Klik voor de definitie van een column
  Een column is géén nieuwsartikel. Wat is het wel? Onderstaande maakt duidelijk dat je een column moet begrijpen door niet alleen de woorden tot je te nemen, maar door te bedenken welke  boodschap de columnist - mogelijk tussen de regels door -  aan de lezers geeft. Begrijp je de boodschap? Zie je wat de schrijver bedoelt? Daar kan ieder individu wat van vinden. Als het een eigen pijnplek is, kan de lezer de aanvechting hebben om helemaal erin mee te gaan of er volledig tegenin te gaan. Het is goed dat je als lezer weet wat (de waarde en betekenis van) een column is.
  • De aard van de journalistieke vorm van columns is dat deze informatief, leerzaam. onderhoudend maar ook kritisch, humoristisch (parodie, ironisch, sarcastisch, satirisch) en prikkelend kunnen zijn binnen een maatschappelijke context.
  • Waar de columnist dat zelf nodig acht, kunnen links in de tekst staan die naar achtergrondinformatie doorverwijzen
  • Wat voor de één een leuke of rake column is, is voor een ander onzin, een belediging of niet acceptabel. Youp van 't Hek die met alles en iedereen de vloer aanveegt in zijn columns in het NRC wordt niet door iedereen gewaardeerd. Hetzelfde geldt voor Theo Holman in Het Parool en diverse andere columnisten.
  • Aan columnisten wordt door de Nederlandse rechter een grote mate van vrijheid toegekend in hun columns. Deze vrijheid kan zich ook uitstrekken tot teksten die, als ze buiten een column geschreven zouden zijn, als kwetsend of beledigend gekenmerkt worden.
Zie ook bijgaande definitie van wikipedia:  

© wikipedia

Deze week overleed onverwacht de voormalige Nationale Ombudsman Alex Brenninkmeijer. Ik grijp dat aan omdat ik in zijn kijk op vraagstukken een boodschap ervaar die van grote waarde is voor wat voor vraagstuk dan ook. Ik betitel het als ‘ergens wat van vinden kan altijd nog, besteed eerst maar aandacht aan het begrijpen en doorgronden van wat zich voordoet’. Alhoewel het geen gemeengoed is, kunnen we weten dat direct handelen vanuit een opvatting vaak gedoe geeft. Dit eenvoudigweg omdat er dan per definitie geen oog is voor de kijk of mening van de ander(en). Je gooit dan als het ware een steen in het water zonder je te realiseren dat de cirkels die dan ontstaan niet meer te vermijden zijn. Dit terwijl je die cirkels mogelijk helemaal niet wilde.

In zijn boek uit 2019 ‘Moreel Leiderschap’ is te lezen wat zijn staat van dienst was. Maar, interessant is dat hij niet koos voor een politieke koers omdat hij vanuit onafhankelijkheid wilde blijven opereren.Zo kon jij in een positie blijven waarin hij niet ‘gevangen’ werd in een (eigen) belang. Niet voor niets was hij van 2005 tot 2014 onze Nationale Ombudsman en heeft daarmee onze maatschappij kunnen dienen met ‘het doel burgers op weg te helpen als het misgaat tussen hen en de overheid. Dit door de weg te wijzen naar het juiste loket, advies te geven en effectief onderzoek te doen. Daarnaast stimuleerde hij als ombudsman overheden om anders te kijken naar hun werk en dienstverlening.’

Maar toch is er nóg iets waardevols te benoemen over zijn staat van dienst. Want de diversiteit daarin toont ook dat je vanuit onafhankelijkheid een oplossingsbereik kunt hebben dat je vanuit een enige mate van belang niet kunt hebben. Dat bereik gebruik ik graag als brug om de kracht van onafhankelijkheid kleur te geven. Zijn specialiteiten waren: toezicht op openbaar bestuur, conflictbemiddeling en meditation, bijdragen aan een goede verhouding tussen burger en staat, conflictanalyse en methoden van conflictoplossing én raadpleging. Je ziet dat het letterlijk posities zijn die het mogelijk maken om lastige dilemma’s en problemen die onderling kunnen spelen niet uit de hand te laten lopen. Dit om telkens tot een (sociale en formele) omgang te komen die partijen niet of zo min mogelijk schaadt.

slachtoffer, aanklager en redder
Een van zijn reactiepatronen, en van vele anderen die zijn werk waarderen, draait om het bedachtzaam omgaan met drie rollen: die van slachtoffer, aanklager en redder. (Voor de insiders hebben we het hier over de Transactionele Analyse).

Wanneer we deze rollen op de punten van een driehoek voorstellen dan is een waarde daarvan dat je je moet bedenken dat wanneer je één van de rollen aanneemt dat dan de andere rollen onvermijdelijk ontstaan. Dus des te harder je aanklaagt …, des te meer je opstelt als redder … en hoe meer je je als slachtoffer gedraagt … . Je mag over iedere situatie die je te binnen schiet zelf het gedoe invullen.

Kortom, de dramadriehoek is een excellente uitnodiging om ieder direct handelen vanuit een opvatting te temperen!

Ik begon met ‘ergens wat van vinden kan altijd nog’. Dat is een uitnodiging om serieus te nemen om bij conflicten tot een weloverwogen onderlinge omgangsvorm te komen of tot een hanteerbaar dilemma.

Om het eerbetoon aan onze voormalige ombudsman in zijn taal uit te drukken, citeer ik een paar regels uit zijn boek:

‘Vaak draaien slachtoffer, aanklager en redder rond in een oneindige mallemolen van macht en onmacht. Pas als partijen in de dramadriehoek uit deze rollen komen, kan moreel (= ethisch) leiderschap tot gelding komen. Dat is de kern van de zaak.’

Genoeg grote leiders weten (en wisten) deze kern in praktijk te brengen, door onder andere op de juiste wijze te luisteren, terug te geven wat in de onderlinge relaties wordt waargenomen en door wijs taalgebruik.

In wat voor lastige of conflictueuze situatie we ook verkeren, de driehoek toont zich altijd een nuttig ‘rugzakje’. Zowel privé, zakelijk als sociaal. Het is altijd behulpzaam bij het omgaan met mensen die ‘meester’ zijn in drama’s maken. In de Volkskrant van zaterdag 16 april (in de column van Sheila Sitalsing) staat Brenninkmeijers devies om drama’s te voorkomen schreef het op en zette het op muziek:

Braaf opstaan/Je goed houden/Je haar kammen/Jezelf goed aankijken/Je goed gedragen/Netjes wandelen/Het goed maken.

Reageren? ... Blader naar beneden plaats jouw reactie direct onder artikel [binnen 30 dagen na publicatiedatum]

⊗——het einde ——⊗

◄ klik voor Publicatieschema columnisten

voorliggende column is tot nu toe gelezen door: 242 lezers

André Bruijn

André Bruijn

André Bruijn | Columnist periode 09-2019 tm 05-2023 | Bruijn Management & Ontwikkeling | Organisatieadviseur | Integriteitscoach | Auteur | Gitarist | (Levens)kunstliefhebber

2 Reacties

  1. Aad Rieken
    19 april 2022 at 09:58

    Alex Brenninkmeier nationale ombudsman,
    Die Ons Rechtvaardigheid Liet Leren.

    Was hij familie (broer) van C&A,
    Krijg Toch Allemaal De Kleren?

  2. Desiree van Doremalen
    19 april 2022 at 08:14

    Met het heengaan van Alex Brenninkmeijer verliest Nederland een groot rechtsstatelijke denker, Alex, hoe gaan we zonder jou de integriteit van onze rechtsstatelijke fundamenten beschermen? Vreselijk……………….