Jeugdzorg: Wat is nog niet goed geregeld

© www.maassluis.nu - Desiree van Doremalen bewaakt vanuit haar dagelijkse rol 
bij het Ouderplatform Rijnmond de vele juridische aspecten die moeten zijn 
afgedekt bij de transitie van de Jeugdzorg naar gemeenteniveau. Deze keer 
bespreekt zij voor Maassluis.Nu de gang van zaken rond het privacy protocol 
in Maassluis.

Plotseling als een duveltje uit een doosje heeft de Maassluis een overkoepelend privacy protocol voor het wijkteam. Het college heeft de gemeenteraad op geen enkele wijze betrokken bij dit privacy protocol. De Adviesraad voor Samenlevingszaken gaf wel een advies. Met alle respect voor het werk van deze adviesraad: er is niet één lid deskundig op het gebied van privacy. Het is opmerkelijk dat het College van B&W bij een onderwerp dat de mensenrechten raakt, wel iets voorlegt aan de Adviesraad Samenlevingszaken maar niet aan de gemeenteraad.

Het college gaat hier voorbij aan de controlerende taak van de gemeenteraad. Het privacy protocol is, aldus het college, wel voorgelegd aan de juristen van de gemeente, maar onduidelijk is wat hun kwalificaties zijn op het gebied van privacy. Ook is het privacy protocol, na goedkeuring door het College, voorgelegd aan het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP). Dat klinkt als mosterd na de maaltijd. Je legt namelijk eerst het concept voor aan het CBP, zodat eventuele aanbevelingen en wijzigingen in de definitieve versie verwerkt kunnen worden.

Het privacy protocol van de gemeente Maassluis, laat vooral onbenoemd dat omgang met informatie over ouders en kinderen in de eerste plaats een privacy kwestie, een zaak van beschaving is. Er zijn namelijk genoeg redenen om informatie juist niet te delen. Ik hoop dat de gemeente Maassluis, in de informatie folder over privacy ook aan ouders uitlegt dat er genoeg redenen zijn om informatie niet te delen.

Ik noem alvast drie goede redenen om juist geen of slechts beperkt informatie te delen.

1. Privacy is een waardevol maatschappelijk recht.
Ik denk aan mijn gesprek met een 16-jarige jongen die alleen nog met een psychiater wilde praten. Hij zei letterlijk: “Ik leef nu 6 jaar met en in de jeugdzorg en 6 jaar wordt alles wat ik doe en zeg opgeschreven en gedeeld met iedereen. Ik wil dat niet meer. Een psychiater heeft wél een beroepsgeheim.” Verplaats je eens in zijn situatie. Hoe beklemmend is dat? Informatie kan iemand lang blijven achtervolgen. En in verreweg de meeste gevallen waarin ouders hulp zoeken is er helemaal geen reden om informatie uit te wisselen.

2. Privacy als veiligheidsparaplu.
Het vertrouwen dat een arts of hulpverlener niet direct alle informatie deelt, biedt de kans om vrijuit te praten en samen een oplossing te zoeken. Moeten alle leden van het wijkteam weten dat je wel eens te veel drinkt? De wetenschap dat informatie gemakkelijk gedeeld wordt, kan juist een drempel zijn om hulp te zoeken. Wat zou je zelf vertellen aan een medewerker van het wijkteam als je weet dat dat besproken wordt in een team van acht mensen – mensen die je ook kent van school of uit de buurt? Moeten ze alle acht weten dat je wel eens te veel drinkt of regelmatig ruzie hebt met je partner?

3. Wat op korte termijn wijs lijkt, kan op lange termijn verkeerd zijn.
Te vroeg of ondeskundig uitgewisselde informatie kan schadelijk zijn en bijvoorbeeld leiden tot een onnodige ondertoezichtstelling of uithuisplaatsing. Leer afwegen welke schade groter is: die van de korte of van de lange termijn.

Het risico bij informatie niet delen is soms groot, het risico bij wél delen vaak nog groter. Daarom moeten goed opgeleide mensen op zijn minst meedenken over het wel of niet delen van informatie.

Vuistregels voor ouders

• Overweeg of het op korte én op lange termijn goed is om informatie te delen, in verband met uw eigen privacy.
• Geef nooit generieke toestemming voor het delen van gegevens. U bent als ouder een hulpvrager en u bepaalt welke gegevens wel en niet met anderen gedeeld worden. Geef per overleg aan wat wel en niet gedeeld mag worden.
• Geef informatie op maat. Deel alleen informatie die relevant is voor de hulpverlening. Ouders – en het kind indien het 12 jaar of ouder is – bepalen wat er wordt opgeschreven. Vraag om correctie als wat is opgeschreven niet overeenkomt met wat is gezegd.

Ouders en jeugdige horen zich te herkennen in wat over hen wordt geschreven. Indien dit niet het geval is, zal elke hulpverlening stranden. Daarom is het noodzakelijk dat ouders de regie over hun dossier krijgen. De jeugdwet, vraagt immers ook om meer eigen regie van ouders. Heeft u jeugdhulp nodig ga dan naar uw huisarts. Uw huisarts heeft een beroepsgeheim en mag zonder tussenkomst van de gemeente doorverwijzen naar iedere vorm van jeugdhulp. De kosten komen voor rekening van de gemeente. Dit geldt ook als de huisarts doorverwijst naar jeugdhulp die niet door de gemeente is ingekocht.