Cliëntervaringen en benutting Wmo-middelen

MAASSLUIS | Op 14-12-2021 heeft de fractie van VSP-Maassluis op grond van artikel 51 van het Reglement van Orde vragen gesteld ten aanzien van de cliëntervaringen en benutting Wmo-middelen. Met deze brief beantwoordt B&W de vragen in de gestelde volgorde.

In uw brief lezen wij dat u zich zorgen maakt om de kwetsbare inwoners van Maassluis. Wij delen deze zorgen met u. Juist in deze onzekere tijden met het coronavirus, is het nog belangrijker dat onze inwoners de juiste ondersteuning krijgen om zo zelfstandig als mogelijk te leven. Daar zetten wij ons samen met RogPlus dagelijks voor in.

1.Kan het college verklaren waarom relatief laag gescoord wordt op thema’s als verbetering van zelfregie en het door cliënten ervaren van een beter leven?

Dit cliënt-ervaringsonderzoek (CEO) gaat over de ervaringen van onze inwoners met Wmo hulp in het jaar 2020 en is gehouden in juli 2021. Zoals u weet was 2020 het (eerste) jaar waarin het coronavirus een grote invloed heeft gekregen op ons dagelijks leven.

De maatschappij heeft voor een groot deel ‘op slot’ gezeten waardoor het onderhouden van sociale contacten lastig werd, reisbewegingen beperkt mogelijk en verminderd noodzakelijk waren  theaters, bioscopen, bibliotheken e.d. waren gesloten, ziekenhuisafspraken werden beperkt tot de hoogst noodzakelijke en ook ziekenbezoek werd drastisch beperkt).
Het is aannemelijk dat de coronacrisis voornamelijk oorzaak is van de relatief lagere uitkomsten op de onderdelen contact en kwaliteit van de ondersteuning. Een deel van de cliënten van Rogplus heeft uit angst voor besmetting met het coronavirus, gekozen om geen ondersteuning af te nemen of ondersteuning uit te stellen. Het coronavirus heeft zijn weerslag gehad op het welbevinden van nagenoeg alle leeftijdsgroepen van de gehele bevolking (met en zonder lichamelijke of psychische beperkingen), en dus ook op de deelnemers van het onderzoek.

Daarnaast zijn de vragen over resultaten van de ondersteuning voor het eerst op deze manier gesteld. Toekomstige onderzoeken maken een vergelijking op deze onderwerpen beter mogelijk. Wanneer de coronapandemie voorbij is kunnen de scores van voorgaande jaren beter geduid en vergeleken worden.

In de tussentijd blijven wij met Rogplus monitoren hoe het met onze inwoners gaat en of zij de juiste hulp op het juiste moment krijgen.

2.Kan het college daarnaast verklaren waarom relatief/oog wordt gescoord op informatie over de mogelijkheid van cliëntondersteuning?

Op de vraag of de deelnemer wist dat hij/zij gebruik kon maken worden van de cliëntondersteuner is ten opzichte van voorgaande jaren significant beter gescoord ( 6.0 t.o.v. 4.6 in 2020 en 3.9 in 2019). Ondanks een aanpassing in de vraagstelling is het vermoeden dat de deelnemers deze vraag niet goed kunnen plaatsen. Binnen de Wmo wordt het woord ondersteuning op  verschillende manieren gehanteerd. De ondersteuning die bedoeld wordt bij onafhankelijke cliëntondersteuning (helpen bij het formuleren van de vraag of aankloppen bij de juiste instantie e.d.) komt onvoldoende uit deze vraag naar voren. Bij een volgend cliënt-ervaringsonderzoek zullen we hier nog beter naar kijken.

Daarnaast weet het merendeel van onze inwoners de weg om zelf of met de hulp van familie, vrienden of een mantelzorger hulp te vragen bij Rogplus of Vraagraak. Zij zullen geen beroep (hoeven) doen op de cliëntondersteuning en hebben daarom wellicht ook geen duidelijke mening over deze vraag. Uiteraard is de bekendheid van de cliëntondersteuning een onderwerp dat onze aandacht heeft, zoals ook beschreven in het uitvoeringsprogramma Wmo.

3. Vooruitlopend op de jaarverantwoording 2021: Hoe verhouden bovengenoemde scores zich tot de onderbenutting Wmo en zelfs het voornemen de kosten voor Wmo-maatwerkvoorzieningen verder te reduceren (zie Negenmaandrapportage Wmo Rogplus)?

De onderbenutting van de Wmo-maatwerkondersteuning heeft verschillende oorzaken. Hier bent u via diverse raadsinformatiebrieven en de bestuursrapportages over geïnformeerd.

De grootste onderbesteding is op de onderdelen Regiotaxi, scootermobielen en rolvoorzieningen. In het algemeen zijn de impact van corona en de coronamaatregelen hier de oorzaak van. Vooral de drastische afname van vraag naar Regiotaxivervoer (door o.a. de sluiting van horeca en wijkcentra, het afgelasten van ziekenhuisafspraken en het beperken van ziekenhuisbezoek) heeft invloed op de onderbesteding. Daarnaast zijn in de loop van 2020 voor diverse vormen van maatwerkondersteuning nieuwe contracten in gegaan. Uitgangspunt is en blijft dat kwetsbare inwoners passende hulp krijgen. Zo is de Algemene Voorziening Schoon Huis ingevoerd en is voor Beschermd Wonen een stelselwijziging doorgevoerd. Ook hanteert Rogplus een andere benaderingswijze ten aanzien van inwoners die zich melden bij Rogplus.

Niet langer staan de beperkingen centraal maar ligt de nadruk nog meer op mogelijkheden en wat iemand nog wél kan. Daarbij wijzen de consulenten van Rogplus de inwoners actiever op oplossingen in het voorliggend veld en de eigen omgeving. Deze maatregelen zijn onder meer ingezet om de uitgaven voor de Wmo beter te beheersen. Maar vooral zorgt deze werkwijze ervoor dat inwoners een beroep doen op wat ze wel kunnen. Rogplus belt inwoners vervolgens na om te informeren of zij de oplossingen waarnaar verwezen is al in gang hebben kunnen zetten en of ondersteuning daarbij nodig is. Zo wordt voorkomen dat inwoners na het advies niet op de juiste plek terecht komen.

Tot het begin van de pandemie groeiden de uitgaven voor de Wmo sterk met als belangrijkste oorzaak het abonnementstarief, stijgende productiekosten bij leveranciers en demografische ontwikkelingen in de samenleving.

Het is lastig om zicht te krijgen 6f en wanneer het beroep op Wmo maatwerkondersteuning weer aantrekt tot het oude niveau. 80% van de Nederlandse gemeenten verwacht een begrotingstekort op de langere termijn. Dat geldt ook voor de gemeente Maassluis. Om die reden is het belangrijk de Wmo-uitgaven te blijven beheersen. De niet-bestede middelen hebben we de afgelopen periode toegevoegd aan de reserve Wmo zodat we deze kunnen inzetten wanneer dat nodig is. Vanzelfsprekend zonder kwetsbare inwoners tekort te doen. Iedereen die kwetsbaar is en hulp nodig heeft, krijgt deze hulp.

Rogplus monitort voortdurend het beroep op de Wmo en onderzoekt in samenwerking met de MVS gemeenten, samenwerkingspartners en gecontracteerde partijen of aan de zorgbehoefte van de inwoners wordt voldaan. Rogplus spant zich namens de gemeente tot het uiterste in om inwoners de ondersteuning te kunnen blijven bieden die voor hen noodzakelijk is