[met dank aan de redactie voor de inspirerende vraag: Schrijf eens een column over excessief gebruik van elektriciteit door particuliere eigenaren van zonnepanelen. Daarmee gaan zijn niet zuinig om met de schaarse energie.]
We kennen allemaal dat ene huis in de straat. U weet wel, die woning met een dak vol zonnepanelen en een airco die het hele jaar door lijkt te draaien. In de zomer koelen ze hun woonkamer tot ijzige temperaturen en in de winter kunnen de ramen gerust open blijven staan, want het kost hen toch niets. Dit zijn de nieuwe grootverbruikers van onze tijd – particuliere eigenaren van zonnepanelen die zich gedragen alsof energie ineens oneindig voorradig is. Maar laten we een ongemakkelijke waarheid onder ogen zien: ook zonne-energie is niet onbeperkt, en dat gratis stroom uit eigen panelen de portemonnee spaart, betekent niet dat het de planeet niets kost.
Het is een pijnlijk probleem van onze tijd. We zijn jarenlang collectief gehersenspoeld met de mantra dat duurzame energie de oplossing is voor alle problemen. “Zolang het maar groen is, maakt het niet uit hoeveel je verbruikt,” lijkt het credo. Het resultaat? Particulieren met zonnepanelen hebben hun gedrag niet aangepast; ze zijn eerder losgeslagen. Waar vroeger nog werd opgelet of de thermostaat niet te hoog stond of de wasmachine op een lager toerental draaide, is dat nu allemaal verleden tijd. De reden? “Het kost me toch niks meer.”
De salderingsregeling speelt hierbij een sleutelrol. Deze regeling – bedoeld om duurzame energieproductie te stimuleren – stelt zonnepaneeleigenaren in staat om hun opgewekte stroom tegen hetzelfde tarief terug te leveren aan het net als waartegen ze stroom afnemen. In theorie prachtig, maar in de praktijk een perverse prikkel. Waarom zou je immers zuinig zijn met je verbruik als je weet dat elke kilowattuur die je teveel opwekt, eenvoudigweg wordt teruggeleverd? De meter draait toch terug.
Wat daarbij vaak vergeten wordt, is dat de infrastructuur om al die teruggeleverde stroom te verwerken, zwaar belast wordt. Netbeheerders trekken al jaren aan de bel: onze stroomnetten kunnen het groeiende aantal zonnepanelen nauwelijks aan. Maar daar lijkt de gemiddelde zonnepaneeleigenaar zich weinig van aan te trekken. Integendeel – velen zien zichzelf als de redders van de planeet, terwijl hun energiegedrag eerder lijkt op dat van een verwend kind dat zijn snoepvoorraad niet hoeft te delen.
We moeten af van de mythe dat groene energie vrij van consequenties is. Zonne-energie is inderdaad duurzamer dan ‘fossiele’ brandstoffen, maar dat betekent niet dat het zonder impact is. Panelen produceren alleen stroom als de zon schijnt. Dat betekent dat op bewolkte dagen en ’s avonds de vraag naar elektriciteit uit andere bronnen alsnog hoog blijft. En die andere bronnen zijn nog altijd vaak gas- of kolencentrales. Dus terwijl de zonnepaneeleigenaar zich tegoed doet aan ‘gratis’ stroom voor zijn elektrische zwembadpomp of terrasverwarmer, moeten anderen opdraaien voor de piekbelasting op het net.
Bovendien is er het ethische vraagstuk. Hoe rechtvaardig is het dat een relatief kleine groep huishoudens, vaak met een hoger inkomen, profiteert van de salderingsregeling terwijl de kosten voor het onderhoud van het stroomnet worden afgewenteld op alle gebruikers? Mensen zonder zonnepanelen – huurders, lagere inkomens, ouderen – betalen indirect mee aan de luxe van hun buren. Dat voelt niet als een eerlijke verdeling van lusten en lasten.
Laten we het debat verleggen van ‘hoeveel zonnepanelen kunnen we plaatsen?’ naar ‘hoe gaan we verstandig om met de energie die we opwekken?’ Want uiteindelijk is energie, hoe duurzaam ook opgewekt, nog steeds een schaarse grondstof. De enige echt duurzame oplossing is minder verbruiken – niet alleen minder gas en olie, maar ook minder stroom. Het moet weer normaal worden om de stekker uit apparaten te trekken, de thermostaat een graadje lager te zetten en de airco niet te laten draaien alsof je in de Sahara woont.
De overheid kan hierbij een belangrijke rol spelen. De salderingsregeling moet op de schop. Niet om zonne-energie tegen te werken, maar om verspilling tegen te gaan. Beloon huishoudens die hun eigen opgewekte energie direct gebruiken en beperk het terugleveren aan het net. Stimuleer zuinigheid en geef voorlichting over verantwoord energiegebruik, ook bij zonnepaneeleigenaren. Want wie duurzaam wil zijn, moet ook verantwoordelijkheid nemen voor zijn verbruik.
Laten we stoppen met het verheerlijken van zonnepaneeleigenaren als helden van de energietransitie zolang ze zich gedragen als onverschillige grootverbruikers. Duurzaamheid betekent niet alleen opwekken, maar vooral verstandig omgaan met wat we hebben. Tijd om die les te leren – voor het licht definitief uitgaat.
Columnisten schrijven eigen visie op persoonlijke titel.
- De aard van de journalistieke vorm van columns is dat deze informatief, leerzaam. onderhoudend maar ook kritisch, humoristisch (parodie, ironisch, sarcastisch, satirisch) en prikkelend kunnen zijn binnen een maatschappelijke context.
- Waar de columnist dat zelf nodig acht, kunnen links in de tekst staan die naar achtergrondinformatie doorverwijzen
- Wat voor de één een leuke of rake column is, is voor een ander onzin, een belediging of niet acceptabel. Youp van ’t Hek die met alles en iedereen de vloer aanveegt in zijn columns in het NRC wordt niet door iedereen gewaardeerd. Hetzelfde geldt voor Theo Holman in Het Parool en diverse andere columnisten.
- Aan columnisten wordt door de Nederlandse rechter een grote mate van vrijheid toegekend in hun columns. Deze vrijheid kan zich ook uitstrekken tot teksten die, als ze buiten een column geschreven zouden zijn, als kwetsend of beledigend gekenmerkt worden.
© wikipedia
Reageren? … Blader naar beneden plaats jouw reactie direct onder artikel [binnen 30 dagen na publicatiedatum]
⊗——het einde ——⊗
voorliggende column is tot nu toe gelezen door: 131 lezers
Houd u svp aan Onze omgangsvormen
Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Degene zonder 'voornaam + achternaam' worden geweigerd.
2 Reacties
Wat een kul verhaal zeg,dat zeggen alleen maar lieden die jaloers zijn.
laf om niet uw eigen naam erbij te zetten. We zullen u monitoren en desnoods alsnog verwijderen.