doet me deugd. Voor een PABO-opdracht moest ik onlangs (ja, de zoveelste hbo-studie) een portfolio van mijn eigen schrijfvaardigheden samenstellen. Ik moet bekennen dat er een overdaad aan werk en energie in is gestoken. Na 30 pagina’s heb ik alleen het papier-gedeelte afgesloten. Al het digitale schrijven moet er nog bij. Ik vrees dat ik de nakijkende leerkracht opzadel met een overdosis werk. Maar genieten doe ik.

“Sinds 2006 is de derde generatie kerndoelen van kracht. Het zijn er nog maar 58 en ze bestrijken grotere leergebieden: de talen, rekenen/wiskunde, oriëntatie op jezelf en de wereld, kunstzinnige oriëntatie en bewegingsonderwijs.”  bron: SLO.nl

Nederlandse kerndoelen

De Nederlandse kerndoelen wat betreft taal zijn verdeeld in mondelinge taal, schriftelijke taal en taalbeschouwing. Daar wordt één keer het woord handschrift genoemd, namelijk in kerndoel 8:

De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het schrijven van een brief, een verslag, een formulier of een werkstuk. Zij besteden daarbij aandacht aan zinsbouw, correcte spelling, een leesbaar handschrift, bladspiegel, eventueel beeldende elementen en kleur.

Kijken we inhoudelijk binnen dat kerndoel, dan wordt handschrift nog eenmaal genoemd, wanneer het gaat om leesbaarheid. Alle subdoelen en aandachtspunten gaan over het publiek, de lay-out, het maken van een schrijfplan, het schrijven van diverse teksten. Allemaal prachtig, maar ik kan me niet aan het gevoel onttrekken dat handschrift een marginale rol lijkt te spelen.

Methodisch versus blokschrift

Ons (blok)schrift stamt af, zogezegd, van het alfabet van de Feniciërs, waaraan door de Grieken klinkers werden toegevoegd. De stichting voor schrijfontwikkeling stelt dat het verbonden schrift zo’n duizend jaar na het blokschrift is ontstaan, ongeveer 1800 na Christus. Het gebonden schrift had als doel de kroontjespen, die destijds werd gebruikt, zo min mogelijk los te laten van het papier. Al in 1947 beginnen de eerste scholen in Nederland blokschrift aan te leren, hoewel de inspectie daar zeker niet van was gecharmeerd. Toen al discussie! Wat zijn we toch een lekker eigenwijs volkje.

“De meerderheid komt echter tot de volgende conclusie: ,,duidelijker, netter werk, iets langzamer dan het schuinschrift; minder taalfouten in de lagere leerjaren; slechte schrijvers met schuinschrift schrijven met blokschrift beter.” bron: Operation Education

De meningen lopen nogal uiteen, om maar eens een understatement te gebruiken. In deze link leest u de voors en tegens van zowel gebonden als blokschrift uit het onderzoek van Karin van Osch nog eens terug: Operation Education

Ga ik een conclusie trekken? Nee, dat laat ik aan mijn lezers zelf over. Er is wat mij betreft nog niet eenduidig aangetoond welk type schrijfsels de beste invloed of uitwerking heeft.

De moeite waard?

Het schrijven is één van de moeilijkste neurologische taken; planning, coördinatie van linker- en rechter hersenhelften, motoriek, sensorisch bewustzijn van de vingers én concentratie zijn allemaal nodig om tot een goed handschrift te komen, nog even afgezien van de juiste spelling van het geschrevene. Meer dan 3.000 zenuwuiteinden in elke vingertop, die rechtstreeks verbonden zijn met de hersenen, worden bij het verbonden schrijven geactiveerd. Geen wonder dus dat het veel oefening en tijd vergt. Is dat het wel waard? We kunnen tegenwoordig toch een toetsenbord gebruiken? Ruim 30% van de kinderen in het basisonderwijs heeft schrijfproblemen.

Door de beweging van het schrijven blijkt dat letterherkenning en beklijving sneller gebeurt. Nog even afgezien van de precisie die nodig is bij het schrijven van wiskundige en scheikundige formules op de middelbare school of daarna. Het is bekend dat de beweging van het schrijven helpt om kennis beter op te nemen; vandaar dat de tekst die een docent handmatig op het bord schrijft, beter beklijft dan een vooraf getypte powerpoint. Ook het overschrijven van dergelijke teksten door de leerling, bevordert het opslaan van de nieuwe informatie.

De leesbaarheid van schrift als voorwaarde of schrijfdoel zou wat mij betreft verder opgeschroefd mogen worden. Dat is tenslotte een subjectief begrip; het is afhankelijk van de ontcijferkunsten van de lezer. Bovendien kan het schrijfsel tijdens een wiskundeles nogal te wensen over laten, terwijl deze ‘leesbaar’ is wanneer het een verslag betreft. Kortom; u begrijpt waar dit betoog toe leidt. Meer schrijfles, een hogere lat als doel, meer tijd om te oefenen en zodoende meer plezier voor leerlingen tijdens het schrijven. I rest my case.

Note van de columnist:

Al deze kennis heb ik uiteraard niet uit mijn duim gezogen; mijn dank is dan ook groot aan platform Handschriftontwikkeling, diverse krantenartikelen, kennisgroepspeciaal.nl en schriftontwikkeling.nl.

Voor de geïnteresseerden: Handschriftontwikkeling


Reageren? ... Blader naar beneden plaats jouw reactie direct onder artikel [binnen 30 dagen na publicatiedatum]

⊗——het einde ——⊗

◄ klik voor Publicatieschema columnisten

voorliggende column is tot nu toe gelezen door: 163 lezers

Cindy van der Houven

Cindy van der Houven

Cindy van der Houven | Pedagoog en docent | Woensdagcolumnist 1x 4 weken | Coachingbureau Cindy | Stichting Feniks |

2 Reacties

  1. Aad Rieken
    20 juni 2021 at 11:05

    “GESCH(R)IFT?!”

    Recept met ’n doktershandschrift.,
    heeft veel weg van ’n soort vergift!

    • cindy
      26 juni 2021 at 10:56

      Hij’s weer fijn Aad
      Zie dat t schrijven je goed vergaat!