Column(73): Verhalen en gedichten die het beste wensen

Berichten staan bol en de kranten vol met de beste wensen. En al of niet een digitaal kaartje, vele handen gaan aan het werk en tappen uit een lieve-woorden-vaatje.

Mooi hoe deze periode van het jaar toont hoe verschillend we ons op papier en in digitaal geschrift naar elkaar uiten. Dit zonder aan de wijze waarop enig oordeel over de taal te willen verbinden. Willen, want we kunnen wel degelijk in het oordeel schieten over hoe iemand zijn/haar taalkunst heeft benut om de ‘prettige dagen en geluk voor 2023-wens’ over te brengen.

Natuurlijk zijn er ook de zelfgemaakte kaarten, de meest verhalende en fonkelende flikkerende digitale kaarten, een heel persoonlijk bericht via de Messenger of een bulkbericht via Whatsapp. We kunnen er alles van vinden. Maar, het mooie is dat we dat niet doen! We zijn blij met ieder ontvangen bericht, klein of groot, kort of lang!

Het is prachtig dat we de uitnodiging aanvaarden ons oordeel in te binden en dankbaar te ontvangen wat ons wordt toegedicht. Niet alles is dichtend werk. Alhoewel het toewensen van ‘Prettige kerstdagen en een gelukkig nieuwjaar’ of ‘Een gezond en liefdevol nieuwjaar’ in talloze varianten een terugkerend fenomeen is. Dus feitelijk is een dergelijke tekst wél dichtend op de woorden van het jaar ervoor en zelfs, in een traditie van herhaling, jaren ervoor. Is dit ver gezocht? Ik vind van niet.

Al die terugkerende taal is als een doorgaande mantra waarmee de behoefte dik wordt onderstreept om, al of niet fysiek, het samen-zijn echt te voelen.

Is deze eindejaar-periode dan zo bijzonder?

Wanneer jij je afvraagt of er zich niet meer een ritueel samen-zijn toont, dan is het antwoord natuurlijk ‘ja’. Bij een bezoek aan de kerk of het wekelijks bijwonen van een wedstrijd van je favoriete sport-v e r e n i g i n g zit ‘het elkaar het beste wensen’ evenzo diep geworteld. Ook al kan het er met voor-en tegenpartij fanatiek aan toe gaan, de draad van het samen-zijn wordt als verbindende factor altijd weer opgepakt.

Terug naar de taal over het delen van een verhaal.

Ieder die de handen aan het werk zet en tapt uit een lieve-woorden-vaatje komt wel op woorden om door de ontvanger te worden gewaardeerd. Het is toch mooi dat het niet uitmaakt wat je opschrijft, je hebt altijd de waardering aan je kant en je hoeft je geen zorgen te maken dat je ergens je vingers aan brandt! Zo toont de Maassluise Courant de speciale bijlage ‘De beste wensen voor alle mensen’. Een kleine greep uit de verhalen en gedichten doet ons lezen over ‘Respect voor ieder mens’, ‘Het feest van het jaar met andere mensen en elkaar’ en ‘Luisteren verricht al wonderen voor iets gebeurt’. Kortom, relatietaal in grote diversiteit! Ook al maakt de gekozen taal voor het oogsten van waardering niet uit, natuurlijk zijn het wel de zorgvuldig toegevallen woorden die de muziek maken. Zo drukt stadsdichter Marleen Opschoor op Maassluis.nu, in het tweede deel van haar Stadsgedicht: Kerst 2022, uit om de vrijheid te nemen. De gekozen taal die het beste wenst, doet er dus in iedere vorm toe:

Waar je ook voor kiest
Heb lief en heb plezier
Samen of alleen
Vier kerst op jouw manier

Op televisie bekrachtigde Joris’ kerstboom 2022 in de uitzending van 23 december dat het in deze periode gaat om liefdevolle verhalen en dat mensen blij zijn om iemand in het licht te kunnen zetten. Of het nu gaat om iemand die bij leven een hele dikke knuffel wordt gegund of iemand die op tragische wijze hartverscheurend het leven heeft moeten laten! De waardering voor een ander viert hoogtij en de woorden mogen zo divers zijn als er mensen zijn.

De dagen rondom kerst werken, los van ieder historische blik op het ontstaan van de traditie, als een magneet voor ‘niet zonder elkaar een samenleving willen onderhouden’. Het is ook machtig dat een uitzending als Joris’ kerstboom, zonder enig politieke bedoeling, laat zien dat er ook een realiteit is die het onderhouden van een samenleving vermorzelt. Zoals, met een 23 jaar geleden met haar partner gevluchte Iraanse vrouw omdat het voor vrouwen met een vrijheidsideaal voor hen daar toen ook al niet veilig was.

Zo werd in nette woorden uitgedrukt hoe het alle taalkunsten te boven wordt gewaardeerd wat het is om zonder angst te hoeven leven. Zowel in het verhaal van de Iraanse vrouw als de actualiteit in Afghanistan, die ons toont dat vrouwen worden geweigerd op de universiteit, zien we dat ‘verhalen en gedichten die het beste wensen’ elders een utopie zijn omdat er idioten aan de macht zijn.

Het is troostend dat berichten bol en de kranten vol staan met de beste wensen en dat er ruim wordt getrapt uit een lieve-woorden-vaatje.

Ook al is iemand ons ontvallen
Je blijft in gesprek in een ander licht
Met gewone woorden die je toevallen
Blijf je toch bij elkaar, waar diegene ook voor is gezwicht

Met pen, kaart of toetsenbord
Is het taal die tot schoonheid wordt
Met kerst kan er zal er veel geheeld
Voor een bemoedigend troostend nieuwjaarsbeeld

Reageren? … Blader naar beneden plaats jouw reactie direct onder artikel [binnen 30 dagen na publicatiedatum]

⊗——het einde ——⊗